28 LUTEGO W HISTORII

28 lutego w Polsce: 

• W 1483 r. król Kazimierz IV Jagiellończyk nadał prawa miejskie Sędziszowowi małopolskiemu (woj. podkarpackie).
• W 1520 r. podczas wojny polsko-krzyżackiej, wojska hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Firleja zdobyły Pieniężno (woj. warmińsko-mazurskie).
• W 1579 r. biskup krakowski Piotr Myszkowski zezwolił mieszkańcom Kielc (woj. świętokrzyskie) na swobodny wyrób wódki i wina, zapewniając przy tym wyłączność na produkcję w całym kluczu dóbr biskupich.

• W 1609 r. król Zygmunt III Waza nadał prawa miejskie Sokółce (woj. podlaskie).
• W 1609 r. podczas II wojny polsko-szwedzkiej, wojska hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza zaatakowały bronioną przez Szwedów Parnawę (Estonia), zdobywając ją 2 marca.
• W 1616 r. w Gdańsku (woj. pomorskie) ur. się Kaspar Förster (młodszy), niemiecki muzyk, kompozytor, śpiewak.
• W 1782 r. ur. się Józef Bożek, mechanik, konstruktor  i wynalazca. Zbudował pierwszy na kontynencie europejskim powóz z napędem parowym.
• W 1793 r. podczas II rozbiór Polski, wojska pruskie zajęły Częstochowę i Nową Częstochowę (woj. śląskie), a następnie obległy twierdzę jasnogórską.
• W 1813 r. Rosja i Prusy podpisały traktat kaliski tworzący sojusz zaczepno-odporny przeciwko Francji.
• W 1818 lub 1819 r. ur. się Aleksander Albert Krajewski, działacz niepodległościowy, represjonowany przez Rosjan, publicysta, tłumacz.
• W 1819 r. ur. się Ryszard Berwiński, poeta, tłumacz, folklorysta.
• W 1823 r. ur. się Fryderyk Franciszek II, wielki książę Meklemburgii i Schwerinu.
• W 1824 r. w Wilnie (Kresy Wschodnie) zapadły dwa wyroki śmierci i wyroki dożywotniego pozbawienia wolności i zesłania na Syberię (Rosja) w procesie członków młodzieżowej organizacji Czarni Bracia z Krożów na Żmudzi (Kresy Wschodnie).
• W 1837 r. ur. się Roman Żuliński, nauczyciel, działacz niepodległościowy, współpracownik Romualda Traugutta, powieszony na stokach Cytadeli Warszawskiej (woj. mazowieckie) przez Rosjan w 1883 r.
• W 1845 r. ur. się Mikołaj Szczęsny Potocki, hrabia, magnat, właściciel m.in. Hotelu Potocki w Paryżu (Francja).
• W 1848 r. ur. się Stanisław Jan Kanty Stadnicki, hrabia, ziemianin, działacz niepodległościowy, polityk.

• W 1854 r. ur. się Juliusz Zarębski, muzyk, pianista, kompozytor.
• W 1857 r. ur. się Roman Kazimierz Kochanowski, artysta, malarz i rysownik.
• W 1892 r. ur. się Roman Odzierzyński, generał brygady Wojska Polskiego II RP, Prezes Rady Ministrów na Uchodźstwie.
• W 1893 r. ur. się Józef Pilarski, aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, dyrektor teatru.
• W 1902 r. ur. się Joanna Poraska, aktorka teatralna i filmowa, reżyser.
• W 1906 r. ur. się Wiesław Wernic, pisarz, publicysta, prozaik. Autor książek przygodowych dla młodzieży.
• W 1915 r. ur. się Roman Rozmiłowski ps. „Srebrny”, zicer Wojska Polskiego II RP, SZP, ZWZ i Armii Krajowej. Powstaniec Warszawski, zastępca dowódcy kompanii „Koszta” AK. Zginął w Powstaniu.
• W 1916 r. ur. się Jan Henryk Janczak, żołnierz pułku lotniczego Wojska Polskiego II RP, więzień sowieckich łagrów, żołnierz II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych oraz radiooperator w 307 dywizjonie myśliwskim „Lwowskich Puchaczy” Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie. Walczył w największej alianckiej operacji desantowej „Overlord” w Normandii (Francja). Po wojnie kontroler ruchu lotniczego w PLL LOT.
• W 1920 r. ur. się Jadwiga Piłsudska, pilotka Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, architekt. Była córką marszałka Józefa Piłsudskiego.
• W 1920 r. ur. się Anna Smoleńska ps. „Hania”, studentka historii sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, harcerka Szarych Szeregów, autorka znaku Polski Walczącej. Zginęłą w niemieckim obozie KL Auschwitz w 1943 r.
• W 1925 r. ur. się Irena Stankiewicz, artystka grafik, łączniczka Armii Krajowej, autorka drzeworytu „Matki Boskiej Akowskiej”.
• W 1932 r. ur. się Włodzimierz Lech Puchnowski, akordeonista, założyciel Warszawskiego Kwintetu Akordeonowego.
• W 1935 r. ur. się Roman Szymon Pawlicki, aktor telewizyjny i teatralny, działacz NSZZ „Solidarność”.

• W 1941 r. podczas II w.ś. odbyła się premiera filmu pt. Żona i nie żona w reżyserii Emila Chaberskiego.
• W 1943 r. podczas II w.ś. Niemcy rozstrzelali kilkudziesięciu żydowskich rzemieślników na nowym cmentarzu żydowskim w Żelechowie (woj. zachodniopomorskie) pozostałych w mieście po likwidacji getta.
• W 1944 r. ur. się Wojciech Marczewski, reżyser i scenarzysta.
• W 1944 r. podczas II w.ś. we wsi Huta Pieniacka (woj. tarnopolskie, Kresy Wschodnie) doszło do masakry 600-1500 Polaków. Według wyników śledztwa IPN pacyfikacji dokonali ochotnicy ukraińscy z 4. Pułku Policyjnego SS wraz z oddziałem ukraińskiej UPA i z ukraińskim oddziałem paramilitarnym.
• W 1944 r. podczas II w.ś. w nocy z 28 na 29 lutego oddział ukraińskiej UPA przy wsparciu ludności ukraińskiej dokonał mordu 156 Polaków we wsi Korościatyn na Podolu (Kresy Wschodnie).
• W 1944 r. podczas II w.ś. Niemcy dokonali mordu 108 mieszkańców wsi Wanaty (województwo mazowieckie) w odwecie za zabicie kilku niemieckich żandarmów przez polskich partyzantów.
• W 1945 r. ur. się Zygmunt Hanusik, kolarz, olimpijczyk, trener.
• W 1945 r. komunistyczna Krajowa Rada Narodowa wydała dekret dotyczący volksdeutschów pt. „O wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów”.
• W 1945 w Łodzi (woj. łódzkie) odbył się zbiorowy pogrzeb ziar niemieckiego mordu w więzieniu na Radogoszczu.
• W 1946 r. ur. się Leszek Szaruga, właśc. Aleksander Wirpsza, poeta, prozaik, publicysta.
• W 1948 r. reprezentacja Polski w piłce siatkowej mężczyzn przegrała w Warszawie z Czechosłowacją 2:3 w swym pierwszym zicjalnym meczu.
• W 1949 r. ur. się Krzysztz Nowak, autor tekstów piosenek, także recenzent teatralny, publicysta, felietonista, scenarzysta i reżyser widowisk teatralnych, tanecznych i muzycznych.
• W 1951 r. ur. się Włodzimierz Preyss, aktor teatralny i filmowy.

• W 1952 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie (woj. mazowieckie) stracony został były gauleiter gdańskiego NSDAP i zbrodniarz nazistowski Albert Forster.
• W 1953 r. ur. się Andrzej Antoni Widelski, artysta, malarz, grafik, doktor sztuki.
• W 1953 r. w wyniku prowokacji politycznej zamknięty został Teatr Rapsodyczny w Krakowie (woj. małopolskie).
• W 1954 r. ur. się Celina Sokołowska z d. Magala, lekkoatletka, wielokrotna mistrzyni Polski.
• W 1956 r. ur. się Lech Tkaczyk, pisarz, autor książek o dietetyce.
• W 1958 r. założona została Kielecka Spółdzielnia Mieszkaniowa.
• W 1959 r. ur. się Ewa Wojtaszek-Wisła, kajakarka, olimpijka.
• W 1960 r. ur. się Andrzej Adamiak, muzyk, basista, kompozytor, autor tekstów, członek zespołu Rezerwat.
• W 1960 r. ur. się Barbara Babilińska, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1960 r. ur. się Wojciech Paszkowski, lektor, aktor dubbingowy, teatralny, musicalowy i filmowy, reżyser dubbingowy.
• W 1962 r. ur. się Zbigniew Dmitroca, poeta, bajkopisarz, tłumacz, satyryk i dramaturg.
• W 1973 r. 18 osób zginęło w katastrzie samolotu rządowego pod Szczecinem (woj. zachodniopomorskie).
• W 1975 r. ur. się Adam Pater, aktor teatralny i filmowy.
• W 1979 r. ur. się Wojciech Łuszczykiewicz, muzyk, wokalista, członek zespołu Video.
• W 1981 r. dokonany został oblot szybowca SZD-52 Krokus.
• W 1981 r. komunistyczne władze PRL wprowadziły kartki na mięso i wędliny.
• W 1995 r. założone zostało Muzeum Zabawek w Karpaczu (woj. dolnośląskie).
• W 1996 r. założona została fundacja La Strada.
• W 2003 r. odbyła się premiera filmu pt. Superprodukcja w reżyserii Juliusza Machulskiego.

28 lutego na świecie:

• W 380 r. cesarz wschodniorzymski Teodozjusz I Wielki nakazał wszystkim podległym mu ludom przyjęcie chrześcijańskiej wiary w Świętą Trójcę w formie przyjętej przez sobór nicejski w 325 r. 
• W 870 r. na VIII soborze powszechnym w Konstantynopolu (obecnie Stambuł, Turcja) ekskomunikowano patriarchę Focjusza I Wielkiego. Zakończyło to trwającą od 863 roku tzw. schizmę Focjusza.
• W 1155 r. ur. się Henryk Plantagenet zwany „Młodym Królem”, król Anglii, książę Normandii, hrabia Andegawenii i Maine. 
• W 1155 r. ur. się Henryk Młody Król, hrabia Andegawenii.
• W 1261 r. ur. się Małgorzata Szkocka, królowa Norwegii.
• W 1409 r. ur. się Elżbieta Luksemburska, królowa niemiecka, czeska i węgierska.
• W 1462 r. ur. się Joanna la Beltraneja, księżna Asturii, królowa Portugalii.
• W 1476 r. wojska księcia Burgundii Karola Śmiałego dokonały mordu 412 obrońców zdobytego miasta Grandson (Szwajcaria).
• W 1518 r. ur. się Franciszek III de Valois, delfin Francji, książę Bretanii.
• W 1525 r. hiszpańscy konkwistadorzy powiesili w Meksyku ostatniego władcę Tenochtitlánu Cuauhtémoca.
• W 1533 r. ur. się Michel de Montaigne, francuski pisarz, filozz, humanista.
• W 1567 r. ur. się Eleonora Medycejska, księżniczka toskańska.
• W 1621 r. Ferdynand II Medyceusz został wielkim księciem Toskanii.
• W 1621 r. podczas wojny trzydziestoletniej, podpisany został tzw. akord drezdeński, ugoda między cesarzem Ferdynandem II Habsburgiem a stanami śląskimi.
• W 1609 r. w Wyborgu (Rosja) zawarty został antypolski sojusz między carem Rosji Wasylem IV Szujskim a królem Szwecji Karolem IX Wazą.

• W 1638 r. podczas wojny trzydziestoletniej, zwycięstwo odniosła armia cesarska nad wojskami protestanckimi pod wodzą Bernarda Weimarskiego w I bitwie pod Rheinfelden (Niemcy).
• W 1644 r. ur. się Fryderyka Wirtemberska, księżniczka wirtemberska, księżna Oettingen.
• W 1677 r. podczas wojny Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską, armia francuska rozpoczęła oblężenie bronionej przez garnizon hiszpański twierdzy Valenciennes (Francja).
• W 1690 r. ur. się Aleksy Romanow, rosyjski carewicz.
• W 1785 r. stracony został przywódca zdławionego powstania chłopskiego w Siedmiogrodzie Vasile Ursu Nicola (znany jako Horea).
• W 1797 r. ur. się Fryderyk, holenderski książę, admirał.
• W 1801 r. założone zostały Zakłady Putiłowskie w Sankt Petersburgu (Rosja), była to później jedna największych fabryk maszyn w Imperium Rosyjskim i ZSRR.
• W 1813 r. ur. się Pōmare IV, król Tahiti.
• W 1823 r. José de la Riva Agüero został prezydentem Peru.
• W 1825 r. zawarty został tzw. układ rosyjsko-brytyjski ustalający granicę między Alaską a Kanadą.
• W 1835 r. Elias Lönnrot opublikował pierwsze wydanie fińskiego eposu narodowego pt. Kalevala.
• W 1844 r. 8 osób zginęło, w tym dwóch członków amerykańskiego rządu w wyniku wybuchu pocisku artyleryjskiego na pokładzie amerykańskiego okrętu wojennego „USS Princeton” na rzece Potomak (USA). Eksplozję przeżył m.in. prezydent John Tyler.
• W 1848 r. podczasz tzw. rewolucji lutowej, francuski republikański Rząd Tymczasowy powołał tzw. Komisję Luksemburską (Komisję Rządu do Spraw Robotniczych), której posiedzenia z udziałem delegatów robotniczych i przedstawicieli przedsiębiorstw odbywały się w Pałacu Luksemburskim w Paryżu (Francja).
• W 1854 r. założona została amerykańska Partia Republikańska.
• W 1861 r. utworzone zostało Terytorium Kolorado (USA).
• W 1865 r. w Peru wybuchło antyrządowe powstanie pod wodzą płk Mariano Ignacio Prado.

• W 1877 r. ur. się Siergiej Bortkiewicz, rosyjski muzyk, kompozytor polskiego pochodzenia.
• W 1878 r. austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (184) Dejopeja.
• W 1892 r. niemiecki konstruktor Rudolf Diesel opatentował silnik spalinowy.
• W 1897 r. ostatnia królowa Madagaskaru Ranavalona III zmuszona została przez Francuzów do ustąpienia i emigracji.
• W 1900 r. podczas II wojny burskiej, wojska brytyjskie zdobyły po trzech miesiącach oblężenia miasto Ladysmith (Południowa Afryka).
• W 1901 r. w Rosji ur. się Romuald Smorczewski, artysta, malarz.
• W 1904 r. założony został portugalski klub sportowy SL Benfica.
• W 1906 r. ur. się Benjamin „Bugsy” Siegel, amerykański gangster żydowskiego pochodzenia.
• W 1908 r. w Rosji ur. się Aleksander Rummel, polski inżynier, konstruktor, publicysta. Współtwórcą pierwszych polskich samochodów ciężarowych Star.
• W 1910 r. w Niemczech ur. się Roman Maciejewski, polski kompozytor.
• W 1912 r. ur. się Bertil Bernadotte, szwedzki książę.
• W 1917 r. w Rosji ur. się Halina Kostecka-Kwiatkowska ps. „Halusia”, łączniczka i sanitariuszka Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski, w powstaniu w II plutonie „Alek” 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka” Zgrupowania „Radosław” AK. Zginęła w Powstaniu.
• W 1922 r. Egipt uzyskał niepodległość od Wielkiej Brytanii.
• W 1924 r. w Wiedniu (Austria) odbyła się premiera operetki pt. Hrabina Marica Imre Kálmána.
• W 1925 r. kanclerz Hans Luther został tymczasowym prezydentem Niemiec w miejsce zmarłego Friedricha Eberta.
• W 1926 r. ur. się Swietłana Alliłujewa, rosyjska pisarka, jedyna córka Józefa Stalina. Potępiała zbrodnie swojego ojca, któremu przypisała odpowiedzialność za zbrodnię w Katyniu na Polakach.
• W 1928 r. indyjski fizyk Chandrasekhara Venkata Raman odkrył tzw. efekt Ramana.

• W 1933 r. w wyniku podpalenia w nocy z 27 na 28 lutego gmachu Reichstagu w Berlinie (niemcy), po spłonięciu prezydent Paul von Hindenburg został nakłoniony przez Adolfa Hitlera i Franza von Papena do podpisania dekretu „O ochronie narodu i państwa”, który na tydzień przed przedterminowymi wyborami do Reichstagu zawieszał czasowo podstawowe prawa obywatelskie zawarte w konstytucji.
• W 1935 r. Amerykański chemik Wallace Hume Carothers wynalazł nylon.
• W 1941 r. w Bogocie (Kolumbia) założony został klub piłkarski Independiente Santa Fe.
• W 1942 r. ur. się Brian Jones, brytyjski muzyk, gitarzysta, wokalista, kompozytor, członek zespołu The Rolling Stones.
• W 1943 r. podczas II w.ś. członkowie norweskiego ruchu oporu zniszczyli niemieckie urządzenie do produkcji i 1,4 tony ciężkiej wody.
• W 1943 r. podczas II w.ś. niedaleko Syrakuz (Włochy) zatopiony został przez amerykańskie samoloty przejęty od Francuzów włoski okręt podwodny FR 111 wraz z całą, 23-osobową załogą.
• W 1947 r. w Tajpej (Tajwan) żołnierze otworzyli ogień do tłumu demonstrantów domagających się demokratyzacji życia publicznego.
• W 1953 r. Amerykanin James Watson i Brytyjczyk Francis Crick ogłosili, że na podstawie rentgenogramów odkryli strukturę DNA.
• W 1954 r. Haszim al-Atasi został po raz trzeci prezydentem Syrii.
• W 1959 r. amerykańsla CIA i USAF wystrzeliły pierwszą w historii satelitę orbity polarnej Discoverer 1.
• W 1960 r. w Squaw Valley (USA) zakończyły się VIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie.
• W 1965 r. powstała amerykańska awangardowa grupa rockowa Captain Beefheart and His Magic Band.
• W 1966 r. odbyła się premiera szwedzkiego filmu pt. Moja siostra, moja miłość w reżyserii Vilgota Sjömana.

• W 1967 r. w Brazylii aresztowany został Austriak Franz Stangl, jeden z głównych wykonawców Holokaustu, komendant niemieckich obozów zagłady Treblinka i Sobibór.
• W 1971 r. w Sierra Leone zniesiony został ruch lewostronny.
• W 1974 r. USA i Egipt wznowiły stosunki dyplomatyczne, zerwane w 1967 r.
• W 1975 r. odbyła się premiera włosko-francusko-hiszpańskiego filmu pt. Zawód: Reporter w reżyserii Michelangela Antonioniego.
• W 1975 r. 43 osoby zginęły, a 74 zostały ranne w katastrzie na stacji Moorgate w metrze w Londynie (Wielka Brytania).
• W 1975 r. 18 osób zginęło, a 30 odniosło obrażenia w wybuchu pyłu węglowego w ciepłowni w Brnie (Czechy).
• W 1986 r. premier Szwecji Olz Palme zastrzelony został w centrum Sztokholmu (Szwecja) przez nieznanego sprawcę.
• W 1986 r. w Hadze (Holandia) podpisany został Jednolity Akt Europejski (JAE).
• W 1990 r. rozpoczęła się amerykańska misja STS-36 wahadłowca Atlantis.
• W 1993 r. 4 agentów zginęło, a 19 zostało rannych w strzelaninie między funkcjonariuszami ATF (Biura ds. Alkoholu, Tytoniu, Broni Palnej oraz Materiałów Wybuchowych) a członkami sekty Gałąź Dawidowa, podczas próby dokonania rewizji ich siedziby na farmie w Waco w Teksasie (USA).
• W 1994 r. podczas wojny w Bośni, 4 serbskie samoloty bojowe zostały zestrzelone w strefie zakazu lotów nad Bośnią. Była to pierwsza w historii akcja militarna NATO.
• W 1996 r. Rosja została przyjęta do Rady Europy.
• W 1997 r. po napadzie na bank w dzielnicy North Hollywood w Los Angeles (USA) doszło do najdłuższej strzelaniny w dziejach amerykańskiej policji. W akcji zginęło 12 policjantów.
• W 1997 r. 1100 osób zginęło, a 2600 zostało rannych w trzęsieniu ziemi w północno-wschodnim Iranie.

• W 1998 r. Jorge Mario Bergoglio (późniejszy papież Franciszek) został arcybiskupem metropolitą Buenos Aires i prymasem Argentyny.
• W 1998 r. Armia jugosłowiańska rozpoczęła zensywę przeciw Armii Wyzwolenia Kosowa (UÇK).
• W 1998 r. Ameryanie dokonali oblotubezzałogowego samolotu rozpoznawczego RQ-4 Global Hawk.
• W 2001 r. ok. 400 osób zostało rannych w trzęsieniu ziemi o sile 6,8 stopnia w skali Richtera z epicentrum koło stolicy stanu Waszyngton Olympii (USA).
• W 2003 r. Václav Klaus wybrany został przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta Czech.
• W 2004 r. ponad milion mieszkańców Tajwanu utworzyło żywy łańcuch wzdłuż zachodniego wybrzeża wyspy w celu uczczenia rocznicy tzw „Incydentu 28 lutego 1947”.
• W 2005 r. amerykański miliarder Steve Fossett rozpoczął solowy lot dookoła świata na pokładzie samolotu GlobalFlyer.
• W 2005 r. w Burundi odbyło się referendum zatwierdzające nową konstytucję.
• W 2005 r. 127 osób zginęło, a kilkaset zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym na centrum rekrutacyjne policji w mieście Al-Hilla (Irak).
• W 2007 r. amerykańska sonda kosmiczna New Horizons przeleciała obok Jowisza.
• W 2009 r. Justyna Kowalczyk zdobyła złoty medal w biegu na 30 km techniką dowolną na Mistrzostwach Świata w Libercu (Czechy).
• W 2013 r. papież Benedykt XVI przeszedł na emeryturę.
• W 2014 r. podczas napadu Rosji na Ukrainę, rosyjscy żołnierze opanowali Port lotniczy Sewastopol.
• W 2016 r. w USA odbyła się 88. ceremonia wręczenia Oscarów.