16 LIPCA W HISTORII

16 lipca w Polsce:

• W 1401 r. Anna Cylejska przybyła do Krakowa (woj. małopolskie) w celu zawarcia ślubu z królem Władysławem II Jagiełłą, który jednak na jego prośbę został przełożony.
• W 1461 r. starosta rabsztyński Andrzej Tęczyński został zlinczowany w Krakowie (woj. małopolskie) przez tłum w odwecie za pobicie miejscowego płatnerza.
• W 1519 r. w Poznaniu (woj. wielkopolskie) otwarte zostało Collegium Lubranscianum.
• W 1535 r. podczas wojny litewsko-moskiewskiej, wojska polsko-litewskie po trzydniowym oblężeniu zdobyły twierdzę w Homlu (Kresy Wschodnie).

• W 1616 r. położono kamień węgielny pod budowę katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Łucku (Kresy Wschodnie).
• W 1625 r. uruchomiona została pierwsza na Dolnym Śląsku regularna linia poczty konnej zwyczajnej na odcinku Wrocław-Praga (Czechy)-Wiedeń (Austria).
• W 1683 r. król Jan III Sobieski położył kamień węgielny pod budowę zespołu klasztornego kapucynów w Warszawie (woj. mazowieckie).
• W 1690 r. spłonęła bazylika jasnogórska w Częstochowie (woj. śląskie).
• W 1724 r. w trakcie tzw. tumultu toruńskiego rozwścieczony tłum protestantów zdemolował kolegium jezuickie w Toruniu (woj. kujawsko-pomorskie).
• W 1756 r. biskup kijowski Kajetan Ignacy Sołtyk koronował obraz Matki Boskiej Berdyczowskiej w Berdyczowie (Kresy Wschodnie).
• W 1821 r. papież Pius VII bullą pt. De salute animarum połączył unią personalną archidiecezję gnieźnieńską z nowo wyniesioną do rangi archidiecezji diecezją poznańską.
• W 1848 r. we Lwowie (woj. lwowskie, Kresy Wschodnie) założona została organizacja kulturalno-oświatowa o nazwie Matyca Hałycko-Ruska.
• W 1887 r. założone zostało Towarzystwo Miłośników Ziemi Śremskiej.
• W 1903 r. rozpoczęła się budowa szlaku turystycznego Orla Perć w Tatrach (woj. małopolskie).
• W 1908 r. w wyniku mocnych opadów i gwałtownej powodzi we wsi Juszczyna koło Żywca (woj. śląskie) zginęło 21 osób.
• W 1915 r. I w.ś. zwycięstwo odniosły wojska austriackie nad rosyjskimi w bitwie pod Tuliłowem (woj. lubelskie).
• W 1919 r. zwycięstwem wojsk polskich zakończyła się wojna polsko-ukraińska.
• W 1922 r. w Katowicach (woj. śląskie) podpisany został akt przyłączenia części Górnego Śląska do Polski.

• W 1933 r. wyemitowane zostało premierowe wydanie programu pt. Wesołej Lwowskiej Fali Polskiego Radia we Lwowie (woj. lwowskie, Kresy Wschodnie).
• W 1934 r. podczas największej powodzi w historii międzywojennej Polski odnotowany został rekord wysokości opadów w ciągu jednej doby. Na Hali Gąsienicowej spadło 255 mm deszczu.
• W 1936 r. w katastrzie samolotu RWD-9 na Zatoce Gdańskiej zginęli gen. Gustaw Orlicz-Dreszer, ppłk Stefan Loth i kpt. pilot Aleksander Łagiewski.
• W 1940 r. Niemcy w odwecie za śmierć niemieckiego żandarma rozstrzelali 20 zakładników w Olkuszu (woj. małopolskie).
• W 1941 r. ukraińscy policjanci rozstrzelali kilkunastu Polaków w Deraźnem na Wołyniu (Kresy Wschodnie).
• W 1941 r. w Wilczym Szańcu pod Kętrzynem (woj. warmińsko-mazurskie) odbyła się narada pod przewodnictwem Adolfa Hitlera, w czasie której poinformował on, że postanowił przyłączyć tereny byłej Galicji Wschodniej do Generalnego Gubernatorstwa, rezygnując z planu utworzenia państwa ukraińskiego. Na naradzie ustalono również podział administracyjny okupowanych terytoriów sowieckiej ZSRR.
• W 1942 r. Niemcy utworzyli getto żydowskie w Przemyślu (woj. podkarpackie).
• W 1943 r. oddziały ukraińskiej UPA i SKW zaatakowały wsie Huta Stepańska i Wyrka (Kresy Wschodnie) i zamordowali ok 600 osób. 
• W 1949 r. dokonany został oblotu motoszybowca HWL Pegaz.
• W 1960 r. zawarty został układ polsko-amerykański o restytucji mienia.
• W 1975 r. z lotniska w Gawłówku (woj. małopolskie) samolotem An-2 wystartował Dionizy Bielański z zamiarem ucieczki do Austrii, którego kilka godzin później, 8 km od austriackiej granicy, zestrzelił czechosłowacki myśliwiec.
• W 1992 r. prz. Henryk Skarżyński przeprowadził w Klinice Otolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie (woj. mazowieckie) pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego.

• W 1997 r. prezydent RP, komunista Aleksander Kwaśniewski podpisał tekst nowej Konstytucji III RP, uchwalonej wcześniej przez Zgromadzenie Narodowe.
• W 1998 r. Polska podpisała Protokół z Kioto.
• W 1998 r. Sejm RP przyjął ordynację wyborczą do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
• W 2004 r. Sejm RP przyjął ustawę pt. Prawo telekomunikacyjne.
• W 2012 r. Włoch Moreno Moser wygrał 69. Tour de Pologne.

16 lipca na świecie: 

• W 622 r. rozpoczął się bieg kalendarza muzułmańskiego.
• W 997 r. zwycięstwo odniosły wojska bizantyjskie nad bułgarskimi w bitwie w wąwozie rzeki Spercheios (Grecja).
• W 1050 r. cesarz Henryk III Salicki nadał prawa miejskie Norymberdze (Niemcy).
• W 1054 r. wysłannik papieża Leona IX nałożył ekskomunikę na patriarchę Konstantynopola (obecnie Stambuł, Turcja) Michała I Cerulariusza początkując tzw. wielką schizmę wschodnią zrywającą jedność Kościołów zachodniego i wschodniego.
• W 1212 r. podczas tzw. Rekonkwisty, armia chrześcijańska rozgromiła muzułmanów w bitwie pod Las Navas de Tolosa (Hiszpania).
• W 1228 r. Franciszek z Asyżu (Włochy) został kanonizowany przez papieża Grzegorza IX.
• W 1338 r. odbył się zjazd elektorów w Rhens (Niemcy), na którym opowiedziano się przeciwko ingerencji papieża w wybór króla i przyszłego cesarza niemieckiego.
• W 1377 r. Ryszard II został koronowany na króla Anglii.
• W 1439 r. z powodu epidemii dżumy w Wielkiej Brytanii zakazano pocałunków.

• W 1465 r. stoczona została nierozstrzygnięta bitwa pod Montlhéry (Francja) między wojskami króla Francji Ludwika XI a oddziałami zbuntowanych wielkich panów feudalnych, zrzeszonych w tzw. Lidze Dobra Publicznego.
• W 1519 r. zakończyła się tzw. dysputa lipska, akademicka dyskusja teologiczna, w której udział wzięli katolicki duchowny i legat papieski Jan Mayer von Eck i zwolennicy reform kościoła, twórcy Reformacji Marcin Luter, Andreas Bodenstein i Filip Melanchton.
• W 1607 r. Rzeczpospolita i Imperium Osmańskie zawarły traktat pokojowy.
• W 1627 r. piraci berberyjscy napadli na archipelag Vestmannaeyjar (Islandia), biorąc do niewoli młode i zdrowe osoby, a pozostałe zabijając.
• W 1641 r. podczas wojny trzydziestoletniej, rozpoczęło się oblężenie Dorsten (Niemcy).
• W 1661 r. w Szwecji wprowadzone zostały do obiegu pierwsze europejskie banknoty.
• W 1669 r. 230 osób zginęło w wyniku osunięcia ziemi ze wzgórza Mönchsberg w Salzburgu (Austria).
• W 1676 r. w Paryżu (Francja) ścięta została trucicielka Madame de Brinvilliers.
• W 1704 r. podczas wojny o sukcesję hiszpańską, wojska francuskie rozpoczęły oblężenie Villingen (Niemcy).
• W 1705 r. podczas III wojny północnej, zwycięstwo odniosły wojska szwedzkie nad rosyjskimi w bitwie pod Gemauerthz (obecnie Łotwa).
• W 1707 r. w Rzymie (Włochy) odbyło się premierowe wykonanie kantaty pt. Dixit Dominus Georga Friedricha Händla do tekstu psalmu 110 (109).
• W 1717 r. założone zostało miasto Ciudad del Carmen (Meksyk).
• W 1760 r. podczas wojny siedmioletniej, zwycięstwo odniosły wojska brytyjsko-hanowersko-heskie nad francuskimi w bitwie pod Emsdorfem (Niemcy).
• W 1761 r. podczas wojny siedmioletniej, zwycięstwo odniosły wojska brytyjsko-hanowersko-brunszwicko-pruskie nad francuskimi w bitwie pod Velilinghausen (Niemcy).

• W 1767 r. Joanna de Chantal, Hieronim Emiliani, Jan Kanty, Józef Kalasanty, Józef z Kupertynu i Serafin z Montegranaro zostali kanonizowani przez papieża Klemensa XIII.
• W 1768 r. konsekrowana została katedra w Segowii (Hiszpania).
• W 1769 r. założone zostało San Diego w stanie Kalifornia (USA).
• W 1779 r. podczas wojny o niepodległość USA, zwycięstwo odniosły wojska amerykańskie w bitwie o Saint Point.
• W 1782 r. w Wiedniu (Austria) odbyła się premiera opery komicznej pt. Uprowadzenie z seraju Wolfganga Amadeusa Mozarta.
• W 1790 r. założony został Dystrykt Kolumbii w Waszyngtonie (USA).
• W 1809 r. w La Paz (Boliwia) wybuchło krwawo stłumione powstanie antyhiszpańskie.
• W 1821 r. papież Pius VII wydał bullę pt. De salute animarum, która regulowała status Kościoła katolickiego w Prusach.
• W 1829 r. Francisco Ramón Vicuña został p.o. prezydenta Chile.
• W 1834 r. William Lamb został premierem Wielkiej Brytanii.
• W 1847 r. w Liberii uchwalona została tzw. Deklaracja niepodległości Liberii.
• W 1849 r. Antoni Maria Claret założyła w Vic (Hiszpania) Zgromadzenie Misjonarzy Synów Niepokalanego Serca Błogosławionej Maryi Dziewicy (klaretynów).
• W 1862 r. odkryta została Kometa Swifta-Tuttle’a.
• W 1880 r. w nocy z 15 na 16 lipca w pożarze domu historyka, poety i wydawcy Theodora Mommsena w Charlottenburgu (obecnie dzielnica Berlina, Niemcy) spłonął datowany na VIII-IX wiek Codex Heidelbergensis 921, zawierający kopię dzieł Romana i Getica żyjącego w VI wieku gockiego kronikarza i historyka Jordanesa oraz trzy inne manuskrypty z jego tekstami.
• W 1889 r. poświęcony został sobór św. Włodzimierza w Saratowie (Rosja).
• W 1909 r. założone został niemieckie przedsiębiorstwo motoryzacyjne Audi.

• W 1910 r. John Robertson Duigan po raz pierwszy w historii Australii oderwał się od ziemi na samolocie własnej konstrukcji.
• W 1910 r. Joseph Helffrich odkrył planetoidę (702) Alauda.
• W 1916 r. wybuchło antycarskie powstanie w Azji Środkowej.
• W 1920 r. wszedł w życie podpisany 10 września poprzedniego roku traktat z Saint-Germain-en-Laye pomiędzy państwami Ententy a Austrią, będącą spadkobierczynią Austro-Węgier.
• W 1920 r. zakończyła się międzynarodowa konferencja w Spa (Belgia).
• W 1928 r. w sowieckiej ZSRR utworzony został Mordwiński Obwód Autonomiczny.
• W 1930 r. rozpoczęły działalność amerykańskie linie lotnicze Trans World Airlines (TWA).
• W 1935 r. w Oklahoma City w stanie Oklahoma (USA) zainstalowane zostały pierwsze na świecie parkometry.
• W 1935 r. ok. 2700 osób zginęło w trzęsieniu ziemi o sile 6,5 stopnia w skali Richtera na Tajwanie.
• W 1935 r. założony został kostarykański klub piłkarski Deportivo Saprissa.
• W 1937 r. w katastrzie kolejowej w mieście Patna (Indie) zginęło 107 osób.
• W 1940 r. w Londynie (Wielka Brytania) otwarty został klub Ognisko Polskie.
• W 1941 r. podczas II w.ś. wojska niemieckie zdobyły Smoleńsk (Rosja).
• W 1941 r. podczas II w.ś. w okolicach Witebska (Białoruś) do niemieckiej niewoli trafił Jakow Dżugaszwili, syn Józefa Stalina i jego pierwszej żony Jekatieriny Swanidze.
• W 1942 r. Niemcy dokonali oblotu samolotu transportowego i bombowego Junkers Ju 290.
• W 1942 r. we Francji rozpoczęła się tzw. obława Vel d’Hiv, największe masowe aresztowanie francuskich Żydów.
• W 1945 r. na poligonie w Alamogordo w Nowym Meksyku (USA) przeprowadzony został pierwszy próbny wybuch bomby atomowej o tajnej nazwie Projekt Manhattan.
• W 1948 r. podczas I wojny izraelsko-arabskiej, wojska izraelskie zajęły bez walki Nazaret (Izrael).

• W 1948 r. Brytyjczycy dokonali oblotu samolotu pasażerskiego Vickers Viscount.
• W 1948 r. należący do linii lotniczych Cathay Pacific samolot Consolidated PBY Catalina został porwany podczas lotu z Makau (Chiny) do Hongkongu (Chiny). Było to pierwsze porwanie samolotu pasażerskiego w historii. Ostatecznie samolot wpadł do Pacyfiku w delcie Rzeki Perłowej w pobliżu miasta Zhuhai (Chiny), zginęło 26 pasażerów i członków załogi, a jedyną osobą, która przeżyła katastrzę, był porywacz.
• W 1950 r. w finale rozgrywanych w Brazylii IV Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej reprezentacja gospodarzy przegrała na stadionie Maracanã w Rio de Janeiro z Urugwajem 1:2.
• W 1951 r. Baldwin I Koburg, po abdykacji swego ojca Leopolda III Koburga, został królem Belgów.
• W 1951 r. należący do australijskich linii Qantas samolot de Havilland DHA-3 spadł do morza u wybrzeży Papui-Nowej Gwinei z powodu awarii śmigła, zginęło wszystkie 7 osób na pokładzie.
• W 1951 r. w USA ukazała się powieść pt. Buszujący w zbożu J.D. Salingera.
• W1 952 r. Ahmad Ghavām został wybrany po raz piąty na urząd premiera Iranu.
• W 1956 r. zlikwidowana została Karelsko-Fińska SRR i jako Karelska ASRR przyłączona do sowieckiej FSRR.
• W 1957 r. 58 osób zginęło w katastrzie holenderskiego samolotu Lockheed Constellation na wyspie Biak (Indonezja).
• W 1962 r. Gerard Batliner został premierem Liechtensteinu.
• W 1964 r. potwierdzone zostało dokonanie pierwszego w historii zderzenia materii i antymaterii w akceleratorze cząstek Anello Di Accumulazione we Frascati (Włochy).
• W 1965 r. otwarty został Tunel du Mont Blanc o długości 11,6 km łączący Courmayeur we Francji z Doliną Aosty we Włoszech.
• W 1966 r. premier Wielkiej Brytanii Harold Wilson przybył z wizytą do Moskwy (ZSRR).

• W 1968 r. państwa Układu Warszawskiego wystosowały ultimatum wobec Czechosłowacji.
• W 1969 r. z Przylądka Canaveral na Florydzie (USA) wystartował statek kosmiczny Apollo 11 z pierwszą misją załogową na Księżyc.
• W 1971 r. hiszpański dyktator Francisco Franco ogłosił swoim następcą księcia i późniejszego króla – Jana Karola Burbona.
• W 1978 r. założona została Partia Socjalistów Katalonii.
• W 1979 r. Pierre Werner został po raz drugi premierem Luksemburga.
• W 1979 r. Saddam Husajn został prezydentem Iraku.
• W 1982 r. George P. Shultz został sekretarzem stanu USA.
• W 1983 r.  20 osób zginęło w katastrzie brytyjskiego śmigłowca Sikorsky SH-3 Sea King na Morzu Celtyckim.
• W 1988 r. w Indianapolis w stanie Indiana (USA) Amerykanka Florence Griffith-Joyner ustanowiła aktualny do dziś rekord świata o czasie 10,49 s. w biegu na 100 metrów.
• W 1990 r. Malta złożyła wniosek o przyjęcie do Wspólnot Europejskich.
• W 1990 r. ukraiński parlament ogłosił deklarację suwerenności.
• W 1990 r. w trzęsieniu ziemi na wyspie Luzon (Filipiny) zginęło 1621 osób.
• W 1990 r.  odkryty został Pan, jeden z księżyców Saturna.
• W 1992 r. 25 osób zginęło, a 155 zostało rannych w zamachu bombowym przeprowadzonym przez maoistowską organizację Świetlisty Szlak w biznesowej dzielnicy Miraflores w stolicy Peru Limie.
• W 1994 r. Jowisz został trafiony fragmentami rozerwanej przez jego pole grawitacyjne komety Shoemaker-Levy 9.
• W 1996 r. miał miejsce nieudany zamach na konwój premiera Ukrainy Pawła Łazarenki.
• W 1999 r. Andris Šķēle został po raz drugi premierem Łotwy.

• W 1999 r. u wybrzeży atlantyckiej wyspy Martha’s Vineyard (USA) rozbiła się awionetka pilotowana przez Johna F. Kennedy’ego Jr., syna byłego prezydenta USA. Oprócz pilota w katastrzie zginęły też jego żona i szwagierka.
• W 2001 r. w katastrzie górniczej w południowych Chinach zginęło ponad 200 osób.
• W 2004 r. otwarty został Park Milenijny w Chicago (USA).
• W 2004 r. Tim Berners-Lee został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego za stworzenie i rozwijanie usługi WWW.
• W 2005 r. 98 osób zginęło, a ponad 150 zostało rannych w zamachu samobójczym na stację gazową w mieście Musayyib (Irak).
• W 2006 r. podczas II wojny libańskiej, 8 Izraelczyków zginęło w ataku rakietowym Hezbollahu na Hajfę (Izrael).
• W 2007 r. 11 osób zginęło, a 1120 zostało rannych w wyniku trzęsienia ziemi u wybrzeży Chūetsu (Japonia).
• W 2007 r. 86 osób zginęło, a ponad 180 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym kierowcy ciężarówki na budynek mieszczący biuro Patriotycznej Unii Kurdystanu w Kirkuku (Irak).
• W 2008 r. ustanowiony został hymn Republiki Serbskiej w Bośni i Hercegowinie.
• W 2008 r. 40 osób zginęło, a ponad 80 zostało rannych w katastrzie kolejowej pod Matruh (Egipt).
• W 2009 r. islandzki parlament upoważnił rząd do złożenia wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej.
• W 2011 r. amerykańska sonda Dawn weszła na orbitę planetoidy (4) Westa.
• W 2013 r. Hazim al-Biblawi został premierem Egiptu.
• W 2015 r. Ömer Kalyoncu został premierem Cypru Północnego.
• W 2016 r. w nocy z 15 na 16 lipca miał miejsce nieudany wojskowy zamach stanu w Turcji.