8 GRUDNIA W HISTORII

8 grudnia w Polsce:

• W 1201 r. Henryk I Brodaty został księciem wrocławskim.
• W 1432 r. Zygmunt Kiejstutowicz wyznaczony przez króla Władysława II Jagiełłę do sprawowania władzy na Litwie stoczył pod Oszmianą (Kresy Wschodnie) zwycięską bitwę ze Świdrygiełłą, roszczącym sobie prawo do władzy i spiskującym z krzyżakami.
• W 1474 r. podczas wojny polsko-węgierskiej, we Wrocławiu (woj. dolnośląskie) podpisany został rozejm pomiędzy królem Kazimierzem IV Jagiellończykiem i królem Czech Władysławem II Jagiellończykiem, a królem Węgier Maciejem Korwinem.

• W 1506 r. Zygmunt I Stary wybrany został na Sejmie w Piotrkowie (woj. łódzkie) na króla Polski.
• W 1516 r. dysponujący kilkoma chorągwiami obrony potocznej rotmistrz Jakub Secygniowski pobił 1000-konny oddział tatarski i uwolnił wziętych w jasyr w bitwie pod Zynkowem .
• W 1717 r. doszło do starcia wojsk królewskich z konfederatami tarnogrodzkimi pod Sandomierzem (woj. świętokrzyskie).
• W 1806 r. ur. się Jan Tomasz Seweryn Jasiński, aktor, reżyser i dyrektor teatralny, pisarz, tłumacz, pedagog teatralny.
• W 1831 r. Joachim Lelewel stanął na czele Komitetu Narodowego Polskiego.
• W 1854 r. ur. się Anna Maria Bilińska-Bohdanowiczowa, malarka.
• W 1884 r. założony został Poznański Chór Katedralny.
• W 1889 r. ur. się Jan Szczepan Otrębski, polonista i językoznawca, autor ponad 300 prac naukowych z zakresu m.in. slawistyki i bałtystyki, w tym języka staropruskiego.
• W 1906 r. założony został klub sportowy Juvenia Kraków (woj. małopolskie).
• W 1907 r. bojowiec PPS Józef Andersz został skazany na karę śmierci przez zaborczy Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie (woj. mazowieckie). W 1938 r. został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami.
• W 1907 r. założone zostało Stowarzyszenie Wolnomyślicieli Polskich.
• W 1911 r. ur. się Gracjan Klaudiusz Fróg ps. „Szczerbiec”, kapitan broni pancernych Wojska Polskiego II RP, dowódca 3 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, zabity przez komunistów w 1951 r.
• W 1917 r. ur. się Marian Zygryd Friedmann, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, a także dubbingowy i radiowy, ojciec aktora Stefana Friedmanna.
• W 1918 r. odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
• W 1919 r. Rada Ambasadorów państw Ententy ustaliła w Paryżu (Francja) linię Curzona jako wschodnią granicę Polski.

• W 1919 r. w Poznaniu (woj. wielkopolskie) założony został Polski Związek Towarzystw Wioślarskich (PZTW).
• W 1923 r. w powstała polska filia stowarzyszenia YMCA.
• W 1933 r. w Gdyni (woj. pomorskie) otwarty został Dworzec Morski.
• W 1937 r. w Krynicy-Zdroju (woj. małopolskie) uruchomiona została pierwsza w kraju kolej linowo-terenowa na Górę Parkową.
• W 1939 r. otwarty został Kanał Gliwicki (woj. śląskie).
• W 1941 r. podczas II w.ś. Niemcy utworzyli obóz zagłady Kulmhz w Chełmnie nad Nerem (woj. wielkopolskie).
• W 1943 r. podczas II w.ś. Niemcy rozstrzelali ponad 250 osób w odwecie za akcje zbrojnego podziemia przeciwko okupantom w Grabówce (woj. podlaskie).
• W 1945 r. ur. się Maryla Rodowicz, muzyk, gitarzystka, kompozytorka, piosenkarka.
• W 1953 r. ur. się Władysław Kozakiewicz, lekkoatleta, tyczkarz, olimpijczyk słynący z tzw. gestu Kozakiewicza.
• W 1953 r. o godz. 21:00 w Kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze w Częstochowie (woj. śląskie) po raz pierwszy odbył się Apel Jasnogórski.
• W 1958 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) odnalezione zostało ciało porwanego i zamordowanego przez nieznanych sprawców w styczniu 1957 r. licealisty Bogdana Piaseckiego, syna Bolesława, lidera przedwojennej ONR Falangi i szefa powojennego Stowarzyszenia „Pax”.
• W 1970 r. przeprowadzony został spis powszechny PRL.
• W 1975 r. rozpoczął się VII zjazd komunistycznej PZPR.
• W 1978 r. odbyła się premiera komedii filmowej pt. Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz w reżyserii Stanisława Barei.
• W 1981 r. papież Jan Paweł II ustanowił Papieską Akademię Teologiczną w Krakowie (woj. małopolskie), obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II.

• W 1992 r. weszła w życie tzw. Mała Konstytucja.
• W 1997 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie (woj. mazowieckie) zarejestrował Ruch Społeczny AWS.
• W 2001 r. w Krakowie (woj. małopolskie) otwarty został Most Kotlarski.
• W 2011 r. w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie) rozpoczęły się XIX Mistrzostwa Europy w Pływaniu na krótkim basenie.
• W 2017 r. Beata Szydło złożyła rezygnację z urzędu premiera, podając gabinet do dymisji, którą prezydent Andrzej Duda przyjął i desygnował na premiera Mateusza Morawieckiego.

8 grudnia na świecie:

• W 65 p.n.e. ur. się  Horacy, rzymski poeta.
• W 395 r. wojska północnej dynastii Wei pokonały siły Późniejszego Yan w bitwie pod Hohhot (Chiny).
• W 877 r. Ludwik II Jąkała został koronowany w katedrze w Reims (Francja) na króla zachodnich Franków.
• W 1400 r. Vadstena (Szwecja) uzyskała prawa miejskie.
• W 1427 r. we Frankfurcie nad Menem (Niemcy) podpisany został traktat pokojowy kończący wojnę Moguncji z Hesją.
• W 1542 r. ur. się Maria I Stuart, królowa Francji i Szkocji.
• W 1574 r. ur. się Maria Anna Bawarska, niem. Prinzessin Maria Anna von Bayern, księżniczka bawarska, arcyksiężna austriacka.
• W 1609 r. w Mediolanie (Włochy) otwarta została Biblioteka Ambrozjańska.
• W 1625 r. Ferdynand III Habsburg został koronowany na króla Węgier i Chorwacji.
• W 1626 r. ur. się Krystyna Waza, królowa Szwecji.
• W 1644 r. ur. się Maria d’Este, księżniczka Modeny, księżna Parmy.

• W 1660 r. w Cockpit Theater w Londynie (Wielka Brytania) odbyło się pierwsze przedstawienie tragedii Williama Szekspira pt. Otello, w którym w rolę Desdemony, graną do tej pory przez młodych chłopców, wcieliła się kobieta. Jednocześnie był to też prawdopodobnie pierwszy raz, kiedy kobieta w ogóle zagrała jakąkolwiek szekspirowską bohaterkę.
• W 1671 r. podczas tzw. Powstania Razina, wojska carskie zdobyły ostatni ośrodek oporu powstańców – Astrachań (Rosja).
• W 1699 r. w Wiedniu (Austria) ur. się Maria Józefa Habsburżanka, królowa Polski, żona króla polskiego i elektora saskiego Augusta III Sasa, siostra cesarzowej Marii Amalii Habsburg, użytkująca starostwo spiskie od 1746 r.
• W 1700 r. odbyła się koronacja papieża Klemensa XI.
• W 1708 r. ur. się Franciszek I Lotaryński, książę Lotaryngii, święty cesarz rzymski.
• W 1710 r. podczas wojny o sukcesję hiszpańską, rozpoczęła się bitwa pod Brihuegą (Hiszpania).
• W 1742 r. ur. się Jean Mathieu Philibert Sérurier, francuski hrabia, dowódca wojskowy, marszałek Francji.
• W 1744 r. założone zostało miasto Copiapó (Chile).
• W 1750 r. ur. się Jan Dufresse, francuski duchowny katolicki, misjonarz, męczennik, święty.
• W 1756 r. ur. się Maksymilian Franciszek Habsburg, austriacki arcyksiążę, arcybiskup elektor Kolonii.
• W 1765 r. ur. się Eli Whitney, amerykański wynalazca i przedsiębiorca, konstruktor odziarniarki bawełny, maszyny do mechanicznego oddzielania nasion bawełny od włókien.
• W 1776 r. podczas wojny o niepodległość USA, wojska brytyjskie pod dowództwem gen. Henry’ego Clitona zdobyły Newport w stanie Rhode Island.
• W 1795 r. ur. się Peter Andreas Hansen, niemiecki astronom, który poprawił teorię ruchu i tablic głównych ciał w Układzie Słonecznym.
• W 1812 r. 40 osób zginęło w trzęsieniu ziemi z epicentrum w rejonie miasta Wrightwood w Kalifornii (USA).

• W 1813 r. w Wiedniu (Austria) odbyło się premierowe wykonanie VII symfonii Ludwiga van Beethovena.
• W 1818 r. ur. się Karol III Grimaldi, książę Monako.
• W 1818 r. Ludwik I został wielkim księciem Badenii.
• W 1831 r. podczas I wojny egipsko-tureckiej, wojska egipskie pod wodzą Ibrahima Paszy rozpoczęły oblężenie Akki (Izrael).
• W 1832 r. w Petersburgu (Rosja) założona została Mikołajewska Akademia Sztabu Generalnego.
• W 1845 r. Niemiecki astronom Karl Ludwig Hencke odkrył planetoidę (5) Astraea.
• W 1845 r. Vicente Ramón Roca został prezydentem Ekwadoru.
• W 1849 r. w Neapolu (Włochy) odbyła się premiera opery pt. Luiza Miller z muzyką Giuseppe Verdiego i librettem Salvadore Cammarano.
• W 1854 r. papież Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.
• W 1856 r. w Lyonie (Francja) założone zostało Stowarzyszenie Misji Afrykańskich.
• W 1859 r. założone zostało Papieskie Kolegium Północnoamerykańskie z siedzibą w Rzymie (Włochy).
• W 1861 r. ur. się William Crapo Durant, amerykański przedsiębiorca, pionier przemysłu motoryzacyjnego i założyciel koncernu General Motors.
• W 1861 r. miała miejsce erupcja Wezuwiusza (Włochy).
• W 1861 r. rozpoczęła się francuska interwencja w Meksyku.
• W 1862 r. Luigi Carlo Farini został premierem Włoch.
• W 1863 r. ok. 2,5 tys. osób zginęło w pożarze kościoła Jezuitów w stolicy Chile Santiago.
• W 1864 r. papież Pius IX ogłosił encyklikę pt. Quanta cura potępiającą rozdział Kościoła od państwa.
• W 1864 r. w Bristolu (Wielka Brytania) otwarty został most Clifton Suspension Bridge.
• W 1870 r. podczas wojny francusko-pruskiej, rozpoczęła się bitwa pod Beaugency (Francja).

• W 1876 r. Epaminondas Delijeoris został po raz piąty premierem Grecji.
• W 1881 r. papież Leon XIII kanonizował Klara z Montefalco, Benedykta Józefa Labre, Wawrzynieca z Brindisi i Jan Chrzciciela de Rossi.
• W 1881 r. ok. 400 osób zginęło w pożarze teatru Ringtheater w Wiedniu (Austria).
• W 1882 r. w Petersburgu (Rosja) ur. się Stanisław Jasiukowicz ps. „Opolski”, polski polityk i ekonomista, wiceprezes Stronnictwa Narodowego, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I, II i III kadencji w II RP z ramienia Związku Ludowo-Narodowego oraz Stronnictwa Narodowego. Jeden z czołowych polityków Narodowej Demokracji, w czasie II w.ś. działacz konspiracji narodowej, sądzony w 1945 r. w Moskwie (ZSRR) w tzw. procesie szesnastu, zmarł w 1945 r. w sowieckim szpitalu więziennym.
• W 1898 r. francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (441) Bathilde.
• W 1900 r. Brytyjczycy zwodowali transatlantyk „Suevic”.
• W 1905 r. utworzone zostało Australijskie Biuro Statystyczne (ABS).
• W 1907 r. Gustaw V został królem Szwecji.
• W 1911 r. założony został portugalski klub piłkarski SC Salgueiros.
• W 1914 r. podczas I w.ś. w bitwie koło Falklandów Brytyjczycy rozgromili Niemiecką Eskadrę Wschodnioazjatycką admirała Maximiliana von Spee.
• W 1917 r. w wyniku przewrotu wojskowego zorganizowanego przez gen. Sidónio Paisa, ustąpił ze stanowiska i udał się na emigrację do Paryża (Francja) premier Portugalii Afonso Costa.
• W 1919 r. doszło do potyczki polsko-czechosłowackiej pod Kieżmarkiem (Słowacja).
• W 1919 r. założony został chilijski klub piłkarski San Luis Quillota.
• W 1920 r. prezydent Francji Alexandre Millerand odsłonił pomnik pt. Okop bagnetów pod Verdun.
• W 1920 r. przewodniczący rumuńskiego senatu Constantin Coandă został ciężko ranny w zamachu dokonanym przez komunistę Maksa Goldsteina.
• W 1925 r. ur. się Sammy Davis Jr., amerykański piosenkarz, aktor.

• W 1929 r. rozegrane zostało pierwsze piłkarskie derby Rzymu (Włochy), w których AS Roma pokonała S.S. Lazio 1:0.
• W 1931 r. Luis Miguel Sánchez Cerro został prezydentem Peru.
• W 1931 r. w Niemczech wprowadzony został tzw. podatek od ucieczki z Rzeszy.
• W 1932 r. odbyła się premiera filmu wojennego pt. Pożegnanie z bronią w reżyserii Franka Borzage.
• W 1933 r. papież Pius XI kanonizował Bernadetę Soubirous.
• W 1933 r. w Saragossie (Hiszpania) wybuchło powstanie anarchistyczne, które głównie objęło hiszpańskie prowincje: Aragonia, Katalonia, Huesca i Teruel.
• W 1936 r. Niemcy zwodowali pancernik „Gneisenau”.
• W 1938 r. Ławrientij Beria zastąpił Nikołaja Jeżowa na stanowisku szefa sowieckiej NKWD.
• W 1939 r. Manuel Prado Ugarteche został prezydentem Peru.
• W 1941 r. podczas II w.ś. USA, Wielka Brytania i jej sojusznicy wypowiedzieli wojnę Japonii.
• W 1941 r. podczas II w.ś. rozpoczęła się bitwa o Malaje.
• W 1942 r. podczas II w.ś. w czasie ataku na aliancki konwój zderzyły się na atlantyku niemieckie okręty podwodne U-254 i U-221, w wyniku czego pierwszy z nich zatonął z większością załogi.
• W 1943 r. podczas II w.ś. alianckie samoloty zbombardowały stację kolejową L’Aquila (Włochy).
• W 1943 r. podczas II w.ś. w ośrodku w Bletchley Park (Wielka Brytania) uruchomiony został pierwszy na świecie komputer Colossus, używany do łamania szyfrów niemieckiej maszyny Enigma oraz tzw. Maszyny Lorenza.
• W 1944 r. członkowie holenderskiego ruchu oporu, wykonali wyrok śmierci w Amsterdamie (Holandia) na Wimie Henneicke, dowódcy kolaboracyjnego oddziału, zajmującego się poszukiwaniami ukrywających się przed Niemcami, holenderskich Żydów.
• W 1945 r. Amerykanie dokonali oblotu amerykańskiego śmigłowca Bell 47.
• W 1946 r. założony został serbski klub piłkarski FK Napredak Kruševac.

• W 1947 r. ur. się Gregg Allman, amerykański muzyk, gitarzysta, kompozytor, wokalista, członek zespołu The Allman Brothers Band.
• W 1947 r. podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, arabski przywódca Hasan Salama poprowadził kilkusetosobowy oddział do ataku na przedmieścia Tel Awiwu (Izrael), gdzie wpadł w zasadzkę przygotowaną przez członków żydowskiej Hagany, którzy zdołali zabić ok. 100 napastników.
• W 1948 r. w Tampere (Finlandia) uruchomiona została komunikacja trolejbusowa.
• W 1949 r. powstała Agenda Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA).
• W 1949 r. w Panagjuriszte (Bułgaria) podczas prac ziemnych znalezione zostało 9 złotych naczyń o masie ponad 6 kg, pochodzących z przełomu IV i III wieku p.n.e.
• W 1952 r. rosyjski Żyd Jicchak Ben Cewi został prezydentem Izraela.
• W 1955 r. Komitet Ministrów Rady Europy wybrał projekt flagi europejskiej autorstwa francuskiego rysownika Arsène’a Heitza.
• W 1955 r. w Cortina d’Ampezzo (Włochy) otwarty został kompleks skoczni narciarskich „Italia”.
• W 1956 r. zakończyły się XVI Letnie Igrzyska Olimpijskie w Melbourne (Australia).
• W 1957 r. ur. się Phil Collen, brytyjski muzyk, gitarzysta, kompozytor, członek zespołu Def Leppard.
• W 1957 r. 61 osób zginęło w katastrzie samolotu Douglas DC-4 w Argentynie.
• W 1959 r. 8 ratowników morskich zginęło u wybrzeży Szkocji w wyniku zatonięcia statku ratowniczego „Mona”.
• W 1962 r. w Brunei wybuchło powstanie przeciwko brytyjskim rządom kolonialnym i planom przyłączenia kraju do Malezji.
• W 1963 r. 81 osób zginęło w katastrzie amerykańskiego lotu Pan Am 214 w Filadelfii (USA).
• W 1963 r. założony został Ukraiński Uniwersytet Katolicki im. św. Klemensa w Rzymie (Włochy).

• W 1963 r. porwany został 19-letni syn aktora i piosenkarza Franka Sinatry, Frank Jr. Po zapłaceniu przez ojca 240 tys. dolarów okupu uwolniony został 10 grudnia.
• W 1965 r. powstała włoska Wspólnota monastyczna z Bose.
• W 1966 r. ur. się Sinéad O’Connor, irlandzka muzyk, kompozytorka, piosenkarka, autorka tekstów.
• W 1966 r. 217 osób zginęło w wyniku zatonięcia greckiego promu samochodowego „Iraklion”, płynącego z Krety do Pireusu (Grecja).
• W 1966 r. odbyła się premiera filmu pt. Wielka włóczęga w reżyserii Gérarda Oury.
• W 1967 r. 72 osoby zginęły w katastrzie samolotu Douglas C-54 Skymaster w Andach (Peru).
• W 1969 r. 90 osób zginęło w katastrzie greckiego samolotu Douglas DC-6 pod Atenami (Grecja).
• W 1972 r. należący do United Airlines Boeing 737-200 rozbił się podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Chicago (USA). Zginęło 45 osób, a 18 zostało rannych.
• W 1972 r. Norman Kirk został premierem Nowej Zelandii.
• W 1974 r. Grecy opowiedzieli się w referendum za zniesieniem monarchii.
• W 1974 założona została Irlandzka Narodowa Armia Wyzwoleńcza (INLA), będąca odłamem Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA).
• W 1976 r. Salim al-Huss został premierem Libanu.
• W 1976 r. ukazał się album pt. Hotel California amerykańskiej grupy The Eagles.
• W 1978 r. odbyła się premiera filmu pt. Komandosi z Navarony w reżyserii Guya Hamiltona.
• W 1978 r. odbyła się premiera filmu pt. Łowca jeleni w reżyserii Michaela Cimino.
• W 1979 r. Choi Kyu-ha został prezydentem Korei Południowej.
• W 1980 r. 25-letni szaleniec Mark David Chapman zastrzelił byłego Beatlesa Johna Lennona przed wejściem do jego domu w Nowym Jorku na Manhattanie (USA).
• W 1982 r. wojsko aresztowało 15 czołowych działaczy opozycyjnych w Surinamie, którzy następnie zostali rozstrzelani w Forcie Zelandia w Paramaribo (Surinam).
• W 1982 r. odbyła się premiera filmu pt. 48 godzin w reżyserii Waltera Hilla.

• W 1982 r. odbyła się premiera filmu pt. Wybór Zzii w reżyserii Alana J. Pakuli.
• W 1984 r. podpisana została trzecia tzw. konwencję z Lomé pomiędzy Wspólnotami Europejskimi a 65 krajami Afryki, Karaibów i regionu Pacyfiku, głównie byłymi europejskimi koloniami.
• W 1987 r. u wybrzeży Peru rozbił się samolot wojskowy Fokker F27 z drużyną piłkarską Alianza Lima. Ocalał jedynie pilot.
• W 1987 r. prezydent USA Ronald Reagan i prezydent sowieckiej ZSRR Michaił Gorbaczow podpisali w Waszyngtonie (USA) Traktat INF o likwidacji arsenałów rakiet krótkiego i średniego zasięgu.
• W 1991 r. prezydenci Rosji Borys Jelcyn, Białorusi Stanisłau Szuszkiewicz i Ukrainy Łeonid Krawczuk podpisali Układ białowieski rozwiązujący sowiecką ZSRR i powołujący Wspólnotę Niepodległych Państw.
• W 1991 r. Rumuni zatwierdzili w referendum nową konstytucję uchwaloną przez parlament 21 listopada.
• W 1993 r. Francesco Rutelli został burmistrzem Rzymu (Włochy).
• W 1993 r. odkryta została kometa 147P/Kushida-Muramatsu.
• W 1994 r. Niemcy odkryli pierwiastek chemiczny roentgen.
• W 1995 r. 2-3 ton płynnego sodu wyciekło w japońskiej eksperymentalnej elektrowni jądrowej Monju (Japonia).
• W 1995 r. Niko Lekiszwili został premierem Gruzji.
• W 1997 r. Jenny Shipley została pierwszą kobietą-premierem w historii Nowej Zelandii.
• W 2000 r. Duma Państwowa zdecydowała o przyjęciu melodii hymnu sowieckiego z nowym tekstem jako Hymnu Państwowego Federacji Rosyjskiej.
• W 2002 r. w nocy z 7 na 8 grudnia skradzione zostały z muzeum artysty w Amsterdamie (Holandia) dwa obrazy Vincenta van Gogha pt. Plaża w Scheveningen i Wyjście kongregacji z kościoła w Nuenen.

• W 2004 r. amerykański gitarzysta Dimebag Darrell i 3 inne osoby zostały zastrzelone przez szaleńca, byłego żołnierza piechoty morskiej Nathana Gale’a podczas koncertu zespołu metalowego Damageplan w Columbus w stanie Ohio (USA). Zamachowiec został zastrzelony przez policjanta.
• W 2004 r. w Cuzco (Peru) powołana została Unię Narodów Południowoamerykańskich.
• W 2006 r. w Azerbejdżanie utworzony został Park Narodowy Şahdağ.
• W 2006 r. z powodu wojskowego zamachu stanu zawieszono członkostwo Fidżi we Wspólnocie Narodów.
• W 2009 r. 127 osób zginęło, a 448 zostało rannych w serii zamachów bombowych w stolicy Iraku Bagdadzie.
• W 2010 r. 83 osoby zginęły, a 19 zostało rannych w pożarze więzienia w stolicy Chile Santiago.
• W 2012 r. 8 osób, w tym 5 dzieci zginęło w zderzeniu dwóch awionetek niedaleko Wölfersheim (Niemcy).
• W 2013 r. podczas tzw. majdanu w Kijowie (Ukraina) obalony został i zniszczony pomnik bolszewika Włodzimierza Lenina.
• W 2014 r. Mao Chi-kuo został premierem Tajwanu.
• W 2015 r. papież Franciszek zainaugurował obchody Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia.
• W 2018 r. Meksykanka Vanessa Ponce zdobyła tytuł Miss World 2018 w kurorcie Sanya (Chiny).