31 PAŹDZIERNIKA W HISTORII

31 październik w Polsce:

• W 1353 r. Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie) otrzymał prawa miejskie.
• W 1424 r. ur. się Władysław III Warneńczyk, król Polski i Węgier.
• W 1660 r. konsekrowany został kościół św. Franciszka z Asyżu w Nysie (woj. opolskie).
• W 1769 r. w ratuszu w Białej (woj. śląskie) podpisany został akt utworzenia Rady Generalnej Stanów Skonfederowanych Konfederacji Barskiej.
• W 1813 r. podczas VI koalicji antyfrancuskiej, w wyniku rosyjskiego bombardowania Gdańska spłonęły 132 spichlerze na Wyspie Spichrzów (woj. pomorskie).

• W 1862 r. spłonął zamek w Żytomierzu (Kresy Wschodnie).
• W 1883 r. konsekrowany został kościół Wszystkich Świętych w Warszawie (woj. mazowieckie).
• W 1901 r. w Teatrze Miejskim (obecnie Teatr im. Juliusza Słowackiego) w Krakowie (woj. małopolskie) odbyła się prapremiera dramatu pt. Dziady autorstwa Adama Mickiewicza, w opracowaniu tekstu i w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego.
• W 1918 r. założona została Polska Agencja Telegraficzna.
• W 1925 r. obszar na terenie Wolnego Miasta Gdańska na półwyspie Westerplatte (woj. pomorskie) przekazany został zicjalnie w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce.
• W 1926 r. założony został Polski Związek Hokeja na Trawie.
• W 1929 r. marszałek Ignacy Daszyński odmówił rozpoczęcia posiedzenia sesji budżetowej Sejmu II RP z powodu obecności w gmachu parlamentu ok. 100-osobowej grupy uzbrojonych zicerów towarzyszących ministrowi spraw wojskowych Józefowi Piłsudskiemu. Posiedzenie zostało odroczone do 5 grudnia.
• W 1930 r. odbyła się premiera filmu pt. Na Sybir w reżyserii Henryka Szaro.
• W 1931 r. wszedł do służby okręt podwodny ORP „Wilk”.
• W 1938 r. ur. się Bohdan Łazuka, aktor teatralny i filmowy, piosenkarz, artysta estradowy, konferansjer.
• W 1939 r. podczas II w.ś. prezydent RP na uchodźstwie Władysław Raczkiewicz ogłosił amnestię dla byłych więźniów brzeskich.
• W 1940 r. Niemcy utworzyli getto żydowskie w Falenicy (woj. mazowieckie).
• W 1942 r. Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Bełżcu (woj. lubelskie) ok. tysiąca Żydów z getta w Brzeżanach (Kresy Wschodnie).

• W 1944 r. podczas II w.ś. 30 mil od Helu (woj. pomorskie) zatonął zbombardowany dzień wcześniej przez sowieckie lotnictwo niemiecki statek SS „Bremerhaven” z uchodźcami z Prus Wschodnich i rannymi żołnierzami. Spośród 3270 osób na pokładzie zginęło 470.
• W 1960 r. odbyła się premiera filmu pt. Nikt nie woła w reżyserii Kazimierza Kutza.
• W 1980 r. 55 pacjentów zginęło, a 26 zostało ciężko poparzonych w pożarze szpitala psychiatrycznego w Górnej Grupie koło Świecia (woj. kujawsko-pomorskie).
• W 1985 r. w fabryce w Świdniku (woj. lubelskie) z taśmy produkcyjnej zjechał ostatni motocykl WSK.
• W 1997 r. zaprzysiężony został rząd byłego komunisty i tajnego współpracownika SB Jerzego Buzka.
• W 2005 r. zaprzysiężony został rząd Kazimierza Marcinkiewicza.
• W 2009 r. trzech funkcjonariuszy Straży Granicznej zginęło w katastrzie śmigłowca PZL Kania podczas patrolowania granicy polsko-białoruskiej.

31 października na świecie:

• W 475 r. Romulus Augustulus został cesarzem zachodniorzymskim.
• W 802 r. Nicefor I został wybrany na cesarza bizantyńskiego.
• W 1345 r. ur. się Ferdynand I Burgundzki, król Portugalii.
• W 1378 r. odbyła się koronacja antypapieża Klemensa VII, która zapoczątkowała tzw. wielką schizmę zachodnią.
• W 1391 r. ur. się Edward I Aviz, król Portugalii.
• W 1412 r. ur. się Ludwik I, hrabia Wirtembergii i Wirtembergii-Urach.
• W 1451 r. między 25 sierpnia a 31 października ur. się Krzysztz Kolumb, włoski żeglarz, odkrywca.

• W 1517 r. Marcin Luter przybił swoich 95 tez do drzwi katedry zamkowej w Wittenberdze (Niemcy).
• W 1587 r. zainaugurowała działalność biblioteka na najstarszym holenderskim Uniwersytecie w Lejdzie (Holandia).
• W 1589 r. za zamordowanie 16 osób stracony został w Bedburgu (Niemcy) domniemany wilkołak Peter Stumpp.
• W 1618 r. ur. się Maria Anna od Jezusa z Paredes, ekwadorska tercjarka franciszkańska, święta.
• W 1629 r. ur. się Karol III Gonzaga, książę Mantui.
• W 1636 r. ur. się Ferdynand Maria, elektor Bawarii.
• W 1639 r. podczas wojny osiemdziesięcioletniej, zwycięstwo odniosła flota holenderska nad hiszpańską w bitwie na płyciźnie Downs (Wielka Brytania).
• W 1696 r. ur. się Maria Celeste Crostarosa, włoska zakonnica, mistyczka, założycielka redemptorystek, błogosławiona.
• W 1705 r. ur. się Klemens XIV, papież.
• W 1754 r. w Nowym Jorku (USA) założony został King’s College (obecnie Uniwersytet Columbia).
• W 1756 r. Giacomo Casanova zbiegł w nocy na 1 listopada z więzienia Piombi w weneckim Pałacu Dożów (Włochy).
• W 1793 r. na gilotynie ściętych zostało 22 żyrondystów na Placu Rewolucji w Paryżu (Francja).
• W 1802 r. ur. się Benoît Fourneyron, francuski inżynier, konstruktor, przemysłowiec, wynalazca turbiny wodnej.
• W 1803 r. podczas I wojny berberyjskiej, fregata USS „Philadelphia” weszła na rafę w zatoce portu w Trypolisie (Libia) i nękana ogniem została zmuszona do kapitulacji.
• W 1805 r. podczas III koalicji antyfrancuskiej, zakończyła się nierozstrzygnięta bitwa pod Caldiero (Włochy).

• W 1808 r. podczas wojny na Półwyspie Iberyjskim, taktyczne zwycięstwo odniosły wojska francuskie nad hiszpańskimi w bitwie pod Pancorbo (Hiszpania).
• W 1813 r. VI koalicji antyfrancuskiej, zwycięstwo odniosły wojska francuskie nad austriacko-bawarskimi w bitwie pod Hanau (Niemcy).
• W 1816 r. ur. się Philo Remington, amerykański przemysłowiec, wynalazca, konstruktor broni palnej.
• W 1817 r. Ninkō został cesarzem Japonii.
• W 1822 r. samozwańczy cesarz Meksyku Augustyn I (gen. Augustin de Iturbide) rozwiązał zdominowany przez opozycję parlament.
• W 1838 r. ur się Ludwik I Bragança, król Portugalii.
• W 1848 r. podczas tzw. wiosny Ludów w Cesarstwie Austriackim upadło powstanie w Wiedniu (Austria).
• W 1849 r. Alphonse Henri d’Hautpoul został premierem Francji.
• W 1851 r. ur. się Luiza Bernadotte, księżniczka szwedzka i norweska, królowa Danii.
• W 1852 r. Henri de Brouckère został premierem Belgii.
• W 1855 r. rodzina Rothschildów założyła bank Creditanstalt w Wiedniu (Austria).
• W 1858 r. w Cesarstwie Austriackim wyczany został z obiegu srebrny talar Marii Teresy.
• W 1864 r. Nevada jako 36. stan przystąpiła do Unii (USA).
• W 1870 r. podczas wojny francusko-pruskiej, w oblężonym przez Prusaków Paryżu (Francja) doszło do wystąpienia ludowego przeciwko polityce Rządu Obrony Narodowej.
• W 1873 r. hiszpański okręt wojenny „Tornado” zatrzymał u wybrzeży Jamajki i następnie odholował na Kubę amerykański statek „Virginius”, wynajęty przez kubańskich powstańców do dostarczenia zaopatrzenia na wyspę. Po doraźnych procesach w Santiago de Cuba straconych zostało 53 spośród 155 członków załogi i pasażerów. Kolejne egzekucje powstrzymała brytyjska interwencja zbrojna.

• W 1886 r. niemiecki astronom Christian Peters odkrył planetoidę (261) Prymno.
• W 1886 r. w Porto (Portugalia) otwarty został Most Ludwika I.
• W 1894 r. w Paryżu (Francja) zakończył się proces trzydziestu anarchistów.
• W 1897 r. w Norwegii odbyły się pierwsze zawody w biegu na orientację.
• W 1899 r. niemieccy astronomowie Max Wolf i Arnold Schwassmann odkryli planetoidę Hamburga.
• W 1903 r w Glasgow (Szkocja) otwarty został stadion Hampden Park.
• W 1903 r. w Paryżu (Francja) rozpoczął się pierwszy tzw. Salon Jesienny.
• W 1905 r. ponad 80 osób zginęło, a kilkaset zostało rannych podczas tłumienia demonstracji robotniczej w Mińsku (Białoruś).
• W 1908 r. w Londynie (Wielka Brytania) zakończyły się IV Letnie Igrzyska Olimpijskie.
• W 1910 r. ur. się Benedykt od Jezusa, argentyński lasalianin, męczennik, święty.
• W 1915 r. w Pusanie (Korea Południowa) wyjechał na trasę pierwszy tramwaj elektryczny.
• W 1916 r. ur. się Karol Jan Bernadotte, szwedzki książę, hrabia.
• W 1917 r. podczas I w.ś. rozpoczęła się brytyjsko-turecka III bitwa o Gazę.
• W 1918 r. Węgry proklamowały niepodległość, co oznaczało rozpad Austro-Węgier.
• W 1918 r. w trakcie zamieszek towarzyszących ogłoszeniu niepodległości w Budapeszcie (Węgry), zamordowany został były premier Królestwa Węgier István Tisza.
• W 1919 r. oddana została do użytku pierwsza linia metra w Madrycie (Hiszpania).
• W 1922 r. ur. się Norodom Sihanouk, król Kambodży.
• W 1922 r. faszysta Benito Mussolini został premierem Włoch.
• W 1925 r. obalony przez wojsko 4 lata wcześniej Ahmad Szah, ostatni szach Persji z dynastii Kadżarów, formalnie został pozbawiony władzy przez Zgromadzenie Narodowe, które zazerowało koronę Rezie Szahowi z dynastii Pahlawi.

• W 1926 r. 15-letni anarchista Anteo Zamboni otworzył ogień w kierunku limuzyny Benito Mussoliniego w Bolonii (Włochy), po czym został schwytany i zlinczowany przez faszystowskich bojówkarzy.
• W 1930 r. ur. się Michael Collins, amerykański astronauta, uczestnik pierwszej załogowej wyprawy na Księżyc, generał brygady United States Air Force.
• W 1933 r. otwarty został Port Hajfa (Izrael).
• W 1936 r. ur. się Michael Landon, amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy i telewizyjny.
• W 1940 r. podczas II w.ś. zakończyła się bitwa o Anglię.
• W 1941 r. na Mount Rushmore w Dakocie Południowej (USA) zakończyły się 14-letnie prace nad wykuciem w skale monumentu przedstawiającym głowy czterech prezydentów USA.
• W 1944 r. do Wellington w Nowej Zelandii przybyła na pokładzie amerykańskiego okrętu wojennego grupa 733 polskich sierot po zesłańcach syberyjskich.
• W 1944 r. po wyczaniu wojsk niemieckich i ucieczce włoskich urzędników, jugosłowiańscy partyzanci zajęli Zadar (Chorwacja), będący od 1920 r. wraz z sąsiednimi miejscowościami włoską enklawą.
• W 1950 r. założony został Uniwersytet Techniczny w Kownie (Litwa).
• W 1952 r. w Boliwii wydany został dekret o nacjonalizacji kopalń.
• W 1956 r. podczas kryzysu sueskiego, francuskie i brytyjskie samoloty rozpoczęły bombardowanie egipskich celów wojskowych w tzw. operacji „Muszkieter”.
• W 1956 r. samolot transportowy amerykańskiej marynarki wojennej C-47 Skytrain jako pierwszy wylądował na biegunie południowym.
• W 1961 r. ur. się Peter Jackson, nowozelandzki reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

• W 1961 r. w wyniku przejścia huraganu całkowicie została zniszczona stolica Hondurasu Brytyjskiego Belize City (obecnie Belize).
• W 1961 r. z Mauzoleum Lenina na Placu Czerwonym w Moskwie (ZSRR) usunięte zostało ciało Józefa Stalina.
• W 1967 r. w Pradze (Czechy) podczas przerwy w dostawie prądu odbyła się antykomunistyczna demonstracja ok. 1500 studentów ze świeczkami.
• W 1968 r. podczas wojny w Wietnamie, prezydent USA Lyndon B. Johnson wydał rozkaz wstrzymania bombardowania celów w Wietnamie Północnym.
• W 1969 r. w Brazylii utworzony został Park Narodowy Araguaia.
• W 1970 r. po nieudanej próbie obalenia króla Jordanii Husajna I przez OWP, jej szef Jasir Arafat podpisał ugodę zwracając królowi wszystkie prawa. Arafat zgodził się na likwidację obozów szkoleniowych OWP w Jordanii i zabronił swoim członkom noszenia broni. W efekcie z kraju wyjechało około 300 tys. palestyńskich uchodźców.
• W 1973 r. trzech bojowników irlandzkiej IRA uciekło z więzienia Mountjoy w Dublinie (Irlandia) przy pomocy uprowadzonego helikoptera, którego pilota ich wspólnicy zmusili do wylądowania na więziennym dziedzińcu.
• W 1974 r. Jugosłowianie dokonali oblotu samolotu myśliwsko-szturmowego SOKO J-22 Orao.
• W 1974 r. Raszid as-Sulh został premierem Libanu.
• W 1975 r. ukazał się singel pt. Bohemian Rhapsody zespołu Queen.
• W 1978 r. hiszpański parlament uchwalił nową konstytucję.
• W 1978 r. w Peru utworzony został Rezerwat Narodowy Titicaca.
• W 1981 r. Mir-Hosejn Musawi został premierem Iranu.
• W 1982 r. papież Jan Paweł II jako pierwszy w historii papież przybył z wizyta do Hiszpanii.

• W 1984 r. premier Indii Indira Gandhi została zamordowana przez dwóch sikhów z jej osobistej ochrony.
• W 1986 r. belgijski astronom Eric Walter Elst odkrył planetoidę Chopin.
• W 1988 r. w USA utworzony został Park Narodowy Samoa Amerykańskiego (National Park z American Samoa).
• W 1992 r. papież Jan Paweł II dokonał pełnej rehabilitacji Galileusza.
• W 1992 r. Rafik al-Hariri został premierem Libanu.
• W 1993 r. otwarte zostało Muzeum Czekolady w Kolonii (Niemcy).
• W 1994 r. 68 osób zginęło w katastrzie samolotu ATR 72 w stanie Indiana (USA).
• W 1994 r. na granicy stanów Kalifornia i Nevada (USA) utworzony został Park Narodowy Doliny Śmierci (Death Valley National Park).
• W 1996 r. 99 osób zginęło, w tym 3 na ziemi, w katastrzie brazylijskiego samolotu Fokker 100 w São Paulo (Brazylia).
• W 1997 r. Letsie III został koronowany na króla Lesotho.
• W 1999 r. 217 osób zginęło w katastrzie lecącego z Nowego Jorku (USA) do Kairu (Egipt) egipskiego Boeinga 767 na Atlantyku.
• W 2000 r. singapurski Boeing 747 usiłował wystartować z niewłaściwego pasa i zderzył się ze stojącymi na nim pojazdami, na lotnisku w Taoyuan (Tajwan), zginęły 83 osoby, a 96 zostało rannych.
• W 2000 r. rozpoczęła się pierwsza długoterminowa rosyjska załogowa misja Sojuz TM-31 na Międzynarodową Stację Kosmiczną.
• W 2000 r. 44 osoby zginęły w katastrzie samolotu An-26 pod Mona Quimbundo (Angola).

• W 2002 r. w meczu madagaskarskiej najwyższej ligi piłkarskiej AS Adema-SO de l’Emyrne padł rekordowy w historii piłki nożnej wynik 149:0. Wszystkie gole do własnej bramki strzelili piłkarze gości, protestując w ten sposób przeciwko ich zdaniem krzywdzącemu sędziowaniu w tym i poprzednich meczach.
• W 2002 r. zginęło 30 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych w trzęsieniu ziemi we regionach Apulia i Molise (Włochy). Wszystkie ziary śmiertelne pochodziły z miejscowości San Giuliano di Puglia, gdzie m.in. w zawalonej szkole zginęło 26 dzieci i nauczycielka.
• W 2002 r. odkryty został Arche, jeden z księżyców Jowisza.
• W 2003 r. Abdullah Ahmad Badawi został premierem Malezji.
• W 2004 r. Tabaré Vázquez wygrał w I turze wybory prezydenckie w Urugwaju.
• W 2007 r. prezydent nieuznawanej Czeczeńskiej Republiki Iczkerii Doku Umarow ogłosił likwidację państwa i utworzenie w jego miejsce Emiratu Kaukaskiego.
• W 2008 r. Junus-biek Jewkurow został prezydentem Inguszetii.
• W 2010 r. 58 osób zginęło, a 78 zostało rannych w ataku terrorystów z Al-Ka’idy na kościół katolicki obrządku syryjskiego w Bagdadzie (Irak).
• W 2010 r. Dilma Rousseff wygrała w II turze wybory prezydenckie w Brazylii.
• W 2010 r. ponad 90% głosujących w referendum poparło projekt nowej konstytucji w Nigrze.
• W 2011 r. wystrzelony został chiński bezzałogowy statek kosmiczny Shenzhou 8.
• W 2013 r. César Villanueva został premierem Peru.
• W 2014 r. podczas lotu próbnego nad pustynią Mojave w Kalifornii (USA) doszło do katastrzy pasażerskiego statku kosmicznego SpaceShipTwo firmy Virgin Galactic. Pierwszy pilot zdołał się katapultować, a drugi zginął.
• W 2014 r. po fali protestów w Burkina Faso prezydent Blaise Compaoré ustąpił z urzędu. Władzę w kraju przejął dowódca sił zbrojnych gen. Honoré Traoré.

• W 2015 r. 224 osoby zginęły na Synaju w katastrzie należącego do rosyjskich linii Metrojet Airbusa A321, lecącego z Szarm el-Szejk (Egipt) do Petersburga (Rosja).
• W 2016 r. Michel Aoun został prezydentem Libanu.
• W 2017 r. 8 osób zginęło, a 11 zostało rannych gdy 29-letmi Uzbek Sajfullo Saipow wjechał furgonetką na ścieżkę rowerową na Manhattanie w Nowym Jorku (USA).
• W 2018 r. na wyspie Sadhu w stanie Gudźarat (Indie) odsłonięta została najwyższa na świecie Statua Jedności (182 m), przedstawiająca Vallabhbhai Jhaverbhai Patela, polityka z okresu indyjskiej walki o niepodległość.
• W 2019 r. 74 osoby zginęły, a 43 odniosły obrażenia w pożarze pociągu w mieście Lijakatpur (Pakistan).