27 CZERWCA W HISTORII

27 czerwca w Polsce:

• W 1315 r. książę Władysław Łokietek zawarł w Krakowie (woj. małopolskie) sojusz z władcami Danii, Szwecji, Norwegii, Meklemburgii, książętami z Rugii i Pomorza Zachodniego skierowany przeciw margrabiemu Brandenburgii Waldemarowi Wielkiemu, który był sojusznikiem króla Czech Jana Luksemburskiego, wroga Łokietka roszczącego sobie pretensje do korony polskiej.
• W 1581 r. podczas I wojny polsko-rosyjskiej, 30-tysięczna armia moskiewsko-tatarska spaliła kilkaset domów na przedmieściach Mohylewa (Kresy Wschodnie), jednak 200 husarzy z roty Marcina Kazanowskiego zaatakowało oblegających i powstrzymywało dalszy atak, a następnie, po przybyciu odsieczy w postaci roty Temruka Szymkowicza i roty porucznika Halibeka, wyparła spod miasta.

• W 1625 r. podczas IV wojny polsko-szwedzkiej, po wygaśnięciu rozejmu król Gustaw II Adolf wylądował w Inflantach wraz z 20-tysięczną armią, rozpoczynając drugi etap wojny.
• W 1629 r. podczas V wojny polsko-szwedzkiej, zwycięstwo odniosły wojska polskie w bitwie pod Trzcianą (woj. pomorskie).
• W 1688 r. miało miejsce uroczyste przeprowadzenie benedyktynek-sakramentek do nowej siedziby przy Rynku Nowego Miasta w Warszawie (woj. mazowieckie). W procesji z Najświętszym Sakramentem wzięli udział król Jan III Sobieski, królowa Maria Kazimiera i cały dwór.
• W 1697 r. odbyła się podwójna elekcja królewska francuskiego księcia Franciszka Ludwika Burbon-Contiego i elektora Saksonii Fryderyka Augusta I, który ostatecznie został królem Polski jako August II Mocny.
• W 1863 r. podczas Powstania styczniowego, porażka poniósł oddział Józefa Oxińskiego w bitwie pod Przedborzem (woj. łódzkie).
• W 1863 r. w Wilnie (Kresy Wschodnie) powieszony został przez Rosjan gen. Zygmunt Sierakowski.
• W 1877 r. miało miejsce pierwsze objawienie maryjne w Gietrzwałdzie (woj. warmińsko-mazurskie).
• W 1920 r. Władysław Grabski został premierem II RP.
• W 1920 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) utworzony został Polski Związek Towarzystw Kolarskich (obecnie Polski Związek Kolarski).
• W 1928 r. z powodu złego stanu zdrowia, Józef Piłsudski ustąpił ze stanowiska premiera II RP.
• W 1930 r. utworzone zostało Warszawskie Koło Intelektualistów.
• W 1934 r. Rozporządzeniem prezydenckim został wydany Kodeks handlowy.
• W 1937 r. otwarte zostało lotnisko Kielce-Masłów (woj. świętokrzyskie).
• W 1940 r. podczas niemieckiej Akcji AB, w lesie koło wsi Lubzina pod Ropczycami (woj. podkarpackie) Niemcy rozstrzelali grupę więźniów politycznych przywiezionych z więzienia na zamku w Rzeszowie (woj. podkarpackie), zginęło ok. 83 do 104 osób, wśród ziar było m.in. 42 członków podziemnych organizacji młodzieżowych.

• W 1941 r. ur. się Krzysztz Kieślowski, reżyser i scenarzysta filmowy.
• W 1941 r. Niemcy spalili Wielką Synagogę w Białymstoku (woj. podlaskie), w której zgromadzili ok. 800 Żydów oraz dzielnicę Szulhz gdzie zginęło od 2-2,5 tys. Żydów.
• W 1950 r. Sejm Ustawodawczy PRL uchwalił Kodeks rodzinny, w którym m.in. obniżono wiek pełnoletniości z 21 do 18 lat.
• W 1951 ur. się Beno Otręba, muzyk, basista zespołu Dżem.
• W 1952 r. przez Rynek Główny w Krakowie (woj. małopolskie) przejechał ostatni tramwaj normalnotorowy.
• W 1957 r. w miejsce Prezydium Rządu utworzony został Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.
• W 1959 r. ur. się Janusz Kamiński, operator i reżyser filmowy pracujący w amerykańskim Hollywood.
• W 1969 r. odbyła się premiera filmu muzycznego pt. Przygoda z piosenką w reżyserii Stanisława Barei.
• W 1969 r. Sejm PRL powołał po raz piąty komunistę Józefa Cyrankiewicza na stanowisko premiera i powierzył mu utworzenie rządu.
• W 1986 r. PRL została członkiem Banku Światowego.
• W 1996 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) podpisany została polsko-litewska umowa o wolnym handlu.
• W 1997 r. Sejm III RP przyjął ustawę o partiach politycznych.
• W 2000 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) zakończyła się dwudniowa konferencja pt. Ku wspólnocie demokracji, w której udział wzięło 108 ministrów spraw zagranicznych i 12 szefów organizacji międzynarodowych.
• W 2001 r. zarejestrowany został Ruch Autonomii Śląska.
• W 2007 r. obradujący w Nowej Zelandii Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO podjął decyzję o zmianie nazwy byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz-Birkenau na swej Liście Światowego Dziedzictwa na: Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945).
• W 2009 r. zakończył działalność Teatr Mały w Warszawie (woj. mazowieckie).

27 czerwca na świecie:

• W 363 r. Jowian został cesarzem rzymskim.
• W 678 r. Agaton został wybrany papieżem.
• W 1358 r. powstała Republika Dubrownicka.
• W 1519 r. na dworze księcia saskiego Jerzego Brodatego w pałacu Pleißenburg (Niemcy) rozpoczęła się dysputa lipska z udziałem legata papieskiego Jana Mayera von Ecka oraz zwolenników reform Kościoła, twórców reformacji: Marcina Lutra, Andreasa Bodensteina (zwanego Karlstadtem) i Filipa Melanchtona.
• W 1536 r. konkwistador Pedro de Alvarado założył miasto Villa de San Pedro de Puerto Caballos, obecnie San Pedro Sula (Honduras).
• W 1555 r. w Libocu (obecnie Praga, Czechy) wmurowany został kamień węgielny pod budowę istniejącej do dzisiaj renesansowej willi Letohrádek Hvězda.
• W 1570 r. Turcy rozpoczęli inwazję na Cypr, początkując V wojnę wenecko-turecką.
• W 1571 r. królowa Elżbieta I Tudor założyła Jesus College w Oksfordzie (Wielka Brytania).
• W 1595 r. pierwsza holenderska wyprawa dowodzona przez Cornelisa de Houtmana dotarła do portu Bantam na Jawie (indonezja), przełamując portugalski monopol na handel z Indiami Wschodnimi.
• W 1622 r. krótko przed przybyciem polskiego poselstwa mającego negocjować warunki pokoju, na zamku Yedikule w Stambule (Turcja), uduszony został książę Samuel Korecki, wzięty do tureckiej niewoli w czasie bitwy pod Cecorą (Rumunia) w 1620 roku.
• W 1656 r. podczas VI wojny wenecko-tureckiej, zwycięstwo odnisoła flota wenecka w bitwie pod Hellespontem (Turcja).
• W 1693 r. podcza wojny Francji z Ligą Augsburską, miażdżące zwycięstwo odniosła flota francuska pod wodzą admirała Anne Hilariona de Tourville’a nad angielsko-holenderską w bitwie koło Lagos u wybrzeży Portugalii.

• W 1700 r. konsekrowany został kościół Świętego Krzyża w Kownie (Litwa).
• W 1709 r. konsekrowany został kościół Świętej Trójcy w Karlskronie (Szwecja).
• W 1715 r. podczas VIII wojny wenecko-tureckiej, 40 tys. tureckich żołnierzy wylądowało na należącym do Wenecji Peloponezie (Grecja).
• W 1743 r. podczas wojny o sukcesję austriacką, zwycięstwo odniosły wojska brytyjsko-hanowersko-austriackie nad francuskimi w bitwie pod Dettingen (Niemcy).
• W 1755 r. otruty został cesarz Etiopii Jozue II Kuareńczyk. Nowym cesarzem został jego syn Joas I.
• W 1759 r. brytyjski generał James Wolfe wydał rozkaz oblężenia miasta Québec (Kanada).
• W 1788 r. wybuchła wojna rosyjsko-szwedzka.
• W 1801 r. podczas wyprawy Napoleona do Egiptu, garnizon francuski skapitulował w Kairze (Egipt) przed wojskami turecko-brytyjskimi.
• W 1806 r. w trakcie inwazji na Rio de La Plata (Argentyna) wojska brytyjskie przejęły na półtora miesiąca kontrolę nad Buenos Aires (Argentyna).
• W 1816 r. Amerykańskie okręty wojenne ostrzelały Algier.
• W 1844 r. w Carthage w stanie Illinois (USA) zamordowani zostałi Joseph Smith, założyciel i przywódca ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów) i jego starszy brat Hyrum.
• W 1854 r. kanadyjski lekarz i geolog Abraham Gesner uzyskał amerykański patent na naftę wytwarzaną z węgla pod nazwą handlową Kerosene.
• W 1857 r. niemiecki astronom Hermann Goldschmidt odkrył planetoidę (45) Eugenia.
• W 1864 r. podczas wojny secesyjnej w USA, zwycięstwo odnieśli Konfederaci w bitwie pod Kennesaw Mountain.
• W 1866 r. podczas wojny prusko-austriackiej, stoczone zostały bitwy pod Náchodem (Czechy), pod Trutnovem (Czechy) i pod Langesalza (Niemcy).
• W 1893 r. doszło do krachu na giełdzie w Nowym Jorku (USA).
• W 1894 r. Jean Casimir-Périer został prezydentem Francji.

• W 1898 r. kanadyjczyk Joshua Slocum zakończył w Newport w stanie Rhode Island (USA) pierwszy samotny rejs dookoła świata.
• W 1903 r. w Królestwie Węgier utworzony został pierwszy rząd Károla Khuen-Héderváryego.
• W 1903 r. Niemcy zwodowali krążownik pancerny „SMS Roon”.
• W 1905 r. podczas tzw. Rewolucji 1905 roku, doszło do buntu załogi na rosyjskim pancerniku floty czarnomorskiej „Potiomkin”.
• W 1905 r. w Chicago (USA) założony został rewolucyjny związek zawodowy Robotnicy Przemysłowi Świata (IWW).
• W 1911 r. Joseph Caillaux został premierem Francji.
• W 1917 r. pierwsze amerykańskie oddziały wojskowe przybyły do Europy (Francji) w celu włączenia się do I wojny światowej.
• W 1917 r. po obaleniu proniemieckiego króla Konstantyna I neutralna do tej pory Grecja przystąpiła do wojny po stronie państw ententy.
• W 1918 r. kanadyjski statek szpitalny HMHS „Llandovery Castle” zatopiony został na północnym Atlantyku przez niemieckiego U-Boota, zginęły 234 osoby.
• W 1919 r. założony został Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie (Słowacja).
• W 1922 r. Ludwik II Grimaldi został księciem Monako.
• W 1923 r. Amerykanie przeprowadzili pierwsze w historii tankowanie w powietrzu ( bombowca Airco DH.4).
• W 1929 r. w Nowym Jorku (USA) odbyła się pierwsza publiczna demonstracja kolorowej telewizji przeprowadzona przez inżyniera Herberta Ivesa i jego współpracowników z Bell Labs.
• W 1934 r. założony został Uniwersytet Thammasat w Bangkoku (Tajlandia).
• W 1936 r. założone zostały zakłady zbrojeniowe Česká zbrojovka w Uherskim Brodzie (Czechy).
• W 1941 r. rozpoczął się trzydniowa mord Żydów w mieście Jassy (Rumunia), w którym zginęło ok. 13 tysięcy Żydów.

• W 1941 r. Węgry wypowiedziały wojnę sowieckiej ZSRR.
• W 1945 r. bolszewik Józef Stalin otrzymał tytuł generalissimusa.
• W 1950 r. odbyła się premiera amerykańskiego filmu science fiction pt. Kierunek Księżyc w reżyserii Irvinga Pichela.
• W 1950 r. w Pradze (Czechy) powieszona została działaczka opozycji antykomunistycznej Milada Horáková.
• W 1954 r. w trakcie piłkarskich Mistrzostw Świata w Szwajcarii rozegrany został mecz ćwierćfinałowy Węgry-Brazylia (4:2), z powodu brutalnej gry i bójki po jego zakończeniu mecz nazywany został „bitwą pod Bernem”.
• W 1954 r. w wyniku zorganizowanego przez amerykańską CIA zamachu stanu w Gwatemali, obalony został prezydent Gwatemali Jacobo Arbenz Guzmán.
• W 1957 r. Huragan Audrey zabił około 500 osób w stanach Luizjana i Teksas (USA).
• W 1957 r. w wyniku trzęsienia ziemi z epicentrum w okolicy miasta Czyta na Syberii (Rosja) zginęło około 1,2 tys. osób.
• W 1959 r. mieszkańcy Hawajów opowiedzieli się w referendum za dołączeniem jako 50. stan do USA.
• W 1962 r. założony został holenderski klub piłkarski Roda JC Kerkrade.
• W 1967 r. fizyk Robert Ettinger wraz z pięcioma innymi mieszkańcami stanu Michigan (USA) założył stowarzyszenie Cryonics Society z Michigan (obecnie Immortalist Society), mające za zadanie prowadzenie badań naukowych i edukacji w dziedzinie krioniki i przedłużania życia.
• W 1967 r. izraelski Kneset uchwalił trzy ustawy rozszerzające zasięg izraelskiej jurysdykcji na wschodnią Jerozolimę, trzykrotnie powiększającą powierzchnię miasta oraz zapewniającą ochronę wszystkich obiektów sakralnych i swobodny dostęp do nich dla wyznawców wszystkich religii.

• W 1967 r. w oddziale Barclays Bank w Londynie (Wielka Brytania) uruchomiony został drugi na świecie bankomat, wynaleziony przez Johna Shepherda-Barrona. Pierwsze urządzenie tego typu, skonstruowane w 1960 r. dla City Bank z New York (USA) przez Luthera G. Simjiana, zdemontowane zostało po pół roku.
• W 1969 r. Honduras i Salwador zerwały stosunki dyplomatyczne.
• W 1969 r. w Nowym Jorku (USA) wybuchły zamieszki nazywane „Stonewall” na tle dyskryminacji mniejszości seksualnych, uznawane za początek ruchu na rzecz praw LGBT.
• W 1972 r. założone zostało amerykańskie przedsiębiorstwo komputerowe Atari.
• W 1973 r. odbyła się premiera filmu sensacyjnego pt. Żyj i pozwól umrzeć w reżyserii Guya Hamiltona.
• W 1973 r. prezydent Urugwaju Juan María Bordaberry, w porozumieniu z generałami rozwiązał parlament, zawiesił działalność partii politycznych oraz wprowadził cenzurę.
• W 1974 r. prezydent USA Richard Nixon rozpoczął wizytę w Moskwie (ZSRR).
• W 1976 r. gen. António Ramalho Eanes wygrał wybory prezydenckie w Portugalii.
• W 1976 r. podczas tzw. operacji „Entebbe”, dwóch terrorystów z Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny oraz dwoje przywódców zachodnioniemieckiej organizacji terrorystycznej Komórki Rewolucyjne porwało lecący z Tel Awiwu (Izrael) do Paryża (Francja) samolot Airbus A300 francuskich linii Air France z 258 osobami na pokładzie i skierowało go do Bengazi (Libia), a następnie, po zatankowaniu paliwa, do Entebbe (Uganda).
• W 1977 r. arcybiskup Monachium i Freising (Niemcy) Joseph Ratzinger został nominowany na kardynała przez papieża Pawła VI.
• W 1977 r. Dżibuti uzyskało niepodległość od Francji.
• W 1978 r. rozpoczęła się sowiecka misja kosmiczna statku Sojuz 30 z pierwszym polskim kosmonautą Mirosławem Hermaszewskim i Piotrem Klimukiem na pokładzie.

• W 1979 r. baskijscy separatyści z ETA dokonali zamachu na sanktuarium maryjne Torreciudad (Hiszpania).
• W 1980 r. 81 osób zginęło w katastrzie lotu Aerolinee Itavia 870 u wybrzeży Sycylii (Włochy).
• W 1981 r. reprezentacja Polski w piłce nożnej kobiet w swym pierwszym meczu przegrała w Katanii (Włochy) z Włoszkami 0:3.
• W 1982 r. rozpoczęła się amerykańska misja STS-4 wahadłowca Columbia.
• W 1983 r. rozpoczęła się sowiecka załogowa misja statku Sojuz T-9 na stację orbitalną Salut 7.
• W 1984 r. w finale rozgrywanych we Francji piłkarskich Mistrzostw Europy reprezentacja gospodarzy pokonała Hiszpanię 2:0.
• W 1985 r. zamknięta została legendarna droga Route 66, łączącą Chicago z Los Angeles (USA).
• W 1988 r. 56 osób zginęło, a 57 zostało rannych w katastrzie kolejowej w Paryżu (Francja).
• W 1991 r. wojska jugosłowiańskie wkroczyły na terytorium Słowenii, początkując wojnę dziesięciodniową.
• W 1994 r. w ataku gazowym przeprowadzonym przez sektę Aum Shinrikyō w mieście Matsumoto (Japonia) zginęło 6 osób, a kilkaset zostało podtrutych.
• W 1995 r. Hamad ibn Chalifa as-Sani w wyniku przewrotu pałacowego został emirem i premierem Kataru.
• W 1995 r. rozpoczęła się amerykańska misja STS-71 wahadłowca Atlantis.
• W 1998 r. otwarty został Port lotniczy Kuala Lumpur (Malezja).
• W 1998 r. w trzęsieniu ziemi w południowej Turcji zginęło 145 osób, a około 1500 zostało rannych.
• W 2004 r. Boris Tadić wygrał w II turze wybory prezydenckie w Serbii.
• W 2004 r. Valdas Adamkus wygrał w II turze wybory prezydencki na Litwie.
• W 2007 r. premier Wielkiej Brytanii Tony Blair ustąpił ze stanowiska. Nowym premierem został Gordon Brown.

• W 2007 r. rosyjskie wojska wyczały się bazy w Achalkalaki, z ostatniej z dwóch baz na terytorium Gruzji.
• W 2008 r. 20-metrowa chłodnia kominowa reaktora w Ośrodku Badań Jądrowych w Jongbjon (Korea Północna) została wysadzona w powietrze, zgodnie z porozumieniem o denuklearyzacji Korei Północnej, w zamian za pomoc żywnościową od Korei Południowej.
• W 2008 r. w Zimbabwe odbyła się II tura wyborów prezydenckich, w której jedynym kandydatem pozostał urzędujący prezydent Robert Mugabe.
• W 2010 r. 90% spośród głosujących w referendum obywateli Kirgistanu opowiedziało za przyjęciem nowej konstytucji.
• W 2010 r. odbyła się I tura pierwszych w historii Gwinei demokratycznych wyborów prezydenckich. Do II tury przeszli Cellou Dalein Diallo i późniejszy zwycięzca Alpha Condé.
• W 2010 r. na Islandii zalegalizowane zostały małżeństwa osób tej samej płci.
• W 2013 r. Kevin Rudd został po raz drugi premierem Australii.
• W 2013 r. ośmiu żołnierzy zginęło, a dwóch i dwie osoby cywilne zostały ranne w zamachu bombowym w mieście Yala (Tajlandia).
• W 2014 r. Gruzja, Mołdawia i Ukraina (tylko część handlową) podpisały umowy stowarzyszeniowe z Unią Europejską.
• W 2015 r. 15 osób zginęło, a 497 zostało rannych w wyniku eksplozji i pożaru w parku rozrywki w Nowym Tajpej (Tajwan).
• W 2016 r. podczas wojny domowej w Jemenie, 51 osób zginęło (w tym 8 terrorystów), a 37 zostało rannych w serii zamachów samobójczych na posterunki wojskowe w mieście Al-Mukalla.
• W 2019 r. Mette Frederiksen objęła urząd premiera Danii.
• W 2019 r. samolot An-24 wypadł z pasa i zapalił się w Niżnieangarsku (Rosja). Zginęli dwaj piloci maszyny, a wszystkich 43 pasażerów udało się uratować.