22 GRUDNIA W HISTORII

22 grudnia w Polsce:

• W 1655 r. podczas Potopu szwedzkiego, wojska szwedzkie zdobyły Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie).
• W 1720 r. ur. się Adam Michał Chmara, szlachcic, kasztelan miński, wice instygator i instygator litewski, podczaszy miński, sekretarz pieczęci mniejszej litewskiej, łowczy mińsk, kawaler Orderu Orła Białego, członek Rady Nieustającej, marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego, członek konfederacji targowickiej, delegowany przez nią jako asesor do sądu ultimae instantiae.
• W 1792 r. Konfederaci targowiccy sformowali Regiment Pieszy pod im. Konfederacji Wolnych.

• W 1826 r. ur. się Jan Konstanty Chęciński, aktor i reżyser teatrów warszawskich, przesor warszawskiej Szkoły Dramatycznej.
• W 1831 r. port w Ustce (woj. pomorskie) przeszedł na własność państwa pruskiego.
• W 1840 r. ur. się Izydor Lotto, skrzypek. Studiował skrzypce u Lamberta Josepha Massarta i Ambroise Thomasa w Paryżu (Francja). Po debiucie w Paryżu w 1852 r. zyskał europejską sławę jako wirtuoz skrzypiec.
• W 1853 r. ur. się Edward Reszke znany również jako Edouard de Reszke, jeden z najbardziej znanych polskich śpiewaków operowych.
• W 1900 r. Henryk Sienkiewicz otrzymał akt własności majątku w Oblęgorku (woj. świętokrzyskie), ufundowanego przez społeczeństwo z okazji 25-lecia jego pracy literackiej.
• W 1903 r. ur. się Zbigniew Grabowski, publicysta, tłumacz, anglista i powieściopisarz.
• W 1906 r. rozpoczął się tzw. lokaut łódzki, podczas którego bez pracy pozostawało 30 tys. ludzi.
• W 1912 r. w Zabrzu (woj. śląskie) otwarte zostało najstarsze na Górnym Śląsku Kino „Lichtspielhaus” (obecnie Kino „Roma”).
• W 1913 r. ur. się Józef Rzepka ps. „Znicz”, kapitan Wojska Polskiego II RP, żołnierz ZWZ, Armii Krajowej i WiN, zamordowany przez komunistów w 1951 r. Pośmiertnie awansowany do stopnia majora.
• W 1914 r. podczas I w.ś. stoczona została bitwa pod Łowczówkiem (woj. małopolskie).
• W 1917 r. podczas I w.ś. doszło do zawieszenia broni na froncie wschodnim i rozpoczęły się rokowania państw centralnych z Rosją w Brześciu (Kresy Wschodnie).
• W 1921 r. ur. się Gertruda Świerczek, Ślązaczka związana z ruchem „Sokolstwa”, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, agentka wywiadu grupy „U2” AK na terenie Niemiec. Zgilotynowana wyrokiem sądu przez Niemców w 1944 r.

• W 1924 r. w Münsterbergu (obecnie Ziębice, woj. dolnośląskie) aresztowany został seryjny morderca i kanibal Karl Denke. Tego samego dnia popełnił samobójstwo w policyjnym areszcie.
• W 1925 r. Sejm II RP przyjął ustawę na mocy której 20 stycznia 1926 r. Ziemia Wileńska została przekształcona w województwo wileńskie (Kresy Wschodnie).
• W 1939 r. (plus minus jeden dzień) podczas II w.ś. prezydent Warszawy (woj. mazowieckie) Stefan Starzyński został rozstrzelany przez niemieckie Gestapo.
• W 1942 r. podczas II w.ś. członkowie komórki krakowskiej Żydowskiej Organizacji Bojowej obrzucili granatami kawiarnię „Cyganeria” (wówczas tylko dla Niemców), zginęło ok. 7 do 10 niemieckich zicerów.
• W 1943 r. podczas II w.ś. Niemcy rozstrzelali w Woli Zarczyckiej (woj. podkarpackie) 10 żołnierzy Korpusu Zachodniego Armii Krajowej (KZ-AK) ze Stalowej Woli (woj. podkarpackie).
• W 1944 r. podczas II w.ś. 82 Polaków zostało zamordowanych przez oddział ukraińskiej UPA w Toustobabach na Wołyniu (Kresy Wschodnie).
• W 1947 r. przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie (woj. małopolskie) zakończył się pierwszy tzw. proces oświęcimski.
• W 1950 r. ur. się Marian Tałaj, judoka, medalista olimpijski, trener.
• W 1956 r. zwodowany został trałowiec bazowy ORP „Tur”.
• W 1957 r. ur. się Sławomir Wysocki, muzyk, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów, członek zespołu Róże Europy.
• W 1958 r. oddany został do użytku most obrotowy w Wolinie (woj. zachodniopomorskie).
• W 1960 r. Sejm PRL uchwalił poprawkę do Konstytucji, ustalającą liczbę posłów na 460.
• W 1962 r. odbyła się premiera komedii muzycznej pt. Klub kawalerów w reżyserii Jerzego Zarzyckiego.

• W 1964 r. nieustaleni sprawcy zastrzelili konwojenta i ciężko zranili drugiego, rabując ponad 1 mln 300 tys. zł. utargu z Centralnego Domu Towarowego przed III oddziałem NBP w Domu Pod Orłami w Warszawie (woj. mazowieckie).
• W 1965 r. podpisana została umowa licencyjna z włoskim Fiatem na produkcję modelu 125p.
• W 1970 r. odbyła się premiera filmu pt. Pogoń za Adamem w reżyserii Jerzego Zarzyckiego.
• W 1970 r. strajkujący w Szczecinie (woj. zachodniopomorski) podpisali porozumienie z władzami wojewódzkimi, co oznaczało zakończenie tzw. wydarzeń grudniowych.
• W 1980 r. Ryszard Kulesza został odwołany ze stanowiska selekcjonera piłkarskiej reprezentacji Polski w związku z tzw. aferą na Okęciu.
• W 1984 r. powstała Inspekcja Robotniczo-Chłopska.
• W 1984 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) odbył się II Kongres Konfederacji Polski Niepodległej.
• W 1985 r. 18 górników zginęło, a 10 zostało rannych w wyniku wybuchu metanu w kopalni KWK „Wałbrzych”.
• W 1990 r. były tajny współpracownik SB Lech Wałęsa został zaprzysiężony na urząd prezydenta RP.
• W 1995 r. zakończyła się prezydentura Lecha Wałęsy.
• W 2000 r. komunista Leszek Balcerowicz został prezesem NBP.
• W 2005 r. zakończyła się prezydentura komunisty Aleksandra Kwaśniewskiego.

22 grudnia na świecie:

• W 244 r. ur. się Dioklecjan, cesarz rzymski.
• W 856 r. w trzęsieniu ziemi zginęło ok. 200 tys. osób w Damghan (Iran).
• W 1095 r. ur. się Roger II de Hauteville, król Sycylii.
• W 1135 r. Stefan z Blois został koronowany na króla Anglii.

• W 1178 r. ur. się Antoku, cesarz Japonii.
• W 1216 r. papież Honoriusz III wydał bullę zatwierdzającą zakon dominikanów.
• W 1248 r. podczas tzw. Rkonkwisty, król Kastylii i Leónu Ferdynand III Święty zdobył Sewillę (Hiszpania).
• W 1386 r. wojska Timura zdobyły Tyflis (obecnie Tbilisi, Gruzja).
• W 1470 r. zawarty został antyturecki sojusz obronny na zwołanym przez papieża Pawła II kongresie państw włoskich w Rzymie (Włochy).
• W 1522 r. przed wojskami tureckimi sapitulowali joannitci na wyspie Rodos (Grecja).
• W 1522 r. konkwistador Hernán Cortés założył miasto Villa de Santiesteban del Puerto (obecnie Pánuco, Meksyk).
• W 1536 r. Giovanni Maria Ciocchi del Monte (późniejszy papież Juliusz III) i Giovanni Pietro Carafa (późniejszy papież Paweł IV) zostali mianowani kardynałami przez papieża Pawła III.
• W 1561 r. Kladno (Czechy) uzyskało prawa miejskie.
• W 1573 r. założony został Uniwersytet w Ołomuńcu (Czechy).
• W 1597 r. ur. się Fryderyk II, książę szlezwicko-holsztyński na Gottorp.
• W 1603 r. Ahmed I został sułtanem Imperium Osmańskiego.
• W 1617 r. ur. się Karol Ludwik Wittelsbach, elektor Palatynatu Reńskiego.
• W 1636 r. Ferdynand III Habsburg został królem Niemiec.
• W 1666 r. powstała Francuska Akademia Nauk.
• W 1670 r. ur. się Anna Zzia, księżniczka Saksonii-Gothy-Altenburga, księżna Schwarzburg-Rudolstadt.
• W 1711 r. Karol VI Habsburg został koronowany w katedrze we Frankfurcie nad Menem (Niemcy) na cesarza rzymsko-niemieckiego.

• W 1748 r. Józef Wacław I Liechtenstein został po raz trzeci księciem Liechtensteinu.
• W 1789 r. w wyniku reformy administracyjnej we Francji prowincje zostały zastąpione przez departamenty.
• W 1790 r. podczas VI wojny rosyjsko-tureckiej, Rosjanie pod dowództwem gen. Aleksandr Suworow zdobyli twierdzę Izmaił (Turcja).
• W 1793 r. podczas I koalicji antyfrancuskiej, zwycięstwo odniosła francuska Armia Mozeli nad wojskami pruskimi w bitwie pod Froeschwiller (Francja).
• W 1797 r. Fryderyk I został księciem Wirtembergii.
• W 1799 r. ur. się Karol Ludwik Burbon-Parmeński, książę Parmy.
• W 1807 r. w USA uchwalona została ustawa o embargu na handel zagraniczny.
• W 1808 r. ur. się Eugenia de Beauharnais, księżna Hohenzollern-Hechingen.
• W 1808 r. w Wiedniu (Austria) odbyło się prawykonanie V symfonii Ludwiga van Beethovena pod dyrekcją kompozytora.
• W 1840 r. Adam Mickiewicz rozpoczął wygłaszanie tzw. prelekcji paryskich we Francji.
• W 1845 r. podczas I wojny brytyjsko-sikhijskiej, zwycięstwo odniosły wojska brytyjskie w bitwie pod Ferozeshah (Indie).
• W 1847 r. przywódca algierskich walk niepodległościowych Abd al-Kadir zmuszony został do kapitulacji i trafił do francuskiej niewoli.
• W 1849 r. stojący przed rosyjskim plutonem egzekucyjnym Fiodor Dostojewski i inni członkowie Koła Pietraszewskiego zostali w ostatniej chwili ułaskawieni przez cara Mikołaja I Romanowa.
• W 1858 r. ur. się Giacomo Puccini, jeden z najpopularniejszych włoskich kompozytorów muzyki operowej.

• W 1882 r. w domu przyjaciela Thomasa Alvy Edisona w Nowym Jorku (USA) zapłonęły pierwsze elektryczne lampki na choince.
• W 1885 r. Hirobumi Itō został pierwszym premierem Japonii.
• W 1892 r. założony został angielski klub piłkarski Newcastle United.
• W 1894 r. Alfred Dreyfus, oskarżony o zdradę na rzecz Niemiec, po trzydniowym procesie został skazany na dożywotnie zesłanie do francuskiej kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej.
• W 1902 r. oddany został do użytku pierwszy odcinek kolei wąskotorowej w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim (Czechy).
• W 1904 r. powstała Chorwacka Partia Chłopska (HSS).
• W 1907 r. Giacomo della Chiesa (późniejszy papież Benedykt XV) został mianowany przez papieża Piusa X biskupem Bolonii (Włochy).
• W 1908 r. w Turku (Finlandia) uruchomione zostały tramwaje elektryczne.
• W 1909 r. Francisco da Veiga Beirão został premierem Portugalii.
• W 1913 r. Kongres USA przyjął ustawę o Rezerwie Federalnej.
• W 1913 r. niemiecki astronom Franz Kaiser odkrył planetoidę (773) Irmintraud.
• W 1917 r. kompozytor, pianista i dyrygent Siergiej Rachmaninow wyjechał z rodziną saniami z Petersburga do Helsinek, opuszczając na zawsze Rosję.
• W 1920 r. w Königs Wusterhausen w Brandenburgii (Niemcy) rozpoczęła nadawanie pierwsza niemiecka stacja radiowa.
• W 1920 r. w bolszewickiej ZSRR uchwalony został plan elektryfikacji kraju GOELRO.
• W 1937 r. otwarty został tzw. Tunel Lincolna łączący nowojorski Manhattan z New Jersey (USA).
• W 1938 r. Brytyjczycy dokonali oblotu samolotu pasażerskiego de Havilland Flamingo.

• W 1938 r. niemiecki fizyk Otto Hahn przeprowadził pierwszą próbę rozszczepienia jądra atomowego.
• W 1939 r. Włosi dokonali oblotu samolotu rozpoznawczego i bombowego Caproni Ca.313.
• W 1939 r. 196 osób zginęło w zderzeniu dwóch pociągów na dworcu kolejowym w Genthin (Niemcy). Tego samego dnia na linii Bodenseegürtelbahn, pomiędzy Markdorf a Kluftern, pociąg towarowy zderzył się z pasażerskim, zginęło 101 osób. Był to najtragiczniejszy dzień w historii niemieckiej kolei.
• W 1940 r. podczas II w.ś. zginęły 684 osoby, a 2364 zostały ranne, w dwóch nocnych nalotów niemieckiej Luftwaffe na Manchester (Wielka Brytania).
• W 1941 r. Amerykanie dokonali oblotu samolotu samolotu torpedowo-bombowego Consolidated TBY Sea Wolf.
• W 1941 r. Brytyjczycy dokonali oblotu brytyjskiego pokładowego samolotu myśliwskiego i rozpoznawczego Fairey Firefly.
• W 1941 r. podczas II w.ś. wojska japońskie wylądowały na wyspie Luzon (Filipiny).
• W 1943 r. Niemcy dokonali oblotu samolotu bombowo-myśliwsko-rozpoznawczego Junkers Ju 388.
• W 1944 r. Béla Miklós został premierem Węgier.
• W 1944 r. odnotowana został najniższa temperaturara w historii miasta Los Angeles w Kalifornii (USA) –4 °C.
• W 1945 r. w Holandii założona została Katolicka Partia Ludowa (KVP).
• W 1946 r. na Kubie rozpoczęła się tzw. konferencja hawańska z udziałem najważniejszych bossów amerykańskiego świata przestępczego (tzw. Syndykatu).
• W 1947 r. uchwalona została Konstytucja Włoch.
• W 1949 r. ur. się brytyjscy bliźniacy Robin i Maurice Gibb, muzycy, członkowie zespołu Bee Gees.

• W 1949 r. Japonia zażądała od USA zwrotu Okinawy.
• W 1952 r. ogłoszony został raport Specjalnej Komisji Śledczej Kongresu USA do Zbadania Zbrodni Katyńskiej, w którym za jej winnego uznana została sowiecka ZSRR i wezwana została społeczność międzynarodowa do powołania międzynarodowego trybunału dla jej osądzenia.
• W 1954 r. założony został klub piłkarski Bałtika Kaliningrad (Rosja).
• W 1956 r. podczas wojny sueskiej, odbyła się ewakuacja oddziałów brytyjskich i francuskich z Egiptu.
• W 1958 r. Louis Beel został premierem Holandii.
• W 1963 r. 330 mil na północ od Madery (Hiszpania) doszło do eksplozji i pożaru na greckim statku pasażerskim „Lakonia”, zginęło 128 osób. Uszkodzony statek zatonął tydzień później.
• W 1964 r. Amerykanie dokonali oblotu samolotu zwiadowczego Lockheed SR-71 Blackbird.
• W 1965 r. odbyła się premiera filmu pt. Doktor Żywago w reżyserii Davida Leana.
• W 1965 r. założony został niemiecki klub piłkarski 1. FC Magdeburg.
• W 1971 r. Dhaka została ogłoszona stolicą Bangladeszu.
• W 1972 r. ur. się Vanessa Paradis, francuska piosenkarka, aktorka, modelka.
• W 1973 r. 106 osób zginęło w katastrzie belgijskiego samolotu Sud Aviation Caravelle w pobliżu miasta Tetuan (Maroko).
• W 1974 r. 77 osób zginęło w katastrzie samolotu DC-9 w mieście Maturín (Wenezuela).
• W 1974 r. za niepodległością opowiedzieli się mieszkańcy wysp Anjouan, Mohéli i Wielki Komor w referendum przeprowadzonym na czterech wyspach archipelagu Komorów. Majotta pozostała pod panowaniem Francji.
• W 1976 r. Bernard Dowiyogo został prezydentem Nauru.
• W 1976 r. Sowieci dokonali oblotu samolotu pasażerskiego Ił-86.

• W 1977 r. Sowieci dokonali oblotu samolotu transportowego An-72.
• W 1979 r. Katalonia i Kraj Basków uzyskały autonomię.
• W 1984 r. 37-letni Amerykanin Bernhard Goetz broniąc się zastrzelił czterech czarnoskórych napastników w pociągu metra w Nowym Jorku (USA). Była to jedna z najgłośniejszy spraw lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku w USA.
• W 1984 r. na leżącej u brzegów Antarktydy Wyspie Króla Jerzego otwarta została urugwajska stacja badawcza Artigas.
• W 1989 r. 35 osób zginęło, a 41 zostało rannych w czołowym zderzeniu dwóch autobusów na autostradzie pod Kempsey w stanie Nowa Południowa Walia (Australia).
• W 1989 r. po upadku tzw. Muru Berlińskiego ponownie otwarta została Brama Brandenburska w Berlinie (Niemcy).
• W 1989 r. obalony rumuński dyktator Nicolae Ceaușescu uciekł helikopterem z Pałacu Prezydenckiego w Bukareszcie (Rumunia). Władzę w kraju przejął Front Ocalenia Narodowego z Ionem Iliescu na czele.
• W 1990 r. założony został Białoruski Związek Piłki Nożnej.
• W 1990 r. uchwalona została konstytucja Chorwacji.
• W 1992 r. w komisariacie w stolicy Paragwaju Asunción znaleziono tzw. „archiwa terroru” opisujące losy tysięcy Latynoamerykanów, którzy zostali porwani, torturowani i zabici przez służby specjalne Argentyny, Boliwii, Chile, Paragwaju i Urugwaju.
• W 1992 r. w trakcie podchodzenia do lądowania na lotnisku w Trypolisie (Libia) libijski Boeing 727 zderzył się z MiG-23, zginęło 157 osób.
• W 1997 r. 45 Indian z wioski Acetal zostało zamordowanych w kościele przez paramilitarny gang, w trakcie antyzapatystowskiej kampanii rządowej w stanie Chiapas (Meksyk).

• W 1999 r. czteroosobowa załoga zginęła w katastrzie lotu Korean Air Cargo 8509 pod Londynem (Wielka Brytania).
• W 1999 r. Tandja Mamadou został prezydentem Nigru.
• W 2001 r. Hamid Karzaj został tymczasowym szefem rządu Afganistanu.
• W 2001 r. w lecącym z Paryża (Francja) do Miami (USA) samolocie American Airlines obezwładniony został przez współpasażerów brytyjski muzułmanin Richard Reid, który usiłował zdetonować ładunek wybuchowy ukryty w bucie.
• W 2001 r. w Teksasie (USA) urodziła się pierwsza sklonowana kotka o imieniu CC.
• W 2002 r. Janez Drnovšek został prezydentem Słowenii.
• W 2008 r. Emil Boc został premierem Rumunii.
• W 2009 r. podczas rebelii szyitów w Jemenie, rebelianci odparli atak wojsk saudyjskich w bitwie na granicy saudyjsko-jemeńskiej, zabijając 64 żołnierzy.
• W 2009 r. Serbia złożyła wniosek o przyjęcie do Unii Europejskiej.
• W 2010 r. były dyktator Argentyny Jorge Rafael Videla skazany został na karę dożywotniego pozbawienia wolności za zbrodnie przeciwko ludzkości.
• W 2012 r. Borut Pahor został prezydentem Słowenii.
• W 2018 r. 437 osób zginęło, 23 zaginęły, a 7202 zostały ranne na wybrzeżach Jawy i Sumatry w tsunami w Cieśninie Sundajskiej, wywołanego erupcją wulkanu Anak Krakatau.
• W 2019 r. w Chorwacji odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Do drugiej tury przeszli: późniejszy zwycięzca Zoran Milanović i ubiegająca się o reelekcję Kolinda Grabar-Kitarović.