16 MAJA W HISTORII

16 maja w Polsce:

• W 1575 r. król Polski Henryk III Walezy został uznany za zbiegłego.
• W 1648 r. podczas tzw. Powstania Chmielnickiego, wojska polskie poniosły klęskę w bitwie nad Żółtymi Wodami (Kresy Wschodnie).
• W 1657 r. ks. Andrzej Bobola został zamęczony na śmierć przez Kozaków w rzeźni w Janowie Poleskim (Kresy Wschodnie).

• W 1771 r. król Stanisław August Poniatowski zawarł układ na mocy którego dowódca wojsk rosyjskich w Polsce gen. Iwan Weymarn i Franciszek Ksawery Branicki na czele królewskich pułków nadwornych i części gwardii mieli wspólnie toczyć walki z konfederatami barskimi. Pieniądze na ten cel król otrzymał od ambasadora rosyjskiego Kaspra von Salderna.
• W 1794 r. podczas Insurekcji kościuszkowskiej, król Prus Fryderyk Wilhelm II ogłosił przystąpienie do walki z powstaniem.
• W 1902 r. ur. się Jan Kiepura, polski śpiewak operowy i aktor.
• W 1903 r. w Krakowie (woj. małopolskie) ukazało się pierwsze wydanie dziennika „Nowiny”.
• W 1915 r. podczas I w.ś. rozpoczęła się bitwa pod Konarami (woj. świętokrzyskie).
• W 1920 r. przeprowadzone zostały wybory do Zgromadzenia Konstytucyjnego przyszłego Wolnego Miasta Gdańska (woj. pomorskie).
• W 1921 r. założony został klub piłkarski Goplania Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie).
• W 1925 r. podniesiona została polska bandera na pierwszym w II Rzeczypospolitej jachcie nazwanym Carmen.
• W 1929 r. w Poznaniu (woj. wielkopolskie) otwarta została Powszechna Wystawa Krajowa.
• W 1940 r. w Krakowie (woj. małopolskie) odbyła się kluczowa dla niemieckiej Akcji AB konferencja w sprawie „nadzwyczajnych posunięć koniecznych dla zabezpieczenia spokoju i porządku w Generalnym Gubernatorstwie”.
• W 1943 r. oddziały niemieckiego wojska zburzyły Wielką Synagogę w Warszawie (woj. mazowieckie). 
• W 1944 r. w bitwie pod Sucharami (Kresy Wschodnie) batalion 77. Pułku Piechoty Armii Krajowej rozbił oddział niemiecko-ukraiński.
• W 1954 r. ukazało się pierwsze wydanie śląskiego tygodnika „Panorama”.

• W 1958 r. w okolicach Nowego Miasta nad Pilicą i Rawy mazowieckiej trąby powietrzne wyrządziły poważne zniszczenia na obszarze kilkunastu kilometrów.
• W 1975 r. odbyła się premiera 1. odcinka serialu telewizyjnego pt. Czterdziestolatek w reżyserii Jerzego Gruzy.
• W 1983 r. odbyła się premiera filmu sensacyjnego pt. Wielki Szu w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
• W 1991 r. wraz z rozformowaniem byłych komunistycznych Wojsk Ochrony Pogranicza rozpoczęła funkcjonowanie Straż Graniczna.
• W 2005 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) rozpoczął się szczyt Rady Europy.
• W 2009 r. na antenie TVP1 wyemitowany został ostatni odcinek programu rozrywkowego pt. Śmiechu warte.
• W 2010 r. doszło do powodzi w południowej części Polski.

16 maja na świecie:

• W 218 r. III legion obwołał cesarzem rzymskim Heliogabala, domniemanego syna Karakalli.
• W 1204 r. hrabia Flandrii Baldwin I został koronowany na władcę Cesarstwa Łacińskiego.
• W 1532 r. Thomas More zrzekł się funkcji kanclerza Anglii.
• W 1605 r. kardynał Camillo Borghese został wybrany papieżem i przybrał imię Paweł V.
• W 1654 r. podczs VI wojna wenecko-tureckiej, zwycięstwo floty tureckiej w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej (Turcja).
• W 1702 r. wybuchł pożar miasta Uppsala (Szwecja).
• W 1771 r. decydujące zwycięstwo wojsk rządowych nad rebeliantami z Karoliny Północnej w bitwie nad Great Alamance Creek.

• W 1792 r. otwarty został Teatro La Fenice w Wenecji (Włochy).
• W 1795 r. w Hadze (Holandia) zawarty został układ pokojowy między rewolucyjną Francją a marionetkową Republiką Batawską.
• W 1803 r. Francja zerwała układ pokojowy z Wielką Brytanią.
• W 1811 r. u wybrzeży Karoliny Północnej doszło do tzw. incydentu z Little Belt, który stał się jednym z powodów wybuchu wojny brytyjsko-amerykańskiej.
• W 1814 r. podczas wojny o niepodległość Argentyny, zwycięstwo odniosła flota argentyńska nad hiszpańską w bitwie koło Montevideo (Urugwaj).
• W 1829 r. w Teatro Ducale w Parmie (Włochy) odbyła się premiera opery Zaira Vincenzo Belliniego.
• W 1833 r. Antonio López de Santa Anna został prezydentem Meksyku.
• W 1836 r. amerykański poeta i nowelista Edgar Allan Poe poślubił swą 13-letnią kuzynkę Virginię.
• W 1842 r. pierwszy zorganizowany konwój wozów ze 100 osadnikami wyruszył szlakiem oregońskim (USA) na Dziki Zachód.
• W 1846 r. w Portugalii wybuchło powstanie przeciwko królowej Marii II.
• W 1850 r. zwodowany został francuski okręt liniowy „Napoléon”.
• W 1865 r. w hiszpańskim wojsku zniesiony został wymóg „czystości krwi”.
• W 1866 r. Amerykanin Charles Elmer Hires opracował recepturę piwa korzennego.
• W 1866 r. brytyjski astronom Norman Robert Pogson odkrył planetoidę (87) Sylvia.
• W 1868 r. Senat Stanów Zjednoczonych większością jednego głosu odrzucił wniosek o zastosowanie impeachmentu wobec prezydenta Andrew Johnsona, oskarżonego o nadużycie władzy.
• W 1868 r. wmurowany został kamień węgielny pod budowę Teatru Narodowego w Pradze (Czechy).

• W 1871 r. w czasie Komuny Paryskiej we Francji obalona została Kolumna Vendôme.
• W 1884 r. Robert Themptander został premierem Szwecji.
• W 1888 r. amerykański wynalazca i przemysłowiec pochodzenia niemiecko-żydowskiego Emil Berliner zaprezentował skonstruowany przez siebie gramzon.
• W 1897 r. wszedł do służby hiszpański krążownik pancerny „Cristóbal Colon”.
• W 1898 r. José Jorge Loayza został po raz trzeci premierem Peru.
• W 1900 r. Brytyjczycy zwodowali krążownik pancerny HMS „Aboukir”.
• W 1901 r. Urugwaj przegrał z Argentyną 2:3, w pierwszym w historii obu reprezentacji zicjalnym meczu międzypaństwowym w Montevideo (Urugwaj).
• W 1912 r. podczas wojny włosko-tureckiej, zwycięstwo odniosły wojska włoskie w bitwie o Rodos.
• W 1916 r. zawarta została tajna brytyjsko-francuska umowa Sykes-Picot, dotycząca podziału stref wpływów na Bliskim Wschodzie po zakończeniu I wojny światowej.
• W 1919 r. Rada Ministrów Armenii podjęła decyzję o utworzeniu Państwowego Uniwersytetu w Erywaniu.
• W 1919 r. samolot amerykańskiej US Navy typu Curtiss NC-4 pilotowany przez Alberta Cushinga Reada wystartował z Nowej Fundlandii (Kanada) w pierwszy lot transatlantycki przez Azory do Lizbony (Portugalia).
• W 1920 r. Joanna d’Arc została kanonizowana przez papieża Benedykta XV.
• W 1920 r. Szwajcarzy opowiedzieli się w referendum za wstąpieniem kraju do Ligi Narodów.
• W 1921 r. założona została Komunistyczna Partia Czechosłowacji (KPCz).
• W 1926 r. w rosyjskim Woroneżu uruchomiona została komunikacja tramwajowa.
• W 1929 r. po raz pierwszy wręczone zostały nagrody amerykańskiej Akademii Filmowej, nazwane później Oscarami.

• W 1932 r. u wybrzeży Jemenu zatonął francuski statek pasażerski „Georges Philippar”, zginęły 54 spośród 865 osób na pokładzie.
• W 1935 r. w Pradze (Czechy) zawarty został czechosłowacko-sowiecki pakt o wzajemnej pomocy.
• W 1939 r. podczas tzw. wielkiej czystki w sowieckiej ZSRR, żydowski pisarz Isaak Babel został aresztowany pod zarzutami o trockizm, terroryzm i szpiegostwo.
• W 1940 r. podczas II w.ś. w czasie bitwy pod Stonne francuski czołg ciężki Char B1-bis dowodzony przez kapitana Pierre’a Billotte’a zaatakował frontalnie grupę czołgów niemieckich i zniszczył 13 z nich (PzKpfw III i PzKpfw IV), sam zaś, pomimo otrzymania 140 trafień, wyczał się z walki niezniszczony.
• W 1941 r. w Mongolii ustanowiony został Order Suche Batora.
• W 1942 r. Ólafur Thors został premierem Islandii.
• W 1943 r. podczas II w.ś. brytyjski 617. Dywizjon Bombowy dokonał w nocy z 16 na 17 maja bombardowań zapór w Zagłębiu Ruhry (Niemcy), powodując katastrzalne zniszczenia w dolinie rzeki Ruhry.
• W 1945 r. podczas II w.ś. na Pacyfiku, brytyjska 26. Flotylla Niszczycieli zatopiła w cieśninie Malakka japoński ciężki krążownik „Haguro”, zginęło ok. 900 członków załogi.
• W 1947 r. założony został mołdawski klub piłkarski Zimbru Kiszyniów (pod nazwą Dinamo).
• W 1948 r. podczas I wojny izraelsko-arabskiej, rozpoczęła się bitwa o Stare Miasto Jerozolimy (obecnie Izrael).
• W 1949 r. na wyspie Hokkaido (Japonia) założony został Park Narodowy Shikotsu-Tōya.
• W 1959 r. Gold Coast w stanie Queensland (Australia) uzyskało prawa miejskie.
• W 1960 r. uruchomiony został pierwszy laser rubinowy skonstruowany przez amerykańskiego fizyka Theodore’a Maimana.

• W 1961 r. gen. Park Chung-hee dokonał zamachu stanu w Korei Południowej.
• W 1963 r. wykonany został wyrok śmierci na pułkowniku sowieckiego wywiadu wojskowego GRU oraz agencie brytyjskim i amerykańskim Olegu Pieńkowskim.
• W 1966 r. w Chinach rozpoczęła się tzw. rewolucja kulturalna.
• W 1967 r. Makhosini Dlamini został pierwszym premierem Suazi.
• W 1974 r. Helmut Schmidt został kanclerzem RFN.
• W 1974 r. w Mediolanie (Włochy) aresztowany został Luciano Leggio, jeden z głównych bossów mafii sycylijskiej.
• W 1975 r. dotychczas formalnie niezależne królestwo Sikkim zostało, zgodnie z wynikiem referendum, przyłączone do Indii jako jej 22. stan.
• W 1975 r. Japonka Junko Tabei jako pierwsza kobieta zdobyła Mount Everest (Nepal).
• W 1980 r. odbyła się premiera amerykańskiego musicalu filmowego Sława w reżyserii Alana Parkera.
• W 1988 r. Algieria i Maroko wznowiły stosunki dyplomatyczne, zerwane w 1975 r. z powodu sporu o przyszłość Sahary Zachodniej.
• W 1988 r. papież Jan Paweł II kanonizował w Asunción trzech męczenników z Paragwaju.
• W 1989 r. 5 osób zginęło w katastrzie śmigłowca podczas kręcenia amerykańskiego filmu sensacyjnego Oddział Delta 2 na Filipinach.
• W 1989 r. w zamachu bombowym w Bejrucie (Liban) zginęły 22 osoby, w tym przywódca duchowy libańskich sunnitów Hassan Khaled.
• W 1991 r. Elżbieta II jako pierwszy w historii brytyjski monarcha wygłosiła przemówienie w Kongresie USA.

• W 1991 r. w Moskwie (ZSRR) podpisany został układ sowiecko-chiński regulujący spory terytorialne w okolicy rzeki Amur.
• W 1991 r. w referendum narodowym przyjęta została konstytucja Jemenu.
• W 1993 r. Süleyman Demirel został prezydentem Turcji.
• W 1995 r. aresztowany został Shōkō Asahara, założyciel i duchowy przywódca sekty Aum Shinrikyō (Najwyższa Prawda), odpowiedzialnej m.in. za dokonanie ataku gazowego w metrze w Tokio (Japonia).
• W 1996 r. Atal Bihari Vajpayee został premierem Indii.
• W 1997 r. obalony został prezydent Zairu Mobutu Sese Seko. Nowym prezydentem został Laurent-Désiré Kabila, który przywrócił krajowi nazwę Demokratyczna Republika Konga.
• W 2000 r. Ahmet Necdet Sezer został prezydentem Turcji.
• W 2000 r. odbyła się premiera chińskiego filmu kostiumowego Przyczajony tygrys, ukryty smok w reżyserii Anga Lee.
• W 2002 r. odbyła się premiera amerykańskiego filmu science fiction pt. Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów w reżyserii George’a Lucasa.
• W 2003 r. 43 osoby zginęły (w tym 12 terrorystów), a około 100 zostało rannych w 5 zamachach samobójczych w Casablance (Maroko).
• W 2003 r. Słowacy opowiedzieli się w referendum za przystąpieniem kraju do UE.
• W 2004 r. papież Jan Paweł II ogłosił sześcioro nowych świętych.
• W 2004 r. w Czadzie doszło do nieudanej próby wojskowego zamachu stanu.
• W 2005 r. Parlament Kuwejtu przyznał kobietom prawa wyborcze.
• W 2007 r. Nicolas Sarkozy został zaprzysiężony na urząd prezydenta Francji.
• W 2008 r. Leonel Fernández wygrał po raz trzeci wybory prezydenckie na Dominikanie.
• W 2009 r. w Kuwejcie odbyły się wybory parlamentarne, w których po raz pierwszy zdobyły mandaty 4 kobiety.
• W 2009 r. w Moskwie (Rosja) odbył się 54. Konkurs Piosenki Eurowizji.
• W 2011 r. rozpoczęła się ostatnia amerykańska misja kosmiczna wahadłowca Endeavour.
• W 2012 r. Laurent Lamothe został premierem Haiti.
• W 2015 r. David Granger został prezydentem Gujany.
• W 2019 r. Xavier Espot Zamora został premierem Andory.