21 SIERPNIA W HISTORII

21 sierpnia w Polsce:

• W 1609 r. przeciwnicy unii brzeskiej dokonali w Wilnie (Kresy Wschodnie) nieudanego zamachu na życie greckokatolickiego metropolity halickiego i kijowskiego oraz jednego z założycieli Kościoła unickiego Hipacego Pocieja.
• W 1627 r. ur. się August Piastowicz, hrabia legnicki.
• W 1800 r. ur. się Franciszek Malewski, prawnik, dziennikarz, współzałożyciel Towarzystwa Filomatów, zesłaniec.

• W 1811 r. w Reszlu (woj. warmińsko-mazurskie) spalona została na stosie podpalaczka Barbara Zdunk.
• W 1844 r. wprowadzony został nowy podział administracyjny Królestwa Polskiego.
• W 1862 r. na stokach Cytadeli w Warszawie (woj. mazowieckie) powieszony został Ludwik Jaroszyński – członek Organizacji Miejskiej Warszawy, który 3 lipca dokonał nieudanego zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego, wielkiego księcia Konstantego Mikołajewicza Romanowa.
• W 1881 r. ur. się Maria Antonina Kratochwil, zakonnica, męczennica, błogosławiona.
• W 1915 r. podczas I w.ś. rozpoczęła się austro-węgiersko-rosyjska bitwa pod Raśną (Białoruś).
• W 1918 r. ur. się Stanisław Karolkiewicz, generał brygady Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, działacz kombatancki.
• W 1925 r. na stokach Cytadeli w Warszawie (woj. mazowieckie) wykonany został wyrok śmierci przez rozstrzelanie na komunistycznych zamachowcach Władysławie Hibnerze, Władysławie Kniewskim i Henryku Rutkowskim.
• W 1933 r. zburzona została Wieża Bismarcka w Mysłowicach (woj. śląskie).
• W 1934 r. rozpoczęła się budowa Kanału Ulga w Raciborzu (woj. śląskie).
• W 1936 r. prezydent RP Ignacy Mościcki wydał dekret o utworzeniu tzw. Rejonu Umocnionego Hel.
• W 1940 r. ukazało się pierwsze wydanie polskojęzycznej gazety pt. „Prawda Wileńska”.
• W 1941 r. Niemcy rozstrzelali 32 zakładników, w odwecie za uwolnienie rok wcześniej ze szpitala przez grupę Związku Walki Zbrojnej tajnego kuriera Jana Karskiego w Biegonicach (obecnie Nowy Sącz, woj. małopolskie).
• W 1942 r. ur. się Maria Kaczyńska, ekonomistka, pierwsza dama, zginęła w katastrzie samolotu rządowego w Smoleńsku (Rosja).
• W 1942 r. Niemcy zlikwidowali getto żydowskie w Mińsku Mazowieckim (woj. mazowieckie).

• W 1944 r. w 21. dniu Powstania Warszawskiego, odbyło się natarcie oddziałów żoliborskich i siedmiuset żołnierzy Grupy Kampinos w celu nawiązania połączenia Żoliborza ze Starym Miastem.
• W 1944 r. żołnierze Armii Krajowej stoczyli walkę z sowiecką NKWD pod Surkontami (Kresach Wschodnich). W walkach poległo 35 żołnierzy.
• W 1955 r. Adam Ważyk opublikował w tygodniku „Nowa Kultura” artykuł pt. Poemat dla dorosłych, w którym krytykował jawnie komunistyczną władzę. Po publikacji władze PRL odpowiedziały represjami.
• W 1972 r. przeniesiona została produkcja samochodu Syrena z FSO w Warszawie (woj. mazowieckie) do FSM w Bielsku-Białej (woj. śląskie).
• W 1982 r. 2 osoby zginęły w zderzeniu pociągów w Wierzchucinie koło Tucholi (woj. kujawsko-pomorskie).
• W 1997 r. Sejm III RP przyjął ustawę o ochronie zwierząt.
• W 2007 r. wiatr wiejący z prędkością ok. 130 km/h (12 stopień w skali Beauforta) spowodował śmierć 12 osób na wodach Krainy Wielkich Jezior Mazurskich (woj. warmińsko-mazurskie).

21 sierpnia na świecie:

• W 1157 r. Ferdynand II został królem Leónu.
• W 1165 r. ur. się Filip II August, król Francji.
• W 1346 r. na Łużycach Górnych (Niemcy, Polska) powołany został Związek Sześciu Miast.
• W 1482 r. wojska papieskie pokonały wojska neapolitańskie w bitwie pod Campomorto (Włochy).
• W 1526 r. Hiszpan Alonso de Salazar odkrył Wyspy Marshalla na Pacyfiku.
• W 1543 r. ur. się Giovanni Bembo, doża Wenecji.
• W 1567 r. Franciszek Salezy, francuski teolog, filozz, doktor Kościoła, święty.
• W 1621 r. podczas IV wojny polsko-szwedzkiej, wojska szwedzkie rozpoczęły oblężenie Rygi (Łotwa).

• W 1643 r. ur. się Alfons VI Zwycięski, król Portugalii.
• W 1656 r. podczas II wojny północnej, wojska szwedzkie rozpoczęły kolejne oblężenie Rygi (Łotwa).
• W 1670 r. ur. się James FitzJames, francuski dowódca wojskowy pochodzenia angielskiego, marszałek Francji.
• W 1673 r. podczas wojny Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską, zwycięstwo odniosła flota holenderska w bitwie morskiej pod Texel (Holandia).
• W 1689 r. podczas Powstania jakobitów w Szkocji, zwycięstwo odniosły siły rządowe w bitwie pod Dunkeld (Szkocja).
• W 1707 r. podczas wojny o sukcesję hiszpańską książę Eugeniusz Sabaudzki zakończył nieudane oblężenie Tulonu (Francja).
• W 1737 r. konsekrowany został kościół Jadwigi Eleonory w Sztokholmie (Szwecja).
• W 1765 r. ur. się Wilhelm IV, król Wielkiej Brytanii, Irlandii i Hanoweru.
• W 1791 r. na Haiti wybuchło powstanie niewolników.
• W 1808 r. podczas wojny napoleońskiej w Hiszpanii i Portugalii, wojska brytyjskie pokonały wojska francuskie w bitwie pod Vimeiro (Portugalia).
• W 1810 r. Marszałek Francji Jean-Baptiste Bernadotte został ogłoszony przez szwedzki Riksdag następcą nieposiadającego naturalnego potomstwa króla Karola XIII.
• W 1821 r. ur. się Andrzej Kim Tae-gŏn, koreański duchowny katolicki, męczennik, święty.
• W 1831 r. w stanie Wirginia (USA) wybuchło powstanie niewolników pod wodzą Nata Turnera.
• W 1842 r. Hobart na Tasmanii (Australia) otrzymało prawa miejskie.
• W 1849 r. ur. się Maria Angustias Gimenez Vera, hiszpańska zakonnica, Służebnica Boża.
• W 1847 r. ustanowiony został Order Świętego Olafa. Jest to najstarsze i najwyższe odznaczenie norweskie.
• W 1851 r. wykonany został jedyny wyrok śmierci w historii stanu Wisconsin (USA).
• W 1852 r. ur. się Ginter Wiktor, książę Schwarzburg-Rudolstadt i Schwarzburg-Sondershausen.

• W 1858 r. ur. się Rudolf Habsburg-Lotaryński, austriacki arcyksiążę.
• W 1859 r. Johann Bernard von Rechberg został premierem Austrii.
• W 1860 r. podczas II wojna opiumowej, brytyjsko-francuskie wojska interwencyjne zdobyły ponownie Forty Dagu u ujścia rzeki Hai He w Tiencinie (Chiny).
• W 1863 r. podczas wojny secesyjnej w USA, zwycięstwo odniosły wojska Unii w II bitwie pod Chattanooga.
• W 1864 r. podczas wojny secesyjnej w USA, zwycięstwo odnieśli Konfederaci w II bitwie pod Mempis.
• W 1866 r. na Krecie wybuchło powstanie antytureckie.
• W 1866 r. ur. się Franciszek Salwator Toskański, arcyksiążę austriacki.
• W 1866 r. na Krecie wybuchło powstanie antytureckie.
• W 1874 r. Jules Malou został premierem Belgii.
• W 1877 r. podczas X wojny rosyjsko-tureckiej, rozpoczęła się II bitwa pod Szipką (Bułgaria).
• W 1879 r. w Knock (Irlandia) objawiła się Matka Boska.
• W 1886 r. książę Bułgarii Aleksander I Battenberg został odsunięty od władzy przez grupę liberalnych zicerów o orientacji prorosyjskiej.
• W 1881 r. w Czechach ur. się Maria Antonina Kratochwil, polska zakonnica, męczennica, błogosławiona.
• W 1888 r. Amerykanin William Seward Burroughs otrzymał patent na pierwszy zapisujący wyniki sumator.
• W 1891 r. Gijsbert van Tienhoven został premierem Holandii.
• W 1897 r. Felix Hzfmann, chemik z niemieckiego przedsiębiorstwa Bayer AG, wytworzył substancję o nazwie dwuacetylomorfina, wprowadzoną bez testów klinicznych na rynek pod nazwą heroina jako nowy „rewelacyjny środek na kaszel”. Heroina zdelegalizowana została w 1931 r.
• W 1897 r. w USA założone zostało amerykańskie przedsiębiorstwo motoryzacyjne Oldsmobile.

• W 1898 r. założony został brazylijski klub piłkarski C.R. Vasco da Gama Rio de Janeiro.
• W 1902 r. amerykański astronom Royal Harwood Frost odkrył planetoidę (505) Cava.
• W 1911 r. z Luwru w Paryżu (Francja) skradziony został obraz Mona Lisa autorstwa Leonarda da Vinci.
• W 1913 r. otwarty został stadion San Mamés w Bilbao (Hiszpania).
• W 1914 r. miało miejsce całkowite zaćmienie słońca widoczne nad północną Kanadą, Grenlandią, Skandynawią, krajami bałtyckimi, Białorusią Ukrainą, Turcją, Irakiem, Iranem i Pakistanem.
• W 1925 r. założony został holenderski klub piłkarski FC Emmen.
• W 1926 r. Jigme Wangchuck został królem Bhutanu.
• W 1930 r. ur. się Małgorzata Windsor, księżna Snowdon.
• W 1931 r. założony został portugalski klub piłkarski FC Famalicão.
• W 1933 r. Sowieci dokonali oblotu samolotu bombowego i pasażerskiego K-7.
• W 1937 r. ur. się Donald Dewar, szkocki polityk, pierwszy minister Szkocji.
• W 1938 r. ur. się Kenny Rogers, amerykański piosenkarz country, kompozytor, autor tekstów, aktor.
• W 1941 r. działacz komunistycznego ruchu oporu Pierre Georges w Francji dokonał na stacji metra Barbès–Rochechouart w Paryżu (Francja) pierwszego w okupowanej Francji udanego zamachu na wysokiej rangi niemieckiego zicera Alfonsa Mosera.
• W 1942 r. niemieccy strzelcy górscy wspięli się na najwyższy szczyt Kaukazu Elbrus i zatknęli tam flagę III Rzeszy.
• W 1944 r. Amerykanie dokonali oblotu myśliwca Grumman F8F Bearcat.
• W 1944 r. podczas II w.ś. 50 tys. żołnierzy niemieckiej Grupy Armii B poddało się w kotle wojskom alianckim pod Falaise (Francja).
• W 1944 r. podczas II w.ś. zakończyła się bitwa o Mont Ormel (Francja).

• W 1945 r. Amerykański fizyk Harry Daghlian został śmiertelnie napromieniowany w wypadku, do jakiego doszło podczas przeprowadzania doświadczenia w laboratorium atomowym w Los Alamos w stanie Nowy Meksyk (USA).
• W 1952 r. ur. się Joe Strummer, brytyjski wokalista, członek brytyjskiego zespołu The Clash.
• W 1957 r. Sowieci wystrzelili pierwszy międzykontynentalny pocisk balistyczny.
• W 1959 r. Hawaje jako 50. stan dołączyły do Unii (USA).
• W 1965 r. rozpoczął się amerykański załogowy lot kosmiczny Gemini 5 z Gordonem Cooperem i Charlesem Conradem.
• W 1965 r. w wyniku nowelizacji konstytucji, Rumuńska Republika Ludowa została przemianowana na Rumuńską Republikę Socjalistyczną. W miejsce Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego utworzona została Rada Państwa, uprawniona do wydawania dekretów.
• W 1968 r. podczas tzw. Praskiej Wiosny, wojska państw Układu Warszawskiego wkroczyły do Czechosłowacji.
• W 1969 r. w pierwszą rocznicę inwazji doszło do masowych demonstracji w wielu czechosłowackich miastach. W Brnie podczas rozpędzania tłumu zastrzelone zostały 2 osoby.
• W 1971 r. Hugo Banzer Suárez został prezydentem Boliwii.
• W 1973 r. Kanada i Wietnam nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• W 1974 r. Brytyjczycy dokonali oblotu myśliwca BAE Hawk.
• W 1975 r. USA złagodziły 12-letnie embargo handlowe, zezwalając zagranicznym przedstawicielstwom przedsiębiorstw amerykańskich na handel z Kubą.
• W 1976 r. wojska amerykańskie i południowokoreańskie przeprowadziły tzw. operację „Paul Bunyan” w Koreańskiej Strefie Zdemilitaryzowanej, której celem był pokaz siły po mającym miejsce 3 dni wcześniej „incydencie z siekierą”, w którym z rąk żołnierzy północnokoreańskich zginęło 2 Amerykanów. Doprowadziła ona ostatecznie do ścięcia drzewa, które było powodem wcześniejszego zajścia.

• W 1980 r. USA i Somalia zawarły układ pozwalający amerykańskiej armii na korzystanie z baz wojskowych na terytorium somalijskim w zamian za pomoc wojskową.
• W 1982 r. podczas wojny libańskiej, rozpoczęła się ewakuacja OWP z Libanu.
• W 1982 r. żołnierze batalionu Atlacatl zamordowali w El Calabozo (Salwador) ok. 200 osób.
• W 1983 r. opozycyjny polityk filipiński Benigno Aquino zastrzelony został na lotnisku w Manili (Filipiny).
• W 1986 r. wypływ dwutlenku węgla z dna wulkanicznego jeziora Nyos (Kamerun) spowodował śmierć 1746 osób.
• W 1991 r. Łotwa ogłosiła niepodległość od sowieckiej ZSRR.
• W 1991 r. załamał się komunistyczny tzw. pucz Janajewa w sowieckiej ZSRR. Michaił Gorbaczow powrócił na stanowisko prezydenta.
• W 1993 r. amerykańska NASA straciła kontakt z sondą kosmiczną Mars Observer.
• W 1993 r. Redha Malek został premierem Algierii.
• W 1994 r. Ernesto Zedillo wygrał wybory prezydenckie w Meksyku.
• W 1994 r.  44 osoby zginęły w katastrzie samolotu ATR 42 linii Royal Air Maroc w paśmie gór Atlas w okolicach Agadiru (Maroko).
• W 1995 r. 9 osób zginęło, a 20 zostało rannych w katastrzie samolotu pasażerskiego Embraer 120 Brasilia pod Carrollton w stanie Georgia (USA).
• W 1997 r. Izrael i Chorwacja nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• W 1997 r. w katastrzie lotniczej zginął Abdur Rahim Ghafoorzai, nowy premier Afganistanu z ramienia walczącego z talibami Sojuszu Północnego.
• W 2000 r. meksykański biskup Józef Maria de Yermo y Parres został kanonizowany przez papieża Jana Pawła II.
• W 2000 r. po 9 dniach od zatonięcia na Morzu Barentsa rosyjskiego atomowego okrętu podwodnego „Kursk”, norwescy nurkowie dotarli do wnętrza jego wraku i stwierdzili zatopienie pokładu i śmierć całej, 118-osobowej załogi.

• W 2000 r. 2 strażników miejskich zgineło w zamachu bombowym dokonanym przez baskijską separatystyczną organizację ETA w mieście Sallent de Gállego (Hiszpania).
• W 2004 r. w czasie wiecu opozycyjnej Ligi Awami w stolicy Bangladeszu Dhace, zamachowiec rzucił z dachu 13 granatów w 15-tysięczny tłum. Zginęły 23 osoby, a 200 zostało rannych, w tym przewodnicząca partii i późniejsza premier Sheikh Hasina.
• W 2004 r. wybuch samochodu-pułapki na drodze pod Hillą (Irak) zabił polskiego żołnierza starszego szeregowego Krystiana Andrzejczaka.
• W 2006 r. Rosja spłaciła ostatnią część poradzieckiego długu wobec Klubu Paryskiego, wynoszącą 23,7 mld dolarów.
• W 2006 r. 58 osób zginęło, a 150 zostało rannych w zderzeniu pociągów w Qualyoub pod Kairem (Egipt).
• W 2006 r. 14 osób zginęło, głównie azjatyckich handlarzy w przeprowadzonym przez rosyjskich nacjonalistów zamachu bombowym na Bazarze Czerkizowskim w Moskwie (Rosja).
• W 2008 r. 70 osób zginęło, a ponad 100 zostało rannych w zamachu bombowym w Wah (Pakistan).
• W 2009 r. w Grecji wybuchły pożary lasów. W ciągu 4 dni spłonęło 310 tys. ha (głównie borów sosnowych).
• W 2010 r. w wyborach parlamentarnych w Australii zwyciężyła rządząca Australijska Partia Pracy.
• W 2010 r. z Muzeum Mohameda Mahmouda Khalila w Gizie pod Kairem (Egipt) skradziony został obraz Vincenta van Gogha znany jako Maki lub Wazon z kwiatami, wyceniany na 50 mln dolarów.
• W 2012 r. u wybrzeży Małych Antyli uformował się huragan Isaac.
• W 2012 r. założona została Partia Przemysłowców i Przedsiębiorców Turkmenistanu, druga po rządzącej Demokratycznej Partii Turkmenistanu legalnie działająca partia polityczna w kraju.
• W 2013 r. od 355 do 1821 osób zginęło, a 3600 zostało zatrutych w przeprowadzonym przez nieustaloną stronę konfliktu ataku gazowym w Ghucie na wschód od Damaszku (Syria).
• W 2016 r. 22 osoby zginęły, a 30 zostało rannych w dwóch samobójczych zamachach bombowych w Gaalkacyo w autonomicznym regionie Puntland (Somalia).
• W 2016 r. w Rio de Janeiro (Brazylia) zakończyły się XXXI Letnie Igrzyska Olimpijskie.
• W 2017 r. miało miejsce całkowite zaćmienie słońca widoczne nad Pacyfikiem, USA i Atlantykiem.