2 STYCZNIA W HISTORII

2 stycznia w Polsce:

• W 1101 r. erygowana została parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Świerzawie (woj. dolnośląskie).
• W 1326 r. książęta mazowieccy Trojden I, Siemowit II i Wacław zawarli antypolski sojusz z zakonem krzyżackim w Brodnicy (woj. kujawsko-pomorskie).
• W 1441 r. Paul Bellitzer von Russdorff złożył rezygnację z urzędu wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego.
• W 1446 r. ur. się Siemowit VI, książę płocki.

• W 1657 r. podczas Potopu szwedzkiego, polskie wojska odniosły zwycięstwo nad Szwedami w bitwie pod Chojnicami (woj. pomorskie).
• W 1665 r. Stefan Czarniecki został hetmanem polnym koronnym.
• W 1732 r. założona została Biblioteka Załuskich w Warszawie (woj. mazowieckie).
• W 1743 r. założone zostało Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku (woj. pomorskie).
• W 1814 r. podczas VI koalicji antyfrancuskiej, wojska rosyjskie i pruskie zdobyły Wolne Miasto Gdańsk (woj. pomorskie).
• W 1860 r. ur. się Józef Feliks Męcina-Krzesz, artysta, malarz. Malował obrazy o treści religijnej, historycznej oraz portrety.
• W 1872 r. ukazało się pierwsze wydanie „Kuriera Poznańskiego”.
• W 1874 r. ur. się Aleksander Błażej Prystor ps. „Rafał”, działacz niepodległościowy, polityk, premier II RP, pułkownik piechoty Wojska Polskiego II RP.
• W 1880 r. ur. się Marek Arnstein vel Andrzej Marek, żydowsko-polski dramaturg, teatrolog i reżyser teatralny oraz filmowy.
• W 1894 r. ur. się Józef Klukowski, major artylerii Wojska Polskiego II RP, artysta, rzeźbiarz, malarz, grafik i dekorator, Powstaniec Warszawski, zginął w niemieckim obozie pod Berlinem (Niemcy) w 1944 r.
• W 1919 r. podczas procedury wydalania z kraju polscy żandarmi zamordowali w okolicach wsi Wyliny-Ruś (woj. podlaskie) 4 z 5 członków misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża, przybyłych do Warszawy 20 grudnia poprzedniego roku w celu wynegocjowania repatriacji jeńców rosyjskich z czasów I wojny światowej. Piąty z członków misji przeżył udając martwego.
• W 1919 r. Powstańcy wielkopolscy zdobyli Nowy Tomyśl (woj. wielkopolskie).
• W 1921 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) zakończył się I walny zjazd ZHP.

• W 1929 r. na pięciu liniach krajowych oraz linii zagranicznej Katowice-Brno-Wiedeń rozpoczęła się działalność przewozowa linii lotniczych PLL LOT.
• W 1936 r. Sejm II RP przyjął ustawę o amnestii.
• W 1943 r. podczas II w.ś. Niemcy zamordowali dwie polskie rodziny udzielające pomocy Żydom we wsi Boiska-Kolonia (woj. mazowieckie).
• W 1944 r. podczas II w.ś. ukraiński oddział UPA dokonał mordu od 60 do 100 polskich i ukraińskich mieszkańców wsi Bołdury (Kresy Wschodnie).
• W 1951 r. utworzone zostało przedsiębiorstwo żeglugowe Polskie Linie Oceaniczne z siedzibą w Gdyni (woj. pomorskie).
• W 1952 r. uruchomiona została elektryczna linia kolejowa Gdańsk Główny-Sopot Kamienny Potok (woj. pomorskie).
• W 1957 r. sekretariat komunistycznej KC PZPR podjął decyzję o utworzeniu tygodnika „Polityka”.
• W 1963 r. ur. się Krzysztz Myszkowski, muzyk, członek zespołu Stare Dobre Małżeństwo.
• W 1964 r. z niezicjalną wizytą do PRL przybył premier sowieckiej ZSRR Nikita Chruszczow.
• W 1965 r. dokonany został oblot szybowca SZD-27 Kormoran.
• W 1968 r. ur. się Zbigniew Stryj, aktor.
• W 1970 r. ur. się Petro Aleksowski, operator filmowy oraz reżyser filmów dokumentalnych.
• W 1976 r. rozpoczął nadawanie Program IV Polskiego Radia.
• W 1977 r. ur. się Patryk Vega, reżyser i scenarzysta filmowy, pisarz.
• W 1978 r. Program I Polskiego Radia wyemitował premierowe wydanie audycji pt. Cztery Pory Roku.
• W 1978 r. uruchomiona została produkcja w Browarze Leżajsk (woj. podkarpackie).
• W 1982 r. podczas stanu wojennego, komunistyczne władze rozwiązały stowarzyszenie aktorów ZASP.
• W 1994 r. odbył się 2. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

• W 1998 r. odbyła się pierwsza gala rozdania tzw. Telekamer magazynu Tele Tydzień, nagród za najlepsze osiągnięcia telewizyjne.
• W 1998 r. odbyła się premiera filmu pt. Księga wielkich życzeń w reżyserii Sławomira Kryńskiego.
• W 1999 r. odbyła się premiera 1. odcinka serialu pt. Siedlisko w reżyserii Janusza Majewskiego.
• W 2012 r. wystartował kanał telewizyjny TTV.

2 stycznia na świecie:

• W 69 r. Legiony z Germanii Górnej obwołały Witeliusza cesarzem rzymskim.
• W 366 r. Alemanowie przekroczyli zamarznięty Ren i najechali na Cesarstwo rzymskie.
• W 533 r. Jan II został wybrany papieżem.
• W 869 r. ur. się Yōzei, cesarz Japonii.
• W 1200 r. hrabia Flandrii i Hainaut Baldwin IX (VI) zawarł układ z królem Francji Filipem II Augustem w Péronne (Francja).
• W 1204 r. 5-letni Guttorm Sigurdsson został królem Norwegii.
• W 1452 r. książę wołogoski Warcisław IX nadał tzw. „złoty przywilej” gwarantujący niezależność miastom Anklam, Demmin, Greifswald i Stralsund (Niemcy).
• W 1492 r. podczas tzw. Rekonkwisty, wojska chrześcijańskie zdobyły Emirat Grenady, ostatni bastion Maurów na Półwyspie Iberyjskim (Hiszpania).
• W 1553 r. zainaugurował działalność Uniwersytet Świętego Marka w Limie (Peru).
• W 1570 r. w zemście za tajne pertraktacje rady miejskiej Nowogrodu Wielkiego (Rosja) z Litwą, do miasta wkroczył car Iwan Groźny na czele oddziałów opriczników, którzy rozpoczęli trwające 5 tygodni grabieże i mordy tysięcy mieszkańców.
• W 1585 r. francuska Liga Katolicka zawarła traktat sojuszniczy z Hiszpanią.

• W 1611 r. na zamku w Bytczy (Słowacja) rozpoczął się proces seryjnej morderczyni Elżbiety Batory.
• W 1642 r. ur. się Mehmed IV, sułtan Imperium Osmańskiego.
• W 1699 r. ur. się Osman III, sułtan Imperium Osmańskiego.
• W 1695 r. elektor Bawarii Maksymilian II Emanuel poślubił swą drugą żonę, polską królewnę Teresę Kunegundę Sobieską.
• W 1757 r. Brytyjczycy zdobyli Kalkutę (Indie).
• W 1762 r. podczas wojny siedmioletniej, Hiszpania wypowiedziała wojnę Wielkiej Brytanii. Wojska hiszpańskie wkroczyły do Portugalii, w odpowiedzi Brytyjczycy zaatakowali kolonie hiszpańskie i francuskie i zajęli m.in. Martynikę, Kubę i Filipiny.
• W 1776 r. po raz pierwszy wprowadzone zostało wychowanie fizyczne w szkołach w Saksonii (Niemcy).
• W 1781 r. indiańscy powstańcy pod wodzą Tupaca Amaru II rozpoczęli oblężenie Cuzco (Peru).
• W 1784 r. ur. się Ernest I, książę Sachsen-Coburg-Gotha.
• W 1788 r. Georgia jako 4. stan ratyfikowała konstytucję USA.
• W 1802 r. w Londynie (Wielka Brytania) wydany został pierwszy tom encyklopedii powszechnej pt. New Cyclopaedia.
• W 1811 r. podczas wojny na Półwyspie Iberyjskim, wojska francuskie zdobyły po 17-dniowym oblężeniu Tortosę (Hiszpania).
• W 1827 r. ur. się Kraft Hohenlohe-Ingelfingen, pruski książę, generał major.
• W 1833 r. Wielka Brytania odzyskała kontrolę nad Falklandami.
• W 1833 r. w Rzymie (Włochy) odbyła się premiera opery pt. Szaleniec z wyspy San Domingo autorstwa Gaetano Donizettiego.
• W 1838 r. utworzone zostało Archiwum Narodowe Brazylii z siedzibą w Rio de Janeiro (Brazylia).

• W 1839 r. Francuz Louis Daguerre wykonał pierwsze zdjęcie Księżyca.
• W 1843 r. w Dreźnie (Niemcy) odbyła się premiera opery pt. Latający Holender autorstwa Richarda Wagnera.
• W 1850 r. zainaugurował działalność Teatr Norweski w Bergen (Norwegia).
• W 1860 r. Urbain Le Verrier ogłosił odkrycie planety Wulkan, krążącej rzekomo między Słońcem a Merkurym na posiedzeniu Francuskiej Akademii Nauk.
• W 1861 r. Wilhelm I Hohenzollern został królem Prus.
• W 1863 r. podczas wojny secesyjnej w USA, zwycięstwo odniosły wojska Unii w bitwie nad Stones River.
• W 1870 r. Émile Ollivier został premierem Francji.
• W 1871 r. król Hiszpanii Amadeusz I złożył przed Kortezami przysięgę na konstytucję.
• W 1873 r. ur. się Teresa z Lisieux, francuska zakonnica, karmelitanka bosa, Doktor Kościoła, święta.
• W 1896 r. klęską zakończył się brytyjski rajd zbrojny zorganizowany przez Leandera Starra Jamesona i podległych mu policjantów z Rodezji i Beczuany przeciwko Republice Południowoafrykańskiej.
• W 1905 r. amerykański astronom Charles Dillon Perrine odkrył Elarę, jeden z księżyców Jowisza.
• W 1905 r. podczas wojny rosyjsko-japońskiej, wojska japońskie zdobyły twierdzę Port Artur (Chiny).
• W 1909 r. po raz pierwszy zorganizowane zostały zawody „Wyścig Jedenastu Miast” w łyżwiarstwie szybkim dla zawodowców i amatorów tzw. Elfstedentocht. Zawody odbywają się nieregularnie na zamarzniętych kanałach, rzekach i jeziorach w prowincji Fryzja (Holandia).
• W 1916 r. rosyjski astronom Grigorij Nieujmin odkrył planetoidę (814) Tauris.
• W 1918 r. spłonęła hala hokejowa Montreal Arena (Kanada).
• W 1921 r. powstała Komunistyczna Partia Luksemburga (KPL).

• W 1929 r. Kanada i USA zawarły w Ottawie (Kanada) porozumienie dotyczące ochrony wodospadu Niagara.
• W 1931 r. José María Reina Andrade został prezydentem Gwatemali.
• W 1933 r. ostatnie amerykańskie wojska interwencyjne opuściły Nikaraguę po 7 latach obecności.
• W 1937 r. Włochy i Wielka Brytania zawarły porozumienie o wzajemnym poszanowaniu praw i interesów w rejonie Morza Śródziemnego.
• W 1939 r. nazistowski dyktator i ludobójca Adolf Hitler został „Człowiekiem Roku 1938” amerykańskiego tygodnika „Time”.
• W 1942 r. podczas II w.ś. 33 niemieckich agentów, członków największej w historii USA rozbitej przez FBI siatki szpiegowskiej zostało skazanych na wieloletnie więzienie.
• W 1942 r. podczas II w.ś. wojska japońskie zdobyły stolicę Filipin Manilę i Kampar w Indochinach.
• W 1944 r. podczas II w.ś. alianci wysadzili desant w Saidor (Nowa Gwinea).
• W 1945 r. podczas II w.ś. alianci zbombardowali Norymbergę (Niemcy). Zniszczone zostało ok. 90% miasta i jego średniowiecznej zabudowy.
• W 1949 r. Luis Muñoz Marín został zaprzysiężony na pierwszego demokratycznie wybranego gubernatora Portoryko (USA).
• W 1955 r. prezydent Panamy José Antonio Remón Cantera zastrzelony został z broni maszynowej na torze wyścigów konnych w mieście Panama (Panama).
• W 1959 r. Sowieci wystrzelili rakietę z sondą Łuna 1, która jako pierwsza osiągnęła II prędkość kosmiczną i pokonała grawitację Ziemi.
• W 1960 r. w miejscowości Oodnadatta (Australia) zarejestrowana została rekordowa temperatura w historii Australii +50,7°C.

• W 1961 r. na szczycie wulkanu Haleakalā na Hawajach (USA) zarejestrowana została rekordowo niska temperatura powietrza -10°C.
• W 1962 r. rozpoczęło działalność Stowarzyszenie Wolnego Handlu Ameryki Łacińskiej (LAFTA).
• W 1965 r. urzędujący prezydent Pakistanu Ayub Khan został wybrany na drugą kadencję.
• W 1967 r. ur. się Tia Carrere, amerykańska aktorka, modelka, piosenkarka.
• W 1967 r. aktor Ronald Reagan został gubernatorem Kalifornii (USA).
• W 1968 r. Christiaan Barnard dokonał w klinice w Kapsztadzie (Południowa Afryka) drugiego w historii zabiegu przeszczepienia serca. Pacjent przeżył 19 miesięcy.
• W 1971 r. 66 osób zginęło na wskutek runięcia w trakcie meczu bariery na trybunie stadionu Ibrox Park w Glasgow (Szkocja).
• W 1975 r. Elisabeth Domitien została premierem Republiki Środkowoafrykańskiej i zarazem pierwszą kobietą-premierem w Afryce.
• W 1984 r. wystartowały satelitarne stacje telewizyjne TV5 i RTL.
• W 1988 r. Kanada i USA zawarły układ o wolnym handlu.
• W 1989 r. Sowieci dokonali oblotu samolotu pasażerskiego Tu-204.
• W 1989 r. Ranasinghe Premadasa został prezydentem Sri Lanki.
• W 1992 r. komunistyczne Chiny nawiązały stosunki dyplomatyczne z Uzbekistanem, jako pierwszą posowiecką republiką środkowoazjatycką.
• W 1999 r. Juan José Ibarretxe został prezydentem Kraju Basków.
• W 2002 r. Levy Mwanawasa został prezydentem Zambii.
• W 2004 r. amerykańska sonda Stardust pobrała próbki pyłu z warkocza komety Wild 2.
• W 2005 r. w Chorwacji odbyła się I tura wyborów prezydenckich. Do II tury przeszli ubiegający się o reelekcję Stjepan Mesić i Jadranka Kosor.

• W 2006 r. pod ciężarem śniegu zawalił się dach lodowiska w bawarskim kurorcie Bad Reichenhall (Niemcy), zginęło 15 osób, w tym 12 dzieci, a 34 osoby zostały ranne.
• W 2008 r. cena baryłki ropy naftowej po raz pierwszy w historii przekroczyła 100 USD na giełdzie towarowej NYMEX w Nowym Jorku (USA).
• W 2009 r. podczas wojny domowej w Sri Lance, wojska rządowe zdobyły Kilinochchi, stolicę prowincji Tamilskich Tygrysów.
• W 2010 r. 139 osób zginęło, a 54 zostały ranne podczas konfliktu plemiennego w Sudanie. W ataku Nuerów na pastwiska ludu Dinka w stanie Warrap napastnicy zrabowali także ok. 5 tys. zwierząt.
• W 2012 r. ponad 3 tys. członków plemienia Murle zginęło podczas konfliktu plemiennego w Sudanie. Ponadto uprowadzonych zostało 1293 dzieci i skradzionych ok. 375 tys. zwierząt w trwającym od 31 grudnia ataku Nuerów na miasto Pibor i okoliczne wioski.
• W 2014 r. 5 osób zginęło, a 70 zostało rannych w wybuchu samochodu-pułapki w szyickiej dzielnicy Bejrutu (Liban).
• W 2015 r. u północnego wybrzeża Szkocji zatonął płynący pod banderą cypryjską z duńskiego Aalborga do angielskiego Runcorn cementowiec MV Cemfjord, zginęło 8 członków załogi w tym 7 Polaków.
• W 2016 r. w Arabii Saudyjskiej straconych zostało 47 osób, w tym szyicki duchowny Nimr an-Nimr za udział w protestach podczas arabskiej wiosny w 2011 r.
• W 2018 r. 51 osób zginęło, a 5 zostało rannych w katastrzie autokaru, który spadł z klifu w okolicach miejscowości Pasamayo (Peru).
• W 2019 r. 8 osób zginęło, a 16 zostało rannych w katastrzie pociągu na moście Storebæltsbroen (Dania).