8 MARCA W HISTORII

8 marca w Polsce:

• W 1297 r. Drawsko pomorskie (woj. zachodniopomorskie) otrzymało prawa miejskie.
• W 1440 r. delegacja stanów węgierskich podarowała Władysławowi III Warneńczykowi koronę Węgier w katedrze wawelskiej w Krakowie (woj. małopolskie).
• W 1472 r. konsekrowana została Bazylika Katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pelplinie (woj. pomorskie).
• W 1521 r. podczas wojny pruskiej, został odparty atak krzyżaków na Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie).

• W 1714 r. ur. się Jan Bielski, duchowny, jezuita, historyk, pisarz, dramaturg, publicysta.
• W 1739 r. spłonęła niemal doszczętnie zabudowa Lądka-Zdroju (woj. dolnośląskie).
• W 1761 r. ur. się Jan Nepomucen Potocki, pisarz, podróżnik, polityk, historyk.
• W 1769 r. podczas Konfederacji barskiej, Rosjanie zdobyli twierdzę Okopy Świętej Trójcy na Kresach Wschodnich.
• W 1791 r. ur. się Kazimierz Brodziński, historyk, poeta, krytyk literacki, publicysta.
• W 1811 r. ur. się Jan Tyssowski, działacz niepodległościowy, uczestnik Powstania Listopadowego, przywódca i dyktator powstania krakowskiego 1846 r., emigrant. W USA współorganizował Towarzystwo Demokratyczne Polskie w Ameryce.
• W 1838 r. ur. się Seweryn Henzel, ziemianin, polityk i poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa.
• W 1865 r. ur. się Leo Belmont, właściwie Leopold Blumental, żydowsko-polski eseista, poeta, prozaik, znawca i tłumacz literatury francuskiej i rosyjskiej, publicysta, współzałożyciel Polskiego Związku Esperantystów.
• W 1872 r. ur. się Anna Held, właśc. Helena Anna Feld, aktorka teatralna i filmowa, piosenkarka, tancerka. Była gwiazdą nowojorskiego Brodawayu i jedną z pierwszych polskich gwiazd filmu hollywódzkiego.
• W 1891 r. ur. się Eugeniusz Kulesza, duchowny katolicki, marianin, męczennik, Sługa Boży Kościoła katolickiego. Zamordowany przez Sowietów w 1941 r.
• W 1895 r. ur. się Stefan Mękarski ps. „Józef Rudnicki”, żołnierz Wojska Polskiego II RP, bibliotekarz, polityk, publicysta, historyk, działacz niepodległościowy i emigracyjny.
• W 1899 r. ur. się Jan Ciecierski, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1905 r. ur. się Stanisława Nowicka, aktorka teatralna i filmowa, śpiewaczka i tancerka kabaretowa.
• W 1907 r. ur. się Janina Skirlińska, gimnastyczka, trzykrotna mistrzyni Polski, olimpijka.

• W 1908 r. ur. się Janina Godlewska-Bogucka, aktorka i piosenkarka. Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.
• W 1912 r. ur. się Arsen Cebrzyński, porucznik pilot Wojska Polskiego II RP, Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, pilot 303 dywizjonu. Zginął w 1940 r.
• W 1915 r. ur. się Antonina Barczewska, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, reżyser teatralny.
• W 1916 r. ur. się Aleksander Kułakowski vel Piotr Stefaniak, vel Aleksander Szostakiewicz, kapitan artylerii Wojska Polskiego I RP, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny, żołnierz Armii Krajowej. Kawaler Orderu Virtuti Militari. Zamordowany przez komunistów w 1944 r.
• W 1917 r. ur. się Hanna Skarga także Hanna Skarżanka, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, piosenkarka.
• W 1918 r. ur. się Jadwiga Mora-Mieszkowska ps. „Służka”, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski, lekarka.
• W 1920 r. Rząd II Rzeczpospoliej zicjalnie odmówił uznania Białoruskiej Republiki Ludowej.
• W 1923 r. ur. się Henryk Czyż, kolarz szosowy, przełajowy mistrz Polski.
• W 1929 r. ur. się Franciszek Bernaś ps. „Śmigły”, żołnierz Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski, pisarz i publicysta historyczny.
• W 1936 r. ur. się Józef Duriasz, aktor filmowy i telewizyjny.
• W 1936 r. ur. się Janusz Zakrzeński, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, pedagog.
• W 1939 r. w Gdyni (woj. pomorskie) otwarty został Kinoteatr „Gwiazda”.
• W 1944 r. ur. się Waldemar Łysiak, architekt, pisarz, eseista, publicysta.
• W 1944 r. podczas II w.ś. Niemcy spacyfikowali wieś Jamy (woj. lubelskie), mordując 152 mieszkańców.

• W 1944 r. podczas II w.ś. oddział NSZ odniósł zwycięstwo w bitwie pod Rząbcem (woj. świętokrzyskie) na Kielecczyźnie z oddziałem komunistycznej AL i grupą sowieckich skoczków spadochronowych.
• W 1944 r. podczas II w.ś. oddział ukraińskiej UPA dokonał w nocy z 7 na 8 marca mordu 250 Polaków w Bednarowie koło Stanisławowa (Kresy Wschodnie).
• W 1944 r. podczas II w.ś. Niemcy zamordowali 3792 czeskich Żydów w komorach gazowych obozu KL Auschwitz-Birkenau.
• W 1944 r. podczas II w.ś. Niemcy spacyfikowali wieś Jabłoń-Dobki (woj. podlaskie), mordując 93 mieszkańców w odwecie za straty poniesione w potyczce z polskimi partyzantami.
• W 1945 r. podczas II w.ś. sowiecka Armia Czerwona zajęła Kościerzynę, Skarszewy i Słupsk (woj. pomorskie).
• W 1945 r. założony został męski klub siatkarski AZS Częstochowa.
• W 1946 r. wydany został dekret na mocy którego na własność Polski Ludowej przeszły wszelkie majątki Rzeszy Niemieckiej i Wolnego Miasta Gdańska (woj. pomorskie) oraz ich obywateli.
• W 1947 r. ur. się Wojciech Bruszewski, reżyser, operator filmowy, artysta współczesny, artysta multimedialny i wykładowca.
• W 1948 r. w Łodzi (woj. łódzkie) założona została Wyższa Szkoła Filmowa, tzw. „Filmówka”.
• W 1950 r. ur. się Anna Kramarczyk, aktorka teatru lalek, pedagog.
• W 1953 r. ur. się Ewa Ziętek, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1953 r. władze PRL zawiesiły wydawanie „Tygodnika Powszechnego”.
• W 1955 r. ur. się Zdzisława Specht właśc. Zdzisława Specht-Abramiuk, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1957 r. komunista Edward Gierek został I sekretarzem KW PZPR w Katowicach (woj. śląskie).
• W 1959 r. uruchomiona została komunikacja tramwajowa w Częstochowie (woj. śląskie).

• W 1962 r. ur. się Krystyna Pawlik, po mężu Łękawska, narciarka, mistrzyni Polski.
• W 1964 r. odbył się ingres arcybiskupa metropolity krakowskiego Karola Wojtyły do katedry wawelskiej w Krakowie (woj. małopolskie).
• W 1968 r. wiec studencki na Uniwersytecie Warszawskim zapoczątkował tzw. wydarzenia marcowe.
• W 1969 r. ur. się Marcin Grzymowicz, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1975 r. w Katowicach (woj. śląskie) rozpoczęły się VI Halowe Mistrzostwa Europy w Lekkoatletyce.
• W 1975 r. w Słupsku (woj. pomorskie) otwarta została pierwsza pizzeria w PRL.
• W 1980 r. ur. się Andrzej Młynarczyk, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1981 r. założone zostało narodowo-komunistyczne stowarzyszenie Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”. Przewodniczącym został reżyser filmowy Bohdan Poręba.
• W 1984 r. przestępca-uwodziciel Jerzy Kalibabka został skazany na 15 lat pozbawienia wolności i ponad milion starych złotych grzywny.
• W 1984 r. założone zostało Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie (woj. mazowieckie).
• W 1990 r. Sejm kontraktowy uchwalił znoszącą rady narodowe zmianę Konstytucji, ustawę o samorządzie terytorialnym oraz ordynację wyborczą do rad gmin.
• W 1991 r. wszedł do służby okręt transportowo-minowy ORP „Poznań”.
• W 2008 r. powstało Narodowe Archiwum Cyfrowe.
• W 2015 r. otwarty został pierwszy odcinek II linii metra w Warszawie (woj. mazowieckie).

8 marca na świecie:

• W 1010 r. perski poeta Ferdousi zakończył pisanie Szahname, narodowego eposu Persów i Tadżyków.
• W 1126 r. Alfons VII Imperator został królem Leónu i Kastylii.
• W 1144 r. Gerardo Caccianemici został wybrany papieżem i przybrał imię Lucjusz II.
• W 1198 r. Filip Szwabski został wybrany w Moguncji na króla Niemiec.
• W 1286 r. ur. sie Jan III Dobry, książę Bretanii.
• W 1293 r. ur. się Beatrycze Kastylijska, królowa Portugalii.
• W 1495 r. ur. się Jan Boży, portugalski zakonnik, założyciel zakonu bonifratrów, święty.
• W 1495 r. ur. się Rosso Fiorentino, włoski artysta, malarz, rysownik, dekorator.
• W 1558 r. Pori (Finlandia) uzyskało prawa miejskie.
• W 1566 r. ur. się Giuseppe Biancani, włoski uczony i jezuita. Matematyk, astronom. Był jednym z pionierów selenografii.
• W 1566 r. ur. się Carlo Gesualdo lub Gesualdo da Venosa, książę Venosy, włoski muzyk, kompozytor i lutnista.
• W 1576 r. konkwistador Diego García de Palacio odkrył ruiny miasta Majów Copán w zachodnim Hondurasie.
• W 1617 r. ur. się Tytus Burattini, włoski fizyk, architekt, geograf, egiptolog, mincerz, twórca miary powszechnej.
• W 1618 r. niemiecki matematyk i astronom Johannes Kepler sformułował swoje trzecie prawo.
• W 1626 r. założone zostało miasto Santa Juana (Chile).

• W 1658 r. Dania i Szwecja zawarły pokój w Roskilde (Dania).
• W 1662 r. ur. się August Wilhelm, książę Brunszwiku-Lüneburga.
• W 1669 r. potężna erupcja Etny zniszczyła część miasta Katania (Włochy).
• W 1702 r. Anna Stuart została królową Anglii, Szkocji i Irlandii.
• W 1706 r. założony został pierwszy austryjacki bank państwowy Wiener Stadtbank.
• W 1707 r. w teatrze Her Majesty’s Theatre w Londynie (Wielka Brytania) odbyła się premiera sztuki pt. Strategia gołych kawalerów autorstwa George’a Farquhara.
• W 1714 r. ur. się Carl Philipp Emanuel Bach, niemiecki muzyk, kompozytor, pianista, syn Jana Sebastiana.
• W 1722 r. zwycięstwo odniosły wojska afgańskich nad irańskimi w bitwie pod Gulnabadem (Iran).
• W 1724 r. ur. się Ernest Fryderyk, książę Saksonii-Coburg-Saalfeld.
• W 1736 r. Nadir Szah Afszar został koronowany na szacha Iranu.
• W 1748 r. ur. się Wilhelm V Orański, stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji.
• W 1781 r. Marco Antonio Gentile został dożą Genui.
• W 1782 r. podczas wojny o niepodległość USA, 94 Indian zostało zamordowanych przez amerykańską milicję na terenie misji braci czeskich w pobliżu miejscowości Gnadenhutten w stanie Ohio.
• W 1801 r. podczas wyprawy Napoleona do Egiptu, rozpoczęła się francusko-brytyjska bitwa pod Kanopą (Egipt).
• W 1806 r. ur. się Antonio María Esquivel, hiszpański artysta, malarz.
• W 1816 r. przyszli papieże Leon XII i Pius VIII zostali kardynałami.
• W 1817 r. w USA założona została Nowojorska Giełda Papierów Wartościowych (NYSE).
• W 1839 r. ur. się Josephine Cochrane, amerykańska gospodyni domowa, przedsiębiorca, wynalazczyni pierwszej napędzanej manualnie zmywarki do naczyń.

• W 1844 r. Oskar I został królem Szwecji i Norwegii.
• W 1861 r. niemiecki astronom Ernst Tempel odkrył planetoidę (65) Cybele.
• W 1862 r. podczas wojny secesyjna w USA, rozpoczęła się bitwa w zatoce Hampton Roads, gdzie pierwszy raz w historii doszło do starcia okrętów pancernych.
• W 1862 r. w publicznej egzekucji w Montluel (Francja) ścięty został na gilotynie seryjny morderca młodych kobiet Martin Dumollard.
• W 1866 r. ur. się Maria Adolfina Dierk, holenderska misjonarka, męczennica, święta.
• W 1868 r. 11 francuskich marynarzy zostało zamordowanych przez samurajów w porcie Sakai pod Osaką (Japonia).
• W 1889 r. José Mariano Jiménez Wald został premierem Peru.
• W 1893 r. francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (358) Apollonia.
• W 1899 r. założony został niemiecki klub piłkarski Eintracht Frankfurt.
• W 1902 r. brytyjski transatlantyk „SS Merion„ wypłynął w swój dziewiczy rejs z Liverpoolu (Wielka Brytania) do Bostonu (USA).
• W 1905 r. niemiecki astronom Max Wolf odkrył planetoidę (559) Nanon.
• W 1910 r. podczas II Międzynarodowego Zjazdu Kobiet Socjalistek w Kopenhadze (Dania), dzień 8 marca ogłoszony został Międzynarodowym Dniem Kobiet.
• W 1910 r. francuzka Raymonde de Laroche jako pierwsza kobieta na świecie uzyskała licencję pilota.
• W 1918 r. podczas I w.ś. na terytorium okupowanej przez Niemców guberni kurlandzkiej utworzone zostało efemeryczne Księstwo Kurlandii i Semigalii.
• W 1920 r. Dania, Kuba i Szwajcaria przystąpiły do Ligi Narodów.
• W 1920 r. Syryjski Kongres Narodowy proklamował niepodległość Królestwa Wielkiej Syrii. Jej królem został ogłoszony Fajsal I.

• W 1921 r. premier Hiszpanii Eduardo Dato Iradier został zamordowany przez dwóch katalońskich anarchistów w Madrycie (Hiszpania).
• W 1921 r. wojska francuskie rozpoczęły półroczną okupację miast Düsseldorf, Duisburg (Niemcy) w związku z niewypłacaniem przez Niemcy reparacji wojennych.
• W 1922 r. ur. się Ralph Baer, amerykański inżynier, wynalazca, pionier przemysłu gier komputerowych.
• W 1924 r. 171 górników zginęło w katastrzie w kopalni węgla kamiennego w Castle Gate w stanie Utah (USA).
• W 1926 r. Dirk Jan de Geer został premierem Holandii.
• W 1931 r. założony został hiszpański klub koszykarski Real Madryt.
• W 1935 r. w Tokio (Japonia) padł pies o imieniu Hachikō, który przez 10 lat po śmierci właściciela czekał popołudniami na stacji metra na jego powrót z pracy.
• W 1937 r. podczas hiszpańskiej wojny domowej, rozpoczęła się bitwa pod Guadalajarą (Hiszpania).
• W 1940 r. podczas II w.ś. w niemieckiej III Rzeszy wprowadzony został obowiązek noszenia oznaczenia „P” przez polskich robotników przymusowych.
• W 1941 r. w Niemczech ur. się Krystyna Konarska, polska piosenkarka.
• W 1942 r. podczas II w.ś. na Pacyfiku, Holendrzy poddali się na Jawie (Indonezja) wojskom japońskim.
• W 1942 r. podczas II w.ś. wojska japońskie zajęły ewakuowany przez Brytyjczyków Rangun (Mjanma).
• W 1946 r. rozpoczął się tzw. pseudosobór lwowski zwołany przez władze stalinowskie, na którym zniesiona została unia brzeska i przyłączona została do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka.
• W 1950 r. sowiecka ZSRR ogłosiła, że dysponuje bombą atomową.

• W 1954 r. Amerykanie dokonali oblotu śmigłowca wielozadaniowego Sikorsky H-34 Choctaw.
• W 1957 r. Ghana została członkiem ONZ.
• W 1958 r. Jemen Północny przystąpił do konfederacji Zjednoczonych Państw Arabskich.
• W 1959 r. George Lincoln Rockwell założył Amerykańską Partię Nazistowską (ANP).
• W 1963 r. partia Baas przejęła władzę w Syrii.
• W 1965 r. 25 osób zginęło w katastrzie sowieckiego samolotu Tu-124 należącego do Aerzłotu, który rozbił się podczas startu z lotniska w Kujbyszewie (obecnie Samara, Rosja).
• W 1966 r. 8064 osoby zginęły na skutek trzęsienia ziemi, które nawiedziło miasto Xingtai (Chiny).
• W 1966 r. IRA wysadziła w powietrze Kolumnę Nelsona w Dublinie (Irlandia).
• W 1968 r. na północny zachód od Hawajów (USA) zatonął sowiecki okręt podwodny o napędzie diesel-elektrycznym K-129, zginęło 86 członków załogi.
• W 1970 r. prezydent Cypru abp Makarios III został ranny po zestrzeleniu jego helikoptera przez zamachowców.
• W 1971 r. Joe Frazier pokonał Muhammada Alego w bokserskim „pojedynku stulecia” w Nowym Jorku (USA).
• W 1973 r. irlandzka IRA dokonała w Londynie (Wielka Brytania) dwóch zamachów z użyciem samochodów-pułapek, zginęła 1 osoba, a ponad 200 zostało rannych.
• W 1973 r. 98% głosujących w zbojkotowanym przez katolików referendum w Irlandii Północnej opowiedziało się za pozostaniem prowincji w ramach Wielkiej Brytanii.
• W 1974 r. otwarty został Port lotniczy im. Charles’a de Gaulle’a w Paryżu (Francja).
• W 1974 r. ukazał się album pt. Queen II brytyjskiego zespołu Queen.
• W 1977 r. w Libii ur. się Piotr Borowski, polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1979 r. Mohamed Ben Ahmed Abdelghani został premierem Algierii.
• W 1983 r. rozpoczęła się sprzedaż komputera osobistego IBM PC/XT.

• W 1983 r. w przemówieniu do Narodowego Stowarzyszenia Ewangelików prezydent USA Ronald Reagan nazwał sowiecką ZSRR „imperium zła”.
• W 1985 r. 80 osób zginęło, a ponad 200 zostało rannych w Bejrucie (Liban) w wyniku nieudanego zamachu bombowego na duchowego przywódcę libańskich szyitów, szejka Muhammada Husajna Fadl Allaha.
• W 1993 r. stacja MTV wyemitowała pierwszy odcinek serialu animowanego pt. Beavis i Butt-head autorstwa Mike’a Judge’a.
• W 1996 r. odbyła się premiera filmu pt. Fargo w reżyserii Joela i Ethana Coenów.
• W 1999 r. Lamine Sidimé został premierem Gwinei.
• W 2001 r. Talibowie zniszczyli posągi Buddy w Bamianie (Afganistan).
• W 2003 r. 20 osób zginęło w katastrzie autobusu w miejscowości Nažidla (Czechy).
• W 2003 r. 54% głosujących w referendum obywateli Malty opowiedziało się za przystąpieniem kraju do Unii Europejskiej.
• W 2005 r. po akcji służb specjalnych rosyjskie siły zbrojne obwieściły śmierć przywódcy czeczeńskich separatystów Asłana Maschadowa.
• W 2006 r. 3 osoby zginęły, a 19 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym w mieście Wan (Turcja).
• W 2009 r. co najmniej 28 osób zginęło w samobójczym zamachu bombowym przed akademią policyjną w Bagdadzie (Irak).
• W 2010 r. 42 osoby zginęły, a ponad 70 zostało rannych w trzęsieniu ziemi w Elazığ (Turcja).
• W 2011 r. ok. 25 osób zginęło, a co najmniej 127 zostało rannych w zamachu bombowym w Fajsalabadzie (Pakistan). Do zamachu przyznała się organizacja Tehrik-i-Taliban.

• W 2012 r. bojówkarze z nigeryjskiej islamistycznej sekty Boko Haram zamordowali dwóch przetrzymywanych inżynierów z Wielkiej Brytanii i Włoch, kiedy do nieudanej akcji odbicia zakładników przystąpiły siły brytyjsko-nigeryjskie.
• W 2013 r. Miloš Zeman został zaprzysiężony na urząd prezydenta Czech.
• W 2014 r. bez śladu zaginął lecący z Kuala Lumpur (Malezja) do Pekinu (Chiny) Boeing 777-200ER linii Malaysia Airlines z 227 pasażerami i 12 członkami załogi na pokładzie.
• W 2015 r. francuz Yohann Diniz ustanowił rekord świata w chodzie na 20 km o czasie 1:17:02 podczas mistrzostw kraju w Arles (Francja).