24 MARCA W HISTORII

24 marca w Polsce: obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.

• W 1568 r. król Zygmunt II August powołał Komisję Morską, będącą zaczątkiem polskiej admiralicji.
• W 1651 r. w kościele oo. jezuitów na Starym Mieście w Warszawie (woj. mazowieckie) odbyła się instalacja i koronacja obrazu Matki Bożej Łaskawej – Patronki Warszawy.
• W 1794 r. na rynku w Krakowie (woj. małopolskie) odczytany został przez byłego posła na Sejm Wielki Aleksandra Linowskiego tzw. Akt powstania obywatelów – mieszkańców województwa krakowskiego, ogłaszający rozpoczęcie insurekcji przeciw Rosji i carycy Katarzynie II. Na mocy aktu, Tadeuszowi Kościuszce powierzono funkcję Najwyższego Naczelnika i polecono mu zorganizować rząd powstańczy tzw. Radę Najwyższą Narodową. 

• W 1800 r. ur. się Gabriel Bonifacy Witkowski, architekt, projektant kilku polskich ratuszy.
• W 1812 r. ur. się Wojciech Kułach zwany Wawrzyńcokiem, artysta, rzeźbiarz ludowy.
• W 1822 r. w nocy z 23 na 24 marca pożar zniszczył ponad połowę zabudowań Mrągowa (woj. warmińsko-mazurskie).
• W 1832 r. rząd rosyjski wydał ukaz o karnym wcielaniu dzieci polskich do armii Imperium Rosyjskiego.
• W 1849 r. ur. się Tadeusz Barącz herbu Odrowąż, rzeźbiarz i medalier, twórca licznych rzeźb portretowych i pomników.
• W 1859 r. ur. się Apolinary Kotowicz, artysta, malarz.
• W 1863 r. podczas Powstania Styczniowego, porażkę odnieśli powstańcy w bitwie pod Krasnobrodem (woj. lubelskie).
• W 1871 r. ur. się Roger Sławski, artysta, architekt.
• W 1880 r. ur. się Gabriel Dubiel, pedagog, publicysta, działacz ruchu ludowego, polityk, poseł na Sejm II RP, minister oświaty. Zginął w niemieckim obozie KL Auschwitz w 1942 r.
• W 1895 r. ur. się Marian Godlewski, aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, pedagog.
• W 1897 r. ur. się Teodor Sztekker, zapaśnik, wielokrotny mistrz Polski, Niemiec, Europy i Świata.
• W 1900 r. w Krakowie (woj. małopolskie) odbyła się premiera dramatu autorstwa Juliusza Słowackiego pt. Sen srebrny Salomei.
• W 1910 r. ur. się Zdzisław Lubelski, aktor teatralny i filmowy.
• W 1914 r. ur. się Krystyna Krahelska ps. „Danuta”, poetka, harcerka, pielęgniarka, etnografka, żołnierz Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski. Zginęła w Powstaniu.

• W 1920 r. ur. się Mieczysław Pemper, żydowsko-polski działacz społeczny, z zasymilowanej rodziny żydowskiej z Krakowa (woj. małopolskie), który pomógł Oskarowi Schindlerowi ocalić od zagłady 1200 Żydów.
• W 1920 r. Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę O nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, jeden z najstarszych, obowiązujących do dziś aktów prawnych.
• W 1921 r. ur. się Franciszek Blachnicki, duchowny katolicki, założyciel Ruchu Światło-Życie, Sługa Boży. Był inwigilowany przez Jolantę i Andrzeja Gontarczyków, tajnych współpracowników SB. Zmarł w 1987 r. na zator płuc tuż po spotkaniu ze wspomnianymi funkcjonariuszami SB.
• W 1922 r. ur. się Józef Tadeusz Milik, biblista, orientalista, poliglota, pionier qumranistyki, publicysta.
• W 1927 r. ur. się Gabriela Obremba, artystka, malarka i śpiewaczka operowa, pierwsza żona reżysera Andrzeja Wajdy.
• W 1932 r. ur. się Jędrzej Tucholski, historyk wojskowości, autor zajmujący się tematyką historii II w.ś., publicysta.
• W 1934 r. ur. się Ryszard Zub, szermierz szablista, trzykrotny medalista olimpijski.
• W 1936 r. ur. się Zbigniew Syka, lekkoatleta, mistrz Polski, olimpijczyk.
• W 1939 r. ur. się Wiktor Wysoczański, duchowny polskokatolicki, biskup, zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego w RP.
• W 1940 r. odbyły się wybory do Rady Najwyższej sowieckiej ZSRR oraz do rad republik związkowych Ukrainy i Białorusi, legitymizujące okupację ziem polskich.
• W 1941 r. podczas II w.ś. Niemcy utworzyli getto żydowskie w Lublinie (woj. lubelskie).
• W 1942 r. podczas II w.ś. Niemcy wymordowali personel i mieszkańców Żydowskiego Domu Starców i Sierot w Lublinie (woj. lubelskie).

• W 1944 r. podczas II w.ś. Niemcy zamordowali rodzinę Ulmów oraz ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów w Markowej (woj. podkarpackie). Zginęło 9 Polaków, w tym nienarodzone dziecko z końcowej ciąży i 8 Żydów.
• W 1944 r. podczas II w.ś. oddział ukraińskiej UPA dokonał mordu ponad 100 Polaków w Bełzu (Kresy Wschodnie).
• W 1944 r. podczas II w.ś. niemiecka Kriminalpolizei aresztowała komendanta okręgu krakowskiego Armii Krajowej pułkownika Józefa Spychalskiego wraz z kilkoma zicerami sztabu w kamienicy przy ul. Dietla 32 w Krakowie (woj. małopolskie). Został on wywieziony w nieznanym kierunku i zamordowany najprawdopodobniej w sierpniu w KL Sachsenhausen.
• W 1944 r. podczas II w.ś. 80 lotników uciekło z niemieckiego obozu jenieckiego Stalag Luft III w Żaganiu (woj. lubuskie), tylko trzech z nich nie zostało złapanych.
• W 1945 r. ur. się Zygmunt Sierakowski, aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i dubbingowy.
• W 1945 r. podczas II w.ś. sowiecka Armia Czerwona zajęła miasta: Pruszcz Gdański (woj. pomorskie), Głubczyce (woj. opolskie).
• W 1945 r. podczas II w.ś. sowiecka Armia Czerwona wraz z 1. Czechosłowacką Samodzielną Brygadą Pancerną zajęła Żory (woj. śląskie).
• W 1945 r. ukazało się pierwsze wydanie „Tygodnika Powszechnego”.
• W 1946 r. ur. się Andrzej Titkow, scenarzysta, reżyser i producent filmów dokumentalnych i fabularnych. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
• W 1948 r. ur. się Jerzy Kukuczka, właść Józef Jerzy Kukuczka, taternik, alpinista i himalaista, jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, wszystkie 14 głównych szczytów o wysokości ponad 8 tysięcy metrów. Zginął w 1989 r. podczas wspinaczki na Lhotse (Nepal).

• W 1951 r. ur. się Anna Włodarczyk, lekkoatletka, wielokrotna mistrzyni Polski, mistrzyni Europy, olimpijka.
• W 1954 r. ur. się Marek Niedźwiecki, dziennikarz muzyczny, prezenter radiowy i telewizyjny, zasłynął jako redaktor Listy Przebojów w Programie III Polskiego Radia. W czasach PRL został zarejestrowany jako kontakt operacyjny SB o kryptonimie „Bera”.
• W 1954 r. ur. się Marek Rudziński, koszykarz, medalista mistrzostw Polski, dziennikarz i komentator sportowy.
• W 1956 r. ur. się Wiesław Weiss, dziennikarz muzyczny, pisarz, publicysta.
• W 1958 r. ur. się Marian Molenda, artysta, rzeźbiarz, wykładowca akademicki. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
• W 1959 r. ur. się Filip Łobodziński, aktor filmowy, dziennikarz, tłumacz, publicysta, muzyk.
• W 1959 r. ur. się Marek Probosz, aktor filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, pisarz i wykładowca w szkole filmowej w Hollywood.
• W 1962 r. w klubie „Żak” w Gdańsku (woj. pomorskie) odbył się pierwszy występ grupy Niebiesko-Czarni.
• W 1964 r. ur. się Marek Kamiński, podróżnik ekstremalny, innowator i filozz. Jako pierwszy na świecie zdobył oba bieguny Ziemi bez pomocy z zewnątrz. Posiada rekord w księdze Guinnessa.
• W 1967 r. dąb Chrobry rosnący od ok. 1250 r. w pobliżu dzisiejszego rezerwatu przyrody Buczyna Szprotawska w Borach Dolnośląskich został uznany za pomnik przyrody.
• W 1969 r. ur. się Ryszard Wolny, zapaśnik, złoty medalista olimpijski, trener, samorządowiec. 
• W 1971 r. ur. się Igor Brejdygant, scenarzysta, pisarz, reżyser, aktor.
• W 1973 r. ur. się Jacek Bąk, piłkarz, reprezentant Polski, wielokrotny kapitan kadry narodowej.
• W 1973 r. ur. się Sylwia Wlaźlak z d. Gawrysiak, koszykarka, mistrzyni Europy, olimpijka.

• W 1974 r. ur. się Izabella Wojczakowska, lekkoatletka, olimpijka.
• W 1975 r. ur. się Tamara Arciuch, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1976 r. Polska przegrała z Argentyną 1:2 w rozegranym na Stadionie Śląskim w Chorzowie (woj. śląskie) meczu towarzyskim.
• W 1979 r. ur. się Modest Ruciński, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy. 
• W 1980 r. odbyła się premiera filmu pt. Dyrygent w reżyserii Andrzeja Wajdy.
• W 1980 r. odbyła się premiera filmu pt. Paciorki jednego różańca w reżyserii Kazimierza Kutza.
• W 1992 r. zmieniony został skrót TP na TVP oraz logotypów Telewizji Polskiej.
• W 2006 r. posłanka Ligi Polskich Rodzin Ewa Sowińska została wybrana przez Sejm RP na stanowisko Rzecznika Praw Dziecka.
• W 2012 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) otwarty został Most Marii Skłodowskiej-Curie.
• W 2012 r. założona została partia polityczna Solidarna Polska, której prezesem został Zbigniew Ziobro.
• W 2014 r. na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych rozpoczęła się publikacja indeksów WIG50 i WIG250.

24 marca na świecie:

• W 1084 r. odbyła się intronizacja antypapieża Klemensa III w zajętym przez wojska króla Niemiec Henryka IV Salickiego Rzymie (Włochy).
• W 1338 r. podczas wojny stuletniej, flota francuska zaatakowała Portsmouth (Wielka Brytania).
• W 1401 r. wojska mongolskie pod wodzą Timura Chromego zdobyły i ograbiły Damaszek (Syria).
• W 1441 r. ur. się Ernest Wettyn, książę elektor Saksonii, landgraf Turyngii.
• W 1603 r. Ieyasu Tokugawa został siogunem. W dziejach Japonii rozpoczęła się tzw. okres Edo.

• W 1603 r. Jakub I Stuart wstąpił na tron angielski. Rozpoczął się okres unii personalnej Anglii i Szkocji.
• W 1613 r. ur. się Antonina, księżniczka wirtemberska, pisarka.
• W 1628 r. ur. się Zzia Amelia, księżniczka brunszwicka, królowa Danii i Norwegii.
• W 1629 r. ur. się Hans Bastian von Zehmen, królewsko-polski i elektorsko-saski tajny radca, prawnik.
• W 1681 r. ur. się Georg Philipp Telemann, niemiecki muzyk, kompozytor barokowy.
• W 1698 r. w Kopenhadze (Dania) król Danii Chrystian V i książę elektor Saksonii oraz król Polski August II Mocny zawarli duńsko-saski sojusz obronny.
• W 1718 r. ur. się Leopold August Abel, niemiecki muzyk, skrzypek, kompozytor, dyrygent.
• W 1720 r. Fryderyk I Heski został królem Szwecji.
• W 1732 r. ur. się Gian Francesco de Majo, włoski muzyk, kompozytor.
• W 1739 r. ur. się Christian Friedrich Daniel Schubart, niemiecki prozaik, poeta, muzyk, kompozytor.
• W 1794 r. podczas Rewolucji francuskiej, dziennikarz i przywódca hebertystów Jacques-René Hébert został ścięty na gilotynie wraz ze swymi stronnikami.
• W 1805 r. Jan I został księciem Liechtensteinu.
• W 1808 r. podczas wojny na Półwyspie Iberyjskim, wojska francuskie wkroczyły do Madrytu (Hiszpania) w celu stłumienia hiszpańskiego powstania przeciw Napoleonowi Bonaparte.
• W 1809 r. podczas wojny na Półwyspie Iberyjskim, pułk lansjerów nadwiślańskich dowodzony przez płka Jana Konopkę wydostał się z okrążenia hiszpańskiego pod Yevenes (Hiszpania), tracąc 89 ludzi.
• W 1815 r. ur. się Maria Róża Molas, hiszpańska zakonnica, święta.
• W 1831 r. ur. się Faustyn Míguez, hiszpański pijar, święty.

• W 1834 r. ur. się William Morris, brytyjski poeta, prozaik, architekt, artysta, malarz.
• W 1837 r. ur. się Filip Koburg, książę belgijski, hrabia Flandrii.
• W 1839 r. w Paryżu (Francja) zicjalnie otwarta została Biblioteka Polska.
• W 1843 r. ur. się Maria Annunziata Burbon-Sycylijska, księżniczka neapolska i sycylijska, arcyksiężna austriacka.
• W 1843 r. zwycięstwo odniosły wojska brytyjskie dowodzone przez generała Charlesa Napiera nad siłami Emiratu Sindh w bitwie pod Dubbą (Pakistan).
• W 1847 r. ur. się Wincencja Maria López Vicuña, hiszpańska zakonnica, święta.
• W 1848 r. wybuchła niemiecko-duńska I wojna o Szlezwik (Niemcy).
• W 1854 r. w Wenezueli zniesione zostało niewolnictwo.
• W 1860 r. niemiecki astronom Robert Luther odkrył planetoidę (58) Concordia.
• W 1862 r. ur. się Frank Weston Benson, amerykański artysta, malarz.
• W 1878 r. Benedetto Cairoli został premierem Włoch.
• W 1878 r. brytyjska korweta HMS „Eurydice” zatonęła w czasie sztormu u wybrzeży wyspy Wight (Wielka Brytania), zginęło ponad 300 marynarzy.
• W 1882 r. Robert Koch ogłosił w Berlinie (Niemcy) wyodrębnienie bakterii prątka odpowiedzialną za gruźlicę.
• W 1886 r. Imperium Osmańskie przekazało Bułgarii zwierzchnictwo nad prowincją Rumelia Wschodnia.
• W 1896 r. Rosjanin Aleksandr Popow nawiązał łączność radiową i przekazał znaki telegraficzne na odległość ponad 250 m.
• W 1896 r. polski pisarz Joseph Conrad ożenił się z Jessie George w Wielkiej Brytanii.

• W 1900 r. 14-letni chłopiec zastrzelił ostatniego żyjącego na wolności gołębia wędrownego w stanie Ohio (USA).
• W 1900 r. rozpoczęła się budowa metra w Nowym Jorku (USA).
• W 1902 r. przyjęta została flaga Nowej Zelandii.
• W 1913 r. na Broadwayu w Nowym Jorku (USA) otwarty został teatr Palace Theatre.
• W 1919 r. ostatni cesarz Austrii Karol I Habsburg udał się wraz z rodziną na wygnanie do Szwajcarii.
• W 1919 r. w Homlu (Białoruś) wybuchł antysowiecki bunt Striekopytowa.
• W 1926 r. ur. się Dario Fo, włoski pisarz, satyryk, reżyser teatralny, muzyk, kompozytor, laureat Nagrody Nobla.
• W 1928 r. Japończycy zwodowali ciężki krążownik „Haguro”.
• W 1929 r. włoscy faszyści zdobyli 99% głosów w jednopartyjnych wyborach parlamentarnych.
• W 1930 r. ur. się Steve McQueen, amerykański aktor.
• W 1933 r. diaspora żydowska ogłosiła bojkot niemieckich towarów na całym świecie.
• W 1934 r.  Kongres USA uchwalił ustawę przewidującą uzyskanie niepodległości przez Filipiny w 1945 r.
• W 1939 r. Chorlogijn Czojbalsan został premierem Mongolii.
• W 1941 r. podczas II w.ś. rozpoczęła się niemiecko-włoska zensywa w Cyrenajce (Liban).
• W 1942 r. podczas II w.ś. admirał Chester Nimitz został głównodowodzącym amerykańskiej U.S. Army na Pacyfiku.
• W 1944 r. podczas II w.ś. Niemcy rozstrzelali 335 Włochów i Żydów w Grotach Ardeatyńskich na przedmieściach Rzymu (Włochy). Zbrodni dokonano w odwecie za zamach na kolumnę niemieckiej policji, przeprowadzony dzień wcześniej przez członków włoskiego ruchu oporu.

• W 1945 r. podczas II w.ś. w trakcie forsowania Renu (Niemcy) alianci przeprowadzili udaną operację powietrznodesantową (operacja Varsity) z udziałem 16 tys. spadochroniarzy.
• W 1949 r. w USA odbyła się 21. ceremonia wręczenia Oscarów.
• W 1950 r. w Austrii wykonany został ostatni wyrok śmierci.
• W 1951 r. ur. się Tommy Hilfiger, amerykański projektant mody, przedsiębiorca.
• W 1958 r. tzw. król rock-n-rolla Elvis Presley został powołany do wojska.
• W 1959 r. powstał Kubański Instytut Przemysłu i Sztuki Filmowej (ICAIC).
• W 1965 r. ur. się Nena, właśc. Gabriele Susanne Kerner, niemiecka wokalistka.
• W 1965 r. amerykańska sonda kosmiczna Ranger 9, po wykonaniu 5814 zdjęć, rozbiła się planowo o powierzchnię Księżyca.
• W 1968 r. pod Wexford (Irlandia) rozbił się samolot Vickers Viscount irlandzkich linii Aer Lingus, zginęło 61 osób.
• W 1972 r. brytyjski rząd wprowadził bezpośrednie rządy w Irlandii Północnej, zawieszając lokalny parlament.
• W 1973 r. ukazał się album pt. The Dark Side z the Moon brytyjskiej grupy Pink Floyd.
• W 1975 r. Amerykanie utracili łączność z sondą kosmiczną Mariner 10, która badała planety Wenus i Merkurego.
• W 1976 r. doszło do wojskowego zamachu stanu w Argentynie, w wyniku którego została obalona prezydent Isabel Perón, a władzę przejęła prawicowa junta pod wodzą gen. Jorge Rafaela Videli.
• W 1977 r. Morarji Desai został premierem Indii.
• W 1980 r. zastrzelony został arcybiskup San Salvadoru i obrońca praw człowieka Oscar Romero.
• W 1982 r. gen. Hossain Mohammed Ershad obalił w bezkrwawym zamachu stanu prezydenta Bangladeszu Abdusa Sattara i wprowadził w kraju stan wojenny.

• W 1985 r. Mohammad Khan Junejo został premierem Pakistanu.
• W 1986 r. otwarty został tor wyścigowy Hungaroring pod Budapesztem (Węgry).
• W 1986 r. po ostrzelaniu przez Libijczyków samolotów amerykańskich rakietami ziemia-powietrze, doszło do odwetowych amerykańskich nalotów na libijskie instalacje rakietowe i okręty wojenne w Zatoce Wielkiej Syrty.
• W 1989 r. amerykański tankowiec „Exxon Valdez” wpłynął na skały w Zatoce Alaska (USA) powodując wyciek ropyi jedną z największych w historii katastrz ekologicznych.
• W 1990 r. ostatnie wojska indyjskie zostały wyczane ze Sri Lanki.
• W 1900 r. późniejszy pierwszy prezydent Uzbekistanu Islom Karimov został przewodniczącym Rady Najwyższej Uzbeckiej SRR.
• W 1991 r. wybuchła wojna domowa w Sierra Leone.
• W 1992 r. rozpoczęła się amerykańska misja STS-45 wahadłowca Atlantis.
• W 1992 r. po awarii w elektrowni atomowej w Sosnowym Borze (Rosja) do atmosfery wydostał się radioaktywny jod i inne substancje.
• W 1993 r. Ezer Weizman został wybrany przez parlament na urząd prezydenta Izraela.
• W 1993 r. odkryta została kometa Shoemaker-Levy 9, której fragmenty w lipcu 1994 r. uderzyły w Jowisza.
• W 1995 r. japoński zdalnie sterowany robot Kaikō zszedł na dno Rowu Mariańskiego na Pacyfiku, wykonując najdokładniejszy do dnia dzisiejszego pomiar jego głębokości 10.911 m.
• W 1996 r. były marksistowski dyktator Mathieu Kérékou wygrał w II turze wybory prezydenckie w Beninie.
• W 1996 r. w Iraku przeprowadzone zostały pierwsze od 7 lat wybory parlamentarne.
• W 1997 r. w USA odbyła się 69. ceremonia wręczenia Oscarów.

• W 1998 r. dwaj uczniowie w wieku 11 i 13 lat, po wywołaniu fałszywego alarmu pożarowego, zastrzelili 4 uczennice i nauczyciela oraz zranili 10 innych osób opuszczających budynek miejscowej szkoły średniej w Jonesboro w stanie Arkansas (USA).
• W 1999 r. w celu ochrony albańskiej ludności Kosowa podczas tzw. operacji „Allied Force” rozpoczęły się naloty NATO na cele w Jugosławii.
• W 1999 r. wybuchł pożar w tunelu Mont Blanc (Francja, Włochy), zginęło 39 osób, a kilkanaście zostało rannych.
• W 2000 r. papież Jan Paweł II odwiedził sanktuaria nad Jeziorem Genezaret: Kafarnaum, Tabgę oraz Górę Błogosławieństw w Ziemi Świętej (Izrael).
• W 2001 r. 21 osób zginęło, a ponad 100 zostało rannych w eksplozjach trzech samochodów-pułapek w miastach: Mineralne Wody, Jessentuki i Adyge-Chabl (Rosja).
• W 2002 r. w USA odbyła się 74. ceremonia wręczenia Oscarów.
• W 2004 r. Baldwin Spencer został premierem Antigui i Barbudy.
• W 2004 r. w Pradze (Czechy) otwarta została hala widowiskowo-sportową O2 Arena.
• W 2005 r. podczas tzw. tulipanowej rewolucji, obalony prezydent Kirgistanu Askar Akajew uciekł z rodziną do Rosji.
• W 2005 r. w Amiens (Francja) odbyły się obchody setnej rocznicy śmierci Juliusza Verne’a, prekursora powieści fantastyczno-naukowych.
• W 2006 r. arcybiskup metropolita krakowski Stanisław Dziwisz został mianowany kardynałem przez papieża Benedykta XVI.
• W 2006 r. podczas tzw. dżinsowej rewolucji, władze zlikwidowały pole namiotowe mieszkańców Mińska (Białoruś) protestujących przeciwko wynikom wyborów prezydenckich, podczas których zatrzymanych zostało 460 osób.

• W 2008 r. odbyły się pierwsze w historii wybory do izby niższej parlamentu Bhutanu.
• W 2009 r. czeska Izba Poselska wyraziła wotum nieufności wobec rządu Mirka Topolánka.
• W 2011 r. 151 osób zginęło, a 212 zostało rannych w trzęsieniu ziemi we wschodniej Birmie.
• W 2013 r. podczas wojny domowej w Republice Środkowoafrykańskiej, prezydent François Bozizé uciekł za granicę po zajęciu stolicy kraju Bangi przez rebeliantów z ruchu Séléka, których przywódca, Michel Djotodia, ogłosił się nowym prezydentem.
• W 2015 r. 150 osób zginęło we francuskich Alpach w katastrzie lecącego z Barcelony (Hiszpania) do Düsseldorfu (Niemcy) Airbusa A320-211 niemieckich tanich linii lotniczych Germanwings, do której celowo doprowadził drugi pilot Andreas Lubitz.