12 LUTEGO W HISTORII

12 lutego w Polsce:

• W 1267 r. założona została miejska szkoła parafialna przy kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu (woj. dolnośląskie).
• W 1480 r. ur. się Fryderyk II legnicki, książę legnicki, brzeski, ścinawski i głogowski.
• W 1564 r. król Zygmunt II August scedował na Koronę Królestwa Polskiego dziedziczne prawo Jagiellonów do władania Wielkim Księstwem Litewskim.
• W 1629 r. podczas V wojny polsko-szwedzkiej, zwycięstwo odniosły wojska szwedzkie w bitwie pod Górznem (woj. kujawsko-pomorskie).
• W 1642 r. ur. się Karol Maksymilian Henckel von Donnersmarck, pan Tarnowskich Gór, baron i hrabia cesarstwa.

• W 1716 r. ur. się Andrzej Hieronim Zamoyski, prawnik, pamiętnikarz, polityk, kanclerz wielki koronny, marszałek Trybunału Głównego Koronnego.
• W 1725 r. ur. się Szymon Kazimierz Szydłowski herbu Lubicz, szlachcic, kasztelan żarnowski i słoński, szambelan Stanisława Augusta Poniatowskiego, chorąży zakroczymski, konsyliarz Rady Nieustającej, szambelan królewski, zwierzchnik komandorii Świętego Jana Nepomucena kawalerów maltańskich.
• W 1784 r. w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego nadworny chemik i mineralog królewski Stanisław Okraszewski dokonał w Warszawie (woj. mazowieckie) udanej próby wypuszczenia w powietrze balonu wypełnionego wodorem.
• W 1799 r. w kościele Przemienienia Pańskiego w Nowogródku (Kresy Wschodnie) ochrzczony został przyszły poeta Adam Mickiewicz.
• W 1816 r. ur. się Józef Stolarczyk, duchowny katolicki, pierwszy proboszcz Zakopanego (woj. małopolskie), taternik, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego.
• W 1865 r. ur. się Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poeta, nowelista, powieściopisarz.
• W 1863 r. podczas Powstania Styczniowego, zwycięstwo odnieśli powstańcy w bitwie pod Świętym Krzyżem (woj. świętokrzyskie).
• W 1894 r. ur. się Władysław Sieprawski, zicer Wojska Polskiego II RP, konstruktor, inżynier, muzyk, kompozytor, autor kilkudziesięciu wynalazków technicznych i prac naukowych, jeden z pierwszych Polaków zajmujących się utrwalaniem i odtwarzaniem dźwięków, twórca adapterów sterezonicznych.
• W 1895 r. ur. się Stanisław Jaworski, aktor teatralny i filmowy.
• W 1904 r. oddany został do użytku szpital w Tarnobrzegu (woj. podkarpackie).
• W 1905 r. ur. się Zzia Lindorfówna, aktorka teatralna i filmowa.

• W 1911 r. ur. się Julian Czerwiakowski ps. „Jerzy Tarnowski”, żołnierz podziemia niepodległościowego w czasie II w.ś., zicer Narodowych Sił Zbrojnych, NIE oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Zamordowany przez komunistów w 1953 r.
• W 1918 r. ur. się Marta Mirska właśc. Alicja Nowak-Reiniger, piosenkarka.
• W 1918 r. do dymisji podał się rząd Jana Kucharzewskiego.
• W 1920 r. ur. się Danuta Gellnerowa, poetka, autorka książek dla dzieci.
• W 1930 r. ur. się Janusz Łęski, reżyser i scenarzysta filmowy.
• W 1930 r. ur. się Józef Wilkoń, ilustrator, artysta, malarz, historyk sztuki.
• W 1932 r. ur. się Eulalia Szwajkowska-Caban, lekkoatletka sprinterka, dwukrotna mistrzyni Polski i olimpijka.
• W 1940 r. podczas II w.ś. Niemcy rozstrzelali 180 Żydów na cmentarzu żydowskim w Lublinie (woj. lubelskie).
• W 1943 r. ur. się Wacław Kisielewski, muzyk, pianista, członek duetu Marek i Wacek. Zginął w wypadku samochodowym w 1986 r.
• W 1945 r. podczas II w.ś. sowiecka Armia Czerwona zajęła miasta: Bolesławiec, Czechowice (obecnie Czechowice-Dziedzice), Drawno i Kalisz Pomorski.
• W 1945 r. podczas II w.ś. w nocy z 12 na 13 lutego oddział ukraińskiej UPA zamordował ok. 50 Polaków w miejscowości Puźniki (woj. tarnopolskie, Kresy Wschodnie).
• W 1950 r. ur. się Paweł Wawrzecki, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1953 r. ur. się Jan Kidawa-Błoński, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.
• W 1955 r. ur. się Grzegorz Jaroszewski, kolarz przełajowy, dwukrotny medalista przełajowych mistrzostw świata, dziesięciokrotny mistrz Polski.

• W 1956 r. ur. się Jarosław Kopaczewski, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, muzyk, kompozytor.
• W 1958 r. prz. Wiktor Bross wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu w klinice Akademii Medycznej we Wrocławiu (woj. dolnośląskie).
• W 1960 r. ur. się Stefan Machel, muzyk, gitarzysta, kompozytor, członek zespołu TSA.
• W 1964 r. ur. się January Brunov, właśc. January Gracjan Brunzlow, aktor filmowy i dubbingowy, prezenter telewizyjny.
• W 1966 r. ur. się Dorota Jolanta Segda, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1971 r. odbyła się premiera 1. odcinka serialu telewizyjnego pt. Doktor Ewa w reżyserii Henryka Kluby.
• W 1975 r. ur. się Katarzyna Żakowicz, lekkoatletka (miotaczka), pierwsza rekordzistka Polski w rzucie młotem. Wielokrotna medalistka i mistrzyni Polski, olimpijka.
• W 1975 r. ur. się Waldemar Banaszak, judoka i trener sztuk walki, medalista zawodów pucharu świata seniorów, medalista mistrzostw Polski seniorów, młodzieżowy mistrz Polski i mistrz Polski juniorów.
• W 1977 r. wydobyta została ostatnia tona węgla w kopalni KWK „Matylda” w Świętochłowicach (woj. śląskie).
• W 1978 r. ur. się Marta Cugier, wokalistka zespołu Lombard.
• W 1978 r. ur. się Ania Szarmach, muzyk, kompozytorka, autorka tekstów, piosenkarka.
• W 1981 r. 29-letni Ryszard Sobok w dniach 11 i 12 lutego zamordował 6 osób, w tym 4 dzieci w Walimiu (woj. dolnośląskie).
• W 1982 r. lecący z Warszawy do Wrocławia samolot pasażerski An-24 należący do PLL LOT został uprowadzony przez kapitana do Berlina Zachodniego (Niemcy).
• W 1989 r. powstał Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej.

• W 1992 r. rozpoczęła emisję radomska telewizja Dami.
• W 1994 r. weszła w życie umowa o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi.
• W 1999 r. odbyła się premiera filmu historycznego pt. Ogniem i mieczem w reżyserii Jerzego Hzfmana.
• W 2002 r. wyemitowany został pierwszy odcinek telenoweli pt. Samo życie.
• W 2007 r. funkcjonariusze CBA zatrzymali kardiochirurga Mirosława Garlickiego podejrzanego o korupcję i zabójstwa.

12 lutego na świecie: 

• W 881 r. papież Jan VIII koronował króla zachodnizrankijskiego Karola III Otyłego na cesarza rzymskiego.
• W 1049 r. Bruno, hrabia Egisheim-Dagsburg został wybrany papieżem i przybrał imię Leon IX.
• W 1074 r. ur. się Konrad Salicki, król Włoch i Niemiec.
• W 1111 r. w Rzymie (Włochy) wzburzony tłum po oznajmieniu przez papieża Paschalisa II, że wszystkie lenna królewskie mają zostać królowi zwrócone przerwał uroczystości koronacyjne króla Niemiec Henryka V Salickiego na cesarza rzymskiego.
• W 1218 r. ur. się Yoritsune Kujō, japoński siogun.
• W 1322 r. ur. sie Jan Henryk Luksemburski, książę Karyntii, margrabia Moraw.
• W 1354 r. podpisany został tzw. traktat stralsundzki regulujący spory graniczne między książętami Meklemburgii i Pomorza.
• W 1429 r. podczas wojny stuletniej, zwycięstwo odnieśli Anglicy nad Francuzami w tzw. bitwie o śledzie pod Orleanem (Francja).

• W 1449 r. arcyksiążę Austrii i regent Tyrolu Zygmunt Habsburg ożenił się z księżniczką Eleonorą Stewart, córką króla Szkocji Jakuba I w Innsbrucku (Austria).
• W 1502 r. Vasco da Gama rozpoczął swą drugą podróż do Indii.
• W 1536 r. ur. się Leonardo Donato, doża Wenecji.
• W 1541 r. konkwistador Pedro de Valdivia założył Santiago w Chile.
• W 1554 r. z rozkazu Marii I Tudor w Tower z London (Wielka Brytania) stracona została Jane Grey, zwaną „dziewięciodniową królową”.
• W 1593 r. podczas wojny japońsko-koreańskiej, zwycięstwo odniosły wojska koreańskie w bitwie o twierdzę Haengju (Korea Południowa).
• W 1603 r. ur. się Fryderyk Wilhelm II, książę Saksonii-Altenburg, książę Saksonii-Altenburg.
• W 1619 r. hiszpańska wyprawa pod dowództwem Garcii de Nodala odkryła bezludny archipelag Diego Ramírez na południowym Pacyfiku.
• W 1630 r. ur. się Tetsugen Dōkō, japoński mistrz zen.
• W 1733 r. założone zostało miasto Savannah w Georgii (USA).
• W 1736 r. przyszły cesarz rzymsko-niemiecki Franciszek I Lotaryński poślubił w Wiedniu (Austria) arcyksiężniczkę austriacką Marię Teresę Habsburg.
• W 1742 r. elektor Bawarii i król Czech Karol VII Bawarski został wybrany na cesarza rzymskiego.
• W 1768 r. ur. się Franciszek II Habsburg, ostatni święty cesarz rzymski, król Czech i Węgier, pierwszy cesarz Austrii (jako Franciszek I).
• W 1771 r. Gustaw III został królem Szwecji po tym, jak jego ojciec Adolf Fryderyk przejadł się na śmierć.
• W 1772 r. bretoński żeglarz Yves Joseph de Kerguelen-Trémarec odkrył Wyspy Kerguelena na południowym Oceanie Indyjskim.

• W 1809 r. ur. się Abraham Lincoln, amerykański polityk, 16. prezydent USA.
• W 1810 r. we Francji wprowadzony został tzw. Kodeks karny Napoleona.
• W 1814 r. podczas VI koalicji antyfrancuskiej, zwycięstwo odniosły wojska francuskie nad prusko-rosyjskimi w bitwie pod Château-Thierry (Francja).
• W 1817 r. podczas wojna o niepodległość Chile, zwycięstwo odnieśli powstańcy pod wodzą gen. José de San Martína nad Hiszpanami w bitwie pod Chacabuco (Chile).
• W 1818 r. Chile ogłosiło niepodległość od Hiszpanii.
• W 1832 r. Ekwador zajął wyspy Galapagos.
• W 1839 r. Synod połocki ogłosił likwidację unii brzeskiej na ziemiach litewskich i białoruskich.
• W 1847 r. ur. się Filip Fryderyk Aleksander, książę Eulenburg i Hertefeld, niemiecki polityk, dyplomata.
• W 1850 r. ur. się Maríe Julie Jahenny, francuska zakonnica, mistyczka i stygmatyczka.
• W 1855 r. w USA założony został Michigan State University.
• W 1861 r. podczas włoskiej wojny wyzwoleńczej, w oblężonej Gaecie (Włochy) skapitulował Franciszek II Burbon, ostatni władca Królestwa Obojga Sycylii, które przyłączono do Królestwa Włoch.
• W 1876 r. ur. się Thubten Gjaco, XIII Dalajlama Tybetu.
• W 1877 r. ur. się Louis Renault, francuski przemysłowiec, pionier motoryzacji, współzałożyciel marki samochodowej Renault.
• W 1880 r. ur. się Jerzy Preca, maltański duchowny katolicki, święty.
• W 1883 r. Kalākaua został koronowany na króla Hawajów.
• W 1884 r. Amerykanin Lewis Waterman opatentował tzw. wieczne pióro.
• W 1890 r. w Japonii ustanowiony został Order Złotej Kani.

• W 1891 r. włoski astronom Elia Millosevich odkrył planetoidę (303) Josephina.
• W 1894 r. anarchista Émile Henry dokonał zamachu bombowego na kawiarnię Terminus w Paryżu (Francja), zginęła 1 osoba, a ok. 20 zostało rannych.
• W 1899 r. Hiszpania sprzedała Niemcom swoje kolonie na Pacyfiku: Karoliny, Mariany Północne i Palau.
• W 1905 r. reprezentacja Szwajcarii w piłce nożnej mężczyzn przegrała w Paryżu (Francja) z Francją 0:1. w swym pierwszym zicjalnym meczu.
• W 1908 r. Theo Heemskerk został premierem Holandii.
• W 1909 r. w USA założone zostało Krajowe Stowarzyszenie Postępu Ludzi Kolorowych (NAACP).
• W 1910 r. ur. się Abd Allah ibn Chalifa, sułtan Zanzibaru.
• W 1912 r. abdykował ostatni cesarz Chin Puyi.
• W 1912 r. w Republice Chińskiej wprowadzony został kalendarz gregoriański.
• W 1916 r. w Rosji ur. się Kazimiera Szyszko-Bohusz, polska aktorka teatralna i filmowa.
• W 1917 r. założony został meksykański klub piłkarski Deportivo Toluca.
• W 1921 r. rozpoczęła się rewolta gruzińskich bolszewików przeciwko Demokratycznej Republice Gruzji, poprzedzająca sowiecki podbój Gruzji.
• W 1924 r. odbyła się premiera Błękitnej rapsodii autorstwa George’a Gershwina.
• W 1931 r. rozpoczęło nadawanie Radio Watykańskie.
• W 1932 r. ur. się Astrid Maud Ingeborg Ferner, księżniczka norweska.
• W 1934 r. w Austrii wybuchła pięciodniowa wojna domowa toczona między siłami Republikanischer Schutzbund, działających z ramienia Socjaldemokratycznej Partii Austrii, a austrzaszystowskim rządem.

• W 1935 r. amerykański wojskowy sterowiec helowy USS „Macon” rozbił się i zatonął w czasie sztormu u wybrzeży Kalifornii (USA), zginęło 2 członków z 76 osobowej załogi.
• W 1938 r. nazista Adolf Hitler podczas spotkania z kanclerzem Kurtem von Schuschniggiem zażądał zgody na tzw. Anschluss Austrii (aneksję).
• W 1940 r. zniesiona została kara śmierci na Islandii.
• W 1943 r. podczas II w.ś. sowiecka Armia Czerwona wyzwoliła Krasnodar i Szachty (ZSRR).
• W 1944 r. podczas II w.ś. Adolf Hitler usunął ze stanowiska szefa Abwehry admirała Wilhelma Canarisa.
• W 1944 r. podczas II w.ś. japoński okręt podwodny I-27 zatopił u wybrzeży Malediwów płynący w konwoju brytyjski transportowiec wojska „Khedive Ismail”, zginęło 1297 osób, po czym sam został zatopiony przez niszczyciele HMS „Paladin” i HMS „Petard”.
• W 1945 r. Achille Van Acker został premierem Belgii.
• W 1945 r. podczas II w.ś. neutralne do tej pory Peru wypowiedziało wojnę Niemcom i Japonii.
• W 1946 r. zakończone zostało zatapianie 115 niemieckich U-Bootów w Morzu Północnym w operacji „Deadlight”.
• W 1947 r. na Dalekim Wschodzie Rosji spadł meteoryt żelazny Sikhote-Alin.
• W 1947 r. podpisaniem porozumienia tworzącego ramy konstytucji przyszłej niepodległej Birmy zakończyła się konferencja w Panglong (Myanmar).
• W 1948 r. ur. się Raymond „Ray” Kurzweil, amerykański informatyk, naukowiec, pisarz, futurolog, propagator idei transhumanizmu, pionier w dziedzinie OCR (Optical Character Recognition), syntezy mowy, rozpoznawania mowy i elektronicznych instrumentów klawiszowych. W 1982 r. założył firmę Kurzweil Music Systems.

• W 1949 r. założyciel stowarzyszenia Braci Muzułmańskich Hasan al-Banna zamordowany został w Kairze (Egipt) przez agentów rządowych.
• W 1950 r. założona została Europejska Unia Nadawców (Eurowizja).
• W 1951 r. Szach Iranu Mohammad Reza Pahlawi poślubił 19-letnią Sorajję Esfandijari Bachtijari.
• W 1953 r. zawarte zostało brytyjsko-egipskie porozumienie przewidujące zakończenie kondominium w Sudanie i przyznanie temu krajowi samorządności w ciągu 3 lat.
• W 1956 r. ur. się Arsenio Hall, amerykański aktor, komik, prezenter telewizyjny.
• W 1961 r. w kierunku Wenus wystrzelona została sowiecka sonda Wenera 1.
• W 1964 r. odbyła się premiera filmu pt. Siedem dni w maju w reżyserii Johna Frankenheimera.
• W 1970 r. 70 osób zginęło w izraelskim nalocie na zakłady metalowe koło Abu Zabal (Egipt).
• W 1974 r. sowiecka sonda Mars 5 dotarła na orbitę Marsa.
• W 1974 r. sowiecki pisarz i obrońca praw człowieka Aleksandr Sołżenicyn został aresztowany i następnego dnia wydalony z kraju.
• W 1979 r. 59 osób zginęło w wyniku zestrzelenia przez rebeliantów samolotu pasażerskiego Vickers Viscount w Rodezji (obecnie Zimbabwe).
• W 1985 r. dwaj Polacy Maciej Berbeka i Maciej Pawlikowski dokonali pierwszego polskiego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Czo Oju w Himalajach.
• W 1991 r. utworzona została Krymska ASRR.
• W 1990 r. Carmen Lawrence została pierwszą kobietą premier w historii Australii, zostając premierem Australii Zachodniej.
• W 1992 r. w Mongolii uchwalona została nowa konstytucja wprowadzającą system wielopartyjny.
• W 1993 r. były dyktator Mali Moussa Traoré skazany został na karę śmierci za zbrodnie popełnione w czasie swoich rządów.

• W 1993 r. odbyła się premiera komedii romantycznej pt. Dzień świstaka w reżyserii Harolda Ramisa.
• W 1994 r. w Lillehammer (Norwegia) rozpoczęły się XVII Zimowe Igrzyska Olimpijskie.
• W 1994 r. skradziona została jedna z wersji obrazu pt. Krzyk autorstwa Edvarda Muncha z Galerii Narodowej w Oslo (Norwegia).
• W 1996 r. Jasir Arafat został zaprzysiężony na pierwszego prezydenta Autonomii Palestyńskiej.
• W 1999 r. Senat USA uniewinnił prezydenta Billa Clintona w procesie impeachmentu, wszczętym w związku z seksaferą z Monicą Lewinsky.
• W 2001 r. amerykańska sonda kosmiczna NEAR Shoemaker wylądowała na planetoidzie (433) Eros.
• W 2002 r. przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii rozpoczął się proces Slobodana Miloševicia w Hadze (Holandia).
• W 2002 r. 119 osób zginęło w katastrzie irańskiego samolotu Tu-154M w okolicach miasta Chorramabad (Iran).
• W 2008 r. w USA zakończył się trzymiesięczny strajk amerykańskich scenarzystów.
• W 2009 r. 49 osób zginęło na pokładzie i jedna na ziemi w katastrzie należącego do Continental Airlines samolotu Bombardier Q 400 w Buffalo (USA).
• W 2009 r. Zillur Rahman został prezydentem Bangladeszu.
• W 2010 r. w Vancouver (Kanada) rozpoczęły się XXI Zimowe Igrzyska Olimpijskie.
• W 2013 r. Korea Północna przeprowadziła podziemny próbny wybuch jądrowy.
• W 2015 r. podczas konfliktu na wschodniej Ukrainie, na spotkaniu tzw. normandzkiej czwórki zawarte zostało porozumienie zwane Mińsk II, które przewidywało wyczanie ciężkiego sprzętu z linii frontu, uwolnienie jeńców wojennych i reformę konstytucyjną na Ukrainie.
• W 2017 r. Frank-Walter Steinmeier został wybrany przez Zgromadzenie Federalne na urząd prezydenta Niemiec.
• W 2019 r. po wieloletnim sporze z Grecją, która blokowała macedońskie aspiracje do NATO czy Unii Europejskiej, Macedonia zmieniła nazwę na Macedonia Północna.