23 CZERWCA W HISTORII

23 czerwca w Polsce:

• W 1262 r. Litwini zdobyli i spalili Jazdów (Warszawa, woj. mazowieckie). W walce zginął książę mazowiecki Siemowit I, a jego syn Konrad dostał się do niewoli.
• W 1264 r. zwycięstwo odniosły wojska polskie nad Jaćwingami w bitwie pod Brańskiem (woj. podlaskie).
• W 1703 r. ur. się Maria Leszczyńska, królewna polska i królowa Francji.
• W 1760 r. podczas wojny siedmioletniej, zwycięstwo odniosły wojska austriackie nad pruskimi w bitwie pod Landeshut (Kamienna Góra, woj. dolnośląskie).

• W 1764 r. zakończyły się obrady Sejmu konwokacyjnego, zwołanego w celu przygotowania elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego.
• W 1767 r. zawiązała się Konfederacja radomska.
• W 1771 r. Konfederaci barscy rozbili wojska królewskie w bitwie pod Widawą (woj. łódzkie).
• W 1777 r. ur. się Jan Nepomucen Sułkowski, dowódca wojskowy, książę bielski.
• W 1818 r. w krypcie św. Leonarda na Wawelu w Krakowie (woj. małopolskie) odbył się ponowny pogrzeb Tadeusza Kościuszki.
• W 1828 r. rozpoczęła się budowa cytadeli Twierdzy Poznań (woj. wielkopolskie).
• W 1873 r. w Gdańsku (woj. pomorskie) uruchomiony został tramwaj konny.
• W 1905 r. bojowiec niepodległościowy PPS Stefan Aleksander Okrzeja został skazany przez sąd w Warszawie (woj. mazowieckie) na karę śmierci.
• W 1913 r. otwarte zostało Muzeum Miejskie w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie).
• W 1915 r. ur. się ur. się Jerzy Urbankiewicz, żołnierz Wojska Polskiego II RP i Armii Krajowej, pisarz, dziennikarz.
• W 1920 r. powstał pierwszy rząd Władysława Grabskiego.
• W 1923 r. ustanowione zostało cywilne odznaczenie państwowe Krzyż Zasługi.
• W 1929 r. reprezentacja Polski w hokeju na trawie mężczyzn przegrała w Poznaniu (woj. wielkopolskie) w swym pierwszym zicjalnym meczu z Czechosłowacją 0:4.
• W 1936 r. w nocy z 22 na 23 czerwca Myślenice (woj. małopolskie) zostały opanowane przez grupę około 70 członków Stronnictwa Narodowego z Krakowa (woj. małopolskie) pod wodzą Adama Doboszyńskiego. Po przecięciu linii telefonicznej i opanowaniu komisariatu policji napastnicy spalili szereg żydowskich sklepów w rynku i synagogę, a nad ranem wyczali się z miasta. W starciach ze ścigającą bojówkarzy policją i strażą graniczną zginęło dwóch z nich, a jeden został ranny.
• W 1941 r. podczas II w.ś. Sowieci przeprowadzili pierwszy nalot bombowy na Warszawę (woj. mazowieckie).

• W 1941 r. w nocy z 23 na 24 czerwca funkcjonariusze sowieckiej NKWD rozpoczęli mordować przetrzymywanych w więzieniach w Dubnie i Oszmianie oraz w areszcie w Sądowej Wiszni (Kresy Wschodnie).
• W 1941 r. funkcjonariusze sowieckiej NKWD zamordowali blisko 2 tys. Ukraińców i Polaków w więzieniu w Łucku (Kresy Wschodnie).
• W 1942 r. podczas likwidacji szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie (woj. małopolskie) Niemcy wymordowali część pajcentów, a część wywieźli do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz-Birkenau (woj. małopolskie).
• W 1943 r. na Zamojszczyźnie (woj. lubelskie) rozpoczął się drugi etap niemieckije akcji wysiedleńczo-pacyfikacyjnej.
• W 1944 r. 5. Wileńska Brygada AK, w odwecie za zabicie przez litewską policję 3 dni wcześniej 38 Polaków w Glinciszkach (Kresy Wschodnie), dokonała likwidacji 27 osób Litwinów ze wsi Dubinki (Kresy Wschodnie).
• W 1944 r. premier RP na Uchodźstwie Stanisław Mikołajczyk ostatecznie odrzucił ultimatum Józefa Stalina dotyczące „reorganizacji” władz polskich w Londynie (Wielka Brytania), jako naruszające suwerenność państwa polskiego. Ultimatum przewidywało ustąpienie prezydenta RP Władysława Raczkiewicza, Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego, ministra obrony gen. Mariana Kukiela i ministra informacji Stanisława Kota i publiczne zdystansowanie się rządu RP od obarczenia sowieckiej ZSRR zarzutem dokonania zbrodni katyńskiej.
• W 1944 r. Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Łodzi (woj. łódzkie).
• W 1949 r. otwarty został dworzec kolejowy Warszawa Śródmieście (woj. mazowieckie).
• W 1949 r. odbyła się premiera filmu pt. Ulica Graniczna w reżyserii Aleksandra Forda.
• W 1949 r. komuniści rozpoczęli budowę Nowej Huty (Kraków, woj. małopolskie).

• W 1954 r. Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił wyrok śmierci wobec gen. Józefa Kuropieski, skazanego na podstawie fałszywych i spreparowanych oskarżeń o szpiegostwo i przygotowywanie kontrrewolucyjnego spisku.
• W 1956 r. zwodowany został trałowiec bazowy ORP „Żubr”.
• W 1957 r. Telewizja Polska wyemitowała premierowe wydanie programu dla dzieci pt. Miś z okienka.
• W 1958 r. dokonany został oblot samolotu szkolno-treningowego PZL M-2.
• W 1961 r. w Kazimierzu Dolnym (woj. lubelskie) utopiło się w Wiśle 13 uczniów ze szkoły podstawowej z Lublina (woj. lubelskie).
• W 1966 r. założony został klub rugby Ogniwo Sopot.
• W 1970 r. PRL i RFN zawarły układ o obrocie towarowym i współpracy gospodarczej.
• W 1976 r. oddane zostało do użytku Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze (RTCN Kosztowy).
• W 1980 r. odbyła się premiera filmu wojennego pt. Olimpiada ’40 w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego.
• W 1983 r. zakończyła się II pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski.
• W 1992 r. Polska i Białoruś zawarły traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.
• W 1997 r. na antenie TVP1 wyemitowany został w ramach konkursu na telenowelę pierwszy odcinek serialu pt. Złotopolscy w reżyserii Janusza Zaorskiego.
• W 2000 r. 4 osoby zginęły w wyniku zamachu bombowego w klubie nocnym w Nowym Dworze Mazowieckim (woj. mazowieckie).
• W 2000 r. we Wrocławiu (woj. dolnośląskie) odsłonięta została kolumna Chrystusa Króla Wszechświata.
• W 2002 r. podczas przepompowywania ropy naftowej w punkcie przeładunkowym w Chałupkach Medyckich (woj. podkarpackie) na granicy z Ukrainą doszło do pożaru i eksplozji 5 cystern, zginęła jedna osoba, a 3 zostały ranne.
• W 2006 r. odbyła się premiera filmu animowanego pt. Kajko i Kokosz.

• W 2006 r. premier RP Kazimierz Marcinkiewicz ogłosił dymisję wicepremier i minister finansów Zyty Gilowskiej.
• W 2013 r. kopalnia soli w Bochni (woj. małopolskie) została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
• W 2015 r. Radosław Sikorski ustąpił ze stanowiska marszałka Sejmu RP.

23 czerwca na świecie:

• W 229 r. Sun Quan ogłosił się cesarzem wschodniego Wu.
• W 1101 r. podczas krucjaty 1101 roku, krzyżowcy zdobyli Ankarę (Turcja) i przekazali ją władzom bizantyńskim.
• W 1180 r. podczas wojny Gempei w Japonii, stoczona została I bitwa nad rzeką Uji.
• W 1197 r. Władysław III Henryk został księciem Czech.
• W 1266 r. zwycięstwo odniosła flota wenecka nad genueńską w bitwie koło Trapani (Włochy).
• W 1305 r. hrabia Robert III Flandryjski podpisał we francuskiej niewoli traktat z Athis-sur-Ogne, na mocy którego w zamian za ustępstwa terytorialne odzyskał wolność.
• W 1314 r. podczas I wojny o niepodległość Szkocji, rozpoczęła się bitwa pod Bannockburn.
• W 1553 r. w Wiedniu (Austria) zawarty został układ małżeński między królem Polski i wielkim księciem litewskim Zygmuntem II Augustem a jego trzecią żoną Katarzyną Habsburżanką.
• W 1565 r. korsarz i admirał floty osmańskiej Turgut zmarł w wyniku ran odniesionych w czasie wielkiego oblężenia Malty.
• W 1585 r. podczas wojny osiemdziesięcioletniej, zwycięstwo odniosły wojska hiszpańskie nad holenderskimi w bitwie pod Amerongen (Holandia).
• W 1593 r. elektor Palatynatu Reńskiego Fryderyk IV poślubił Luizę Juliannę Orańską.
• W 1601 r. podczas II wojny polsko-szwedzkiej, zwycięstwo odniosły wojska polskie w bitwie pod Kokenhausen (Łotwa).

• W 1606 r. podpisany został traktat pokojowy w Wiedniu (Austria) kończący antyhabsburskie Powstanie Bocskaya na Węgrzech.
• W 1611 r. Jan Jerzy I Wettyn został księciem elektorem Saksonii.
• W 1650 r. podczas angielskiej wojny domowej, po podpisaniu 1 maja na wygnaniu traktatu w Bredzie król „de iure” Anglii i Szkocji Karol II Stuart wylądował w Szkocji i natychmiast ogłosił zniesienie anglikanizmu w tym kraju.
• W 1661 r. Portugalia przekazała Anglii Bombaj (Indie) i Tanger (Maroko) jako posag poślubionej przez króla Karola II Stuarta księżniczki Katarzyny, siostry króla Alfonsa VI.
• W 1724 r. Imperium Osmańskie i Rosja zawarły w Konstantynopolu (obecnie Stambuł, Turcja) układ wyznaczający strefy ich wpływów.
• W 1757 r. wojska brytyjskie rozbiły armię hinduską w bitwie pod Palasi (Indie).
• W 1758 r. podczas wojny siedmioletniej, zwycięstwo odniosły wojska hesko-hanowersko-brunszwickie nad francuskimi w bitwie pod Krefeld (Niemcy).
• W 1780 r. podczas wojny o niepodległość USA, zwycięstwo odniosły wojska amerykańskie nad brytyjskimi w bitwie pod Springfield.
• W 1795 r. podczas I koalicja antyfrancuskiej, zwycięstwo odniosła flota brytyjska nad francuską w bitwie pod Groix (Francja).
• W 1823 r. Antonio José de Sucre został prezydentem Peru.
• W 1868 r. Amerykanin Christopher Sholes opatentował pierwszą maszynę do pisania.
• W 1894 r. w Paryżu (Francja) powołany został Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl).
• W 1903 r. niemiecki astronom Max Wolff odkrył planetoidę (512) Taurinensis.
• W 1905 r. po raz pierwszy wzbił się w powietrze samolot Flyer III konstrukcji amerykańskich braci Wright.
• W 1913 r. podczas II wojny bałkańskiej, zwycięstwo odniosły wojska greckie nad bułgarskimi w bitwie nad jeziorem Dojran.

• W 1914 r. podczas Rewolucji meksykańskiej, zwycięstwo odnieśli rebelianci w bitwie pod Zacatecas.
• W 1915 r. podczas I w.ś. rozpoczęła się I bitwa nad Isonzo (Włochy).
• W 1917 r. Ukraińska Centralna Rada wydała swój I Uniwersał, w którym proklamowano autonomię Ukrainy w ramach państwa rosyjskiego oraz utworzony został rząd autonomiczny tzw. Sekretariat Generalny.
• W 1917 r. w Cesarstwie Austriackim powstał rząd Ernsta Seidlera.
• W 1918 r. podczas I w.ś zwycięstwem wojsk alianckich zakończyła się bitwa nad Piawą (Włochy).
• W 1919 r. Francesco Saverio Nitti został premierem Włoch.
• W 1919 r. podczas wojny estońsko-bolszewickiej, wojska estońskie starły się z niemiecką Landwehrą pod Cēsis (Łotwa). Rocznica bitwy obchodzona jest w Estonii jako Dzień Zwycięstwa.
• W 1919 r. zakończyły się trzydniowe, jedyne wybory parlamentarne w historii Demokratycznej Republiki Armenii. Zwycięstwo odniosła Armeńska Federacja Rewolucyjna, która zdobyła 72 z 80 mandatów.
• W 1919 r. Zgromadzenie Narodowe Niemiec ratyfikowało Traktat wersalski.
• W 1921 r. w Rumunii ur. się ppor. Adam Dąbrowski, żołnierz PSZ na Zachodzie, Cichociemny, Powstaniec Warszawski.
• W 1924 r. Niemcy dokonali oblotu samolotu pasażerskiego Focke-Wulf A 16.
• W 1924 r. w Hanowerze (Niemcy) aresztowany został seryjny morderca Fritz Haarmann.
• W 1925 r. dokonane zostało pierwszego wejścia na wierzchołek najwyższej góry Kanady Logan (5966 m) na terytorium Jukonu.
• W 1925 r. w sowieckiej ZSRR ustanowiona została Nagroda Leninowska.
• W 1937 r. w ramach Hiszpańskiej Armii Ludowej utworzona została 150. Brygada Międzynarodowa im. Jarosława Dąbrowskiego.
• W 1939 r. węgierski parlament formalnie zatwierdził aneksję Zakarpacia.
• W 1940 r. Adolf Hitler przybył do zdobytego Paryża (Francja).

• W 1940 r. na Morzu Czerwonym spłonął brytyjski niszczyciel HMS „Khartoum”, zginął jeden członek załogi, a trzech zostało rannych. Okręt został następnie uznany za nienadający się do remontu i skreślony z listy floty.
• W 1941 r. Słowacja wypowiedziała wojnę sowieckiej ZSRR.
• W 1950 r. 58 osób zginęło w katastrzie lotu Northwest Orient Airlines 2501 na Jeziorze Michigan (USA).
• W 1950 r. odbyła się premiera westernu pt. Jim Ringo w reżyserii Henry’ego Kinga.
• W 1951 r. zwodowano został amerykański statek pasażerski „United States”.
• W 1956 r. Gamal Abdel Naser został prezydentem Egiptu.
• W 1956 r. w Egipcie kobiety uzyskały czynne i bierne prawa wyborcze.
• W 1959 r. sowiecki szpieg atomowy Klaus Fuchs został zwolniony z brytyjskiego więzienia.
• W 1959 r. Seán Lemass został premierem Irlandii.
• W 1961 r. wszedł w życie Układ Antarktyczny.
• W 1967 r. 34 osoby zginęły w katastrzie należącego do Mohawk Airlines samolotu BAC One-Eleven w Blossburgu w Pensylwanii (USA).
• W 1968 r. 74 osoby zostały stratowane, a 150 odniosło rany przy bramie wyjściowej na jednym ze stadionów w Buenos Aires (Argentyna).
• W 1969 r. w wyniku zderzenia sowieckich samolotów pasażerskich An-12 i Ił-14 nad obwodem kałuskim (ZSRR) zginęło wszystkich 120 osób na pokładach.
• W 1970 r. odbyła się premiera komedii wojennej pt. Złoto dla zuchwałych w reżyserii Briana G. Huttona.
• W 1974 r. Polska, mająca już zapewniony awans do II rundy, pokonała w trzecim meczu grupowym Włochy 2:1 na X Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej w RFN.
• W 1979 r. w Bonn (Niemcy) przyjęta została Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt.

• W 1980 r. podczas wojny kambodżańsko-wietnamskiej, stoczona została bitwa o Non Mak Mun (Tajlandia).
• W 1985 r. 329 osób zginęło po wybuchu bomby na pokładzie indyjskiego Boeinga 747 u wybrzeży Irlandii.
• W 1986 r. Wanda Rutkiewicz dokonała pierwszego polskiego i kobiecego wejścia na szczyt drugiej najwyższej góry świata K2 w paśmie Karakorum.
• W 1986 r. 5 polskich robotników zginęło wskutek pożaru budowanego komina w Kombinacie Metali Kolorowych w Srednogorie (Bułgaria). 3 kolejnych zmarło wkrótce potem z powodu oparzeń.
• W 1990 r. Parlament Mołdawii uchwalił deklarację suwerenności republiki.
• W 1994 r. Rosjanie dokonali oblotu samolotu pasażersko-towarowego An-38.
• W 1994 r. na Białorusi odbyła się I tura pierwszych i jedynych dotąd wolnych wyborów prezydenckich. Do II tury przeszli: Alaksandr Łukaszenka (44,8%) i Wiaczasłau Kiebicz (17,3%).
• W 1994 r. rozpoczęła się francuska interwencja wojskowa w Rwandzie.
• W 1997 r. japoński podróżnik Mitsuro Oba pierwszy na świecie samotnie przeszedł na nartach przez zamarznięty Ocean Arktyczny.
• W 1998 r. w Bangladeszu (Indie) otwarty został najdłuższy w kraju (4,8 km) most drogowo-kolejowy Dźomuna Szetu.
• W 1998 r. znany ze spektakularnych ucieczek z zakładów karnych recydywista Jiří Kajínek został skazany przez sąd w Pilźnie (czechy) na dożywotnie pozbawienie wolności za zabójstwo na zlecenie przedsiębiorcy i jego ochroniarza oraz usiłowanie zabójstwa drugiego ochroniarza.
• W 2000 r. został podpisany Układ z Kotonu pomiędzy Wspólnotami Europejskimi i 77 krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku.
• W 2001 r. papież Jan Paweł II rozpoczął wizytę na Ukrainie.
• W 2003 r. założony został niepubliczny Uniwersytet Kambodży w Phnom Penh (Kambodża).
• W 2004 r. w Baranowiczach (Białoruś) założony został Baranowicki Uniwersytet Państwowy.

• W 2005 r. 6 amerykańskich żołnierzy zginęło, a 14 zostało rannych w wyniku wybuchu samochodu-pułapki w Al-Falludży (Irak).
• W 2006 r. w Australia Zoo w Queensland (Australia) padła w wieku ponad 170 lat samica żółwia słoniowego o imieniu Harriet, przywieziona przez Charlesa Darwina z Wysp Galapagos.
• W 2008 r. Ahmad Ujahja został premierem Algierii.
• W 2010 r. prezydent USA Barack Obama zwolnił ze stanowiska za niesubordynację dowódcę wojsk USA i NATO w Afganistanie gen. Stanleya McChrystala. Jego następcą mianował gen. Davida Petraeusa.
• W 2013 r. w nocy z 22 na 23 czerwca grupa uzbrojonych terrorystów, przebranych w wojskowe mundury zabiła 11 wspinaczy w bazie na wysokości 4200 m n.p.m. na ośmiotysięczniku Nanga Parbat w Himalajach. Zginęło trzech Ukraińców, dwóch Słowaków, dwóch Chińczyków, Amerykanin, Litwin, Pakistańczyk i Nepalczyk, a jeden Chińczyk zdołał uciec i wezwać pomoc.
• W 2014 r. José Mário Vaz został prezydentem Gwinei Bissau.
• W 2016 r. 23 osoby zginęły w wyniku powodzi błyskawicznej, która nawiedziła stan Wirginia Zachodnia (USA).
• W 2016 r. Francisco Pascual Obama Asue został premierem Gwinei Równikowej.
• W 2016 r. obywatele Wielkiej Brytanii opowiedzieli się w referendum za wystąpieniem z Unii Europejskiej.
• W 2016 r. prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos i dowódca lewicowej partyzantki FARC Timoleón Jiménez podpisali w Hawanie (Kuba) porozumienie kończące wojnę domową, która w ciągu przeszło 50 lat kosztowała życie ponad 220 tys. ludzi.