27 LISTOPADA W HISTORII

27 listopada w Polsce:

• W 1522 r. ur. się Andrzej Patrycy Nidecki, duchowny katolicki, humanista, filolog, sekretarz królewski, biskup wendeński.
• W 1605 r. w Krakowie (woj. małopolskie) odbył się ślub „per procura” cara Rosji Dymitra Samozwańca I i Maryny Mniszchówny.
• W 1620 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) publicznie stracony został niezrównoważony psychicznie szlachcic Michał Piekarski, który 15 listopada usiłował zamordować czekanem króla Zygmunta III Wazę.

• W 1669 r. ur. się Karol Stanisław Radziwiłł, kanclerz wielki litewski.
• W 1751 r. spłonął kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zebrzydowicach (woj. śląskie).
• W 1789 r. z inicjatywy prezydenta miasta Jana Dekerta w Warszawie (woj. mazowieckie) spotkali się prezydenci 141 miast królewskich Rzeczypospolitej.
• W 1806 r. podczas IV koalicji antyfrancuskiej, Napoleon Bonaparte przybył do Poznania (woj. wielkopolskie).
• W 1806 r. wojska francuskie zajęły opuszczoną przez Prusaków Warszawę (woj. mazowieckie).
• W 1815 r. cesarz Aleksander I Romanow oktrojował Konstytucję Królestwa Polskiego.
• W 1845 r. ur. się Walery Przyborowski ps. „Zygmunt Lucjan Sulima”, historyk, pisarz, uczestnik Powstania styczniowego.
• W 1849 r. ur. się Józef Kotarbiński, pisarz, krytyk i aktor teatralny i filmowy.
• W 1873 r. ur. się Andrzej Galica, żołnierz Legionów, generał brygady Wojska Polskiego II RP, twórca formacji strzelców podhalańskich, inżynier, polityk, poseł na Sejm II RP, działacz regionalny ruchu podhalańskiego, literat.
• W 1874 r. ur. się Chaim Azriel Weizman, polski Żyd, naukowiec chemik, opracował metodę produkcji syntetycznego acetonu, założyciel Instytutu Naukowego Weizmana w Rechowot w Izraelu, polityk, przywódca ruchu syjonistycznego, dwukrotnie był prezydentem Światowej Organizacji Syjonistycznej i pierwszym prezydentem Izraela.
• W 1896 r. poświęcona została cerkiew św. Aleksego w Łodzi (woj. łódzkie).
• W 1898 r. ur. się Maria Vetulani de Nisau ps. „Maryna”, działaczka niepodległościowa, organizatorka ruchu harcerskiego i urzędniczka. Uczestniczka walk o Lwów w 1918–1919, żołnierz Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski, zginęła w Powstaniu.
• W 1900 r. Henryk Sienkiewicz zgłosił słowo „pocztówka” w konkursie na odpowiednik francuskiego wyrażenia oznaczającego kartkę korespondencyjną.

• W 1903 r. ur. się Eugenia Mackiewicz właśc. Maria Kanizja Mackiewicz, siostra zakonna ze zgromadzenia nazaretanek, błogosławiona Kościoła katolickiego, oddała życie za mieszkańców miasta i została rozstrzelana przez Niemców razem z 10 innymi siostrami zakonnymi w 1943 r.
• W 1903 r. ur. się Jerzy Pichelski, aktor teatralny i filmowy.
• W 1908 r. ur. się Telesfor Banaszkiewicz, piłkarz, lekkoatleta, ekonomista, działacz społeczny i kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego, napastnik Warty Poznań (woj. wielkopolskie), zamordowany przez Sowietów w 1940 r. w Katyniu (ZSRR).
• W 1908 r. ur. się Jerzy Dunin-Borkowski, żołnierz Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski, muzeolog, farmaceuta, kolekcjoner sztuki, twórca Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach (woj. łódzkie), był jednym z największych kolekcjonerów sztuki w Polsce XX wieku.
• W 1910 r. ur. się Władysław Maćkowiak, kapłan i męczennik, błogosławiony katolicki, rozstrzelany przez Niemców w 1942 r.
• W 1921 r. założony został Klub Sportowy Warszawianka.
• W 1922 r. ur. się Stanisław Skalski, podporucznik pilot lotnictwa wojskowego II RP, major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, podpułkownik Królewskich Sił Powietrznych Wielkiej Brytanii, generał brygady, pilot Ludowego Wojska Polskiego, as myśliwski okresu II wojny światowej o najwyższej liczbie zestrzeleń wśród polskich pilotów. Odznaczony m.in. Krzyżem Złotym i Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po 1989 polityk, zmarł w 2004 r.
• W 1922 r. ur. się Tadeusz Julian Seeman vel Wiktor Popławski vel Tadeusz Strojeń, po wojnie: Wiktor Popławski ps. „Garbus”, „Wstydliwy”, „Nasturcja”, żołnierz II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, zicer Armii Krajowej, porucznik łączności rezerwy, cichociemny.
• W 1922 r. odbyło się ostatnie posiedzenie Sejmu Ustawodawczego.
• W 1923 r. założona została Podlaska Wytwórnia Samolotów w Białej podlaskiej (woj. lubelskie).
• W 1931 r. ur. się Danuta Kobylińska-Walas ps. „Żaba”, była pierwszą w PRL kobietą kapitanem żeglugi wielkiej.

• W 1937 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie o reaktywacji Legii Akademickiej.
• W 1942 r. w nocy z 27 na 28 listopada Niemcy rozpoczęli masowe wysiedlenia Polaków z Zamojszczyzny (woj. lubelskie) podczas tzw. Aktion Zamosc.
• W 1948 r. otwarty został pierwszy klub jazzowy w Krakowie (woj. małopolskie).
• W 1949 r. założone zostało komunistyczne Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL).
• W 1953 r. ur. się Edyta Geppert, piosenkarka.
• W 1959 r. założone zostało Towarzystwo Przyjaciół Łodzi.
• W 1975 r. odbyła się premiera filmu pt. Zaklęte rewiry w reżyserii Janusza Majewskiego.
• W 1975 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) powstał Ruch Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata MAITRI.
• W 1978 r. odbyła się premiera filmu pt. Bez znieczulenia w reżyserii Andrzeja Wajdy.
• W 1981 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) otwarty został Most gen. Stefana Grota-Roweckiego.
• W 1992 r. odbyła się premiera filmu pt. Sauna w reżyserii Filipa Bajona.
• W 1997 r. Daniel Fried został ambasadorem USA w Polsce.
• W 2004 r. Sejm RP przyjął ustawę o zawodzie tłumacza przysięgłego.
• W 2015 r. w nocy zdemontowany został Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej w Mielcu (woj. podkarpackie).

27 listopada na świecie:

• W 176 r. cesarz rzymski Marek Aureliusz ustanowił swojego syna Kommodusa współcesarzem, zrywając w ten sposób ze zwyczajem adopcji następców.
• W 399 r. Anastazy I został wybrany papieżem.
• W 602 r. cesarz bizantyński Maurycjusz został obalony i zamordowany przez zbuntowanych żołnierzy pod wodzą Fokasa, który zajął jego miejsce.
• W 1127 r. ur. się Xiaozong, cesarz Chin.

• W 1095 r. papież Urban II na synodzie w Clermont (Francja) wezwał do udziału w wyprawie zbrojnej do Ziemi Świętej (I wyprawy krzyżowej).
• W 1161 r. wojska dynastii Song odniosły zwycięstwo nad inwazyjną armią dynastii Jin w bitwie pod Caishi (Chiny).
• W 1237 r. cesarz niemiecki Fryderyk II Hohenstauf rozbił wojska Ligi Lombardzkiej w bitwie pod Cortenuova (Włochy).
• W 1308 r. Henryk VII Luksemburski został wybrany na króla Niemiec.
• W 1380 r. ur. się Ferdynand I Sprawiedliwy, król Aragonii.
• W 1382 r. król Francji Filip III Śmiały pokonał powstańców flandryjskich w bitwie pod Roosebecke (Wielka Brytania).
• W 1422 r. ur. się Gaston IV de Foix-Grailly, hrabia Foix.
• W 1582 r. angielski poeta William Szekspir ożenił się z Anne Hathaway.
• W 1676 r. ur. się Fryderyk Antoni Ulryk, książę Waldeck-Pyrmont.
• W 1684 r. ur. się Yoshimune Tokugawa, japoński siogun.
• W 1697 r. obalony i uwięziony został pierwszy minister Brandenburgii (Niemcy) Eberhard von Danckelman.
• W 1765 r. ur. się Joanna Antyda Thouret, francuska zakonnica, święta.
• W 1822 r. w rekordowym wieku 62 lat padł angielski koń pociągowy Old Billy.
• W 1826 r. angielski aptekarz John Walker wynalazł zapałki rozpalane poprzez potarcie o draskę.
• W 1838 r. ur. się Jakub Berthieu, francuski jezuita, święty.
• W 1838 r. podczas wojny francusko-meksykańskiej, francuska flota rozpoczęła bombardowanie portowego miasta Veracruz (Meksyk).
• W 1866 r. w Irkucku (Rosja) rozstrzelani zostali przywódcy wywołanego przez polskich zesłańców Powstania zabajkalskiego: Narcyz Celiński, Władysław Kotkowski, Jakub Reiner i Gustaw Szaramowicz.

• W 1868 r. ok. 100 Czejenów zostało zamordowanych przez wojsko amerykańskie nad Washita River na Terytorium Indiańskim (USA).
• W 1869 r. niemiecki astronom Wilhelm Tempel odkrył kometę krótkookresową 11P/Tempel-Swift-LINEAR.
• W 1870 r. podczas wojny francusko-pruskiej, zwycięstwo odniosły wojska pruskie w bitwie pod Amiens (Francja).
• W 1879 r. podczas wojny o Pacyfik, zwycięstwo odniosły wojska peruwiańskie nad chilijskimi w bitwie przy oazie Tarapacá (Peru).
• W 1885 r. Práxedes Mateo Sagasta został po raz czwarty premierem Hiszpanii.
• W 1887 r. założony został argentyński klub piłkarski Quilmes Atlético Club.
• W 1895 r. Szwed Alfred Nobel ziarował swój majątek (ponad 30 mln koron szwedzkich) na stworzenie funduszu, z którego dochody miały być dzielone w formie 5 nagród przyznawanych za osiągnięcia w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury oraz na polu zbliżenia między narodami, rozbrojenia i krzewienia idei pokojowych. Do dziś rozdawane co roku nagrody nazywane są Nagrodą Nobla.
• W 1896 r. w Lipsku (Niemcy) odbyła się premiera opery pt. Kukułka z muzyką Franza Lehára i librettem Felixa Falzariego.
• W 1898 r. po zwycięskim antyhiszpańskim powstaniu, na wyspie Negros (Filipiny) proklamowana została Kantonalna Republika Negros.
• W 1919 r. Bułgaria podpisała traktat pokojowy z ententą w Neuilly-sur-Seine (Francja).
• W 1919 r. władze czechosłowackie zmieniły nazwę miasta Ostrawa Polska na Ostrawa Śląska.
• W 1920 r. wybuchło antybolszewickie powstanie słuckie w obronie niepodległości Białoruskiej Republiki Ludowej.
• W 1922 r. Stilianos Gonatas został premierem Grecji.
• W 1930 r. 291 osób zginęło w trzęsieniu ziemi w Japonii.

• W 1938 r. w 24. Pułk Ułanów Wojska Polskiego II RP stoczył bitwę z wojskiem czechosłowackim pod Zdziarem (Słowacja), w czasie której poległ mjr Stefan Rago.
• W 1940 r. ur. się Bruce Lee, amerykański aktor, reżyser, mistrz i instruktor sztuk walk, filozz pochodzenia chińskiego, uważany za najbardziej wpływowego mistrza sztuk walk i ikonę popkultury XX wieku.
• W 1940 r. faszystowska rumuńska Żelazna Gwardia dokonała egzekucji 64 członków rządu byłego króla Karola II.
• W 1940 r. podczas II w.ś. miała miejsce nierozstrzygnięta brytyjsko-włoska bitwa morska koło przylądka Spartivento (Włochy).
• W 1941 r. podczas II w.ś. zwycięstwem wojsk alianckich zakończyła się bitwa o Tobruk (Libia).
• W 1941 r. podczas II w.ś. zakończyła się bitwa o Rostów (Rosja), pierwsza w trakcie wojny wielka bitwa przegrana przez Niemców z Sowietami.
• W 1942 r. ur. sie Jimi Hendrix, amerykański gitarzysta, wokalista, kompozytor, autor tekstów.
• W 1942 r. podczas II w.ś. Francuzi dokonali samozatopienia swojej floty w Tulonie (Francja) podczas próby przejęcia jej przez Niemców.
• W 1942 r. podczas II w.ś. w Brisbane (Australia) wybuchły dwudniowe zamieszki pomiędzy żołnierzami australijskimi a amerykańskimi.
• W 1944 r. podczas II w.ś. bombowce brytyjskiej Royal Air Force dokonały nalotu dywanowego na Fryburg Bryzgowijski (Niemcy).
• W 1944 r. Amerykanie dokonali oblotu ciężkiego myśliwca Boeing F8B.
• W 1945 r. w ramach operacji „Deadlight” u wybrzeży brytyjskich rozpoczęło się zatapianie 115 przejętych po zakończeniu wojny niemieckich U-Bootów.
• W 1952 r. we Lwowie (Kresy Wschodnie, obecnie Ukraina) uruchomiona została komunikacja trolejbusowa.
• W 1956 r. Elżbieta Krzesińska zdobyła jedyny złoty medal dla Polski, zwyciężając w finale konkursu skoku w dal podczas XVI Letnich Igrzysk Olimpijskich w Melbourne (Australia).

• W 1960 r. Kanadyjczyk Gordie Howe jako pierwszy gracz ligi NHL zdobył tysięczny punkt w punktacji kanadyjskiej.
• W 1962 r. 97 osób zginęło w katastrzie brazylijskiego Boeinga 707 w stolicy Peru Limie.
• W 1962 r. Todor Żiwkow został premierem Bułgarii.
• W 1967 r. ukazał się album pt. Magical Mystery Tour brytyjskiej grupy The Beatles.
• W 1970 r. niezrównoważony psychicznie boliwijski malarz Benjamín Mendoza y Amor Flores usiłował zamordować przebywającego z wizytą na Filipinach papieża Pawła VI.
• W 1971 r. lądownik sowieckiej sondy Mars 2 jako pierwszy ziemski aparat dotknął powierzchni Marsa. Z powodu twardego lądowania uległ uszkodzeniu i nie przekazał żadnych danych.
• W 1974 r. zaprezentowany został hymn hiszpańskiego klubu FC Barcelona pt. Cant del Barça.
• W 1976 r. odbyła się premiera filmu pt. Sieć w reżyserii Sidneya Lumeta.
• W 1978 r. założona została komunistyczna Partia Pracujących Kurdystanu (PKK).
• W 1980 r. Sowieci wystrzelili statek kosmiczny Sojuz T-3 z trzynastą misją załogową na stację orbitalną Salut 6.
• W 1982 r. Yasuhiro Nakasone został premierem Japonii.
• W 1983 r. pod Madrytem (Hiszpania) rozbił się Boeing 747 kolumbijskich linii lotniczych Avianca, zginęło 181 spośród 192 osób na pokładzie.
• W 1983 r. wszedł w życie Kodeks prawa kanonicznego podstawowy dokument ustawodawczy Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego.
• W 1987 r. palestyńscy terroryści z organizacji Al-Fatah zasztyletowali w Jerozolimie (Izrael) dwóch tajnych agentów izraelskich sił bezpieczeństwa Szin Bet.
• W 1989 r. 110 osób zginęło, w tym 3 na ziemi, w zamachu bombowym przeprowadzonym przez narkotykowy kartel z Medellín (Kolumbia) na samolot Boeing 727 linii lotniczych Avianca w Kolumbii.
• W 1990 r. John Major został wybrany przez Partię Konserwatywną na następcę Margaret Thatcher na stanowiskach szefa partii i premiera Wielkiej Brytanii.

• W 1992 r. w Wenezueli doszło do nieudanej próby wojskowego zamachu stanu.
• W 1996 r. odbyła się premiera filmu kostiumowego pt. Czarownice z Salem w reżyserii Nicholasa Hytnera.
• W 2000 r. w Norwegii otwarty został najdłuższy na świecie tunel drogowy Lærdal o długości 24,51 km.
• W 2001 r. Anders Fogh Rasmussen został premierem Danii.
• W 2001 r. amerykański kosmiczny teleskop Hubble dokonał pierwszego pomiaru widma światła planety pozasłonecznej, wykrywając obecność sodu w atmosferze planety Ozyrys.
• W 2004 r. Parlament Ukrainy przyjął uchwałę stwierdzającą, że II tura wyborów prezydenckich odbyła się przy masowych naruszeniach ordynacji wyborczej i nie odzwierciedla woli elektoratu.
• W 2005 r. Manuel Zelaya wygrał wybory prezydenckie w Hondurasie.
• W 2005 r. w klinice w Amiens (Francja) dokonany został pierwszy na świecie przeszczep fragmentu twarzy pacjentce pogryzionej przez psa.
• W 2009 r. 26 osób zginęło, a blisko 100 zostało rannych w katastrzie kolejowej „Newskiego Ekspresu” jadącego z Moskwy do Petersburga (Rosja).
• W 2011 r. na peryferiach Trypolisu (Libia) miał miejsce nieudany zamach na życie tymczasowego premiera Abd ar-Rahima al-Kiba, w którym zginęło 2 członków jego delegacji, a 5 zostało rannych.
• W 2011 r. w Osetii Południowej odbyła się II tura unieważnionych później przez Sąd Najwyższy wyborów prezydenckich.
• W 2013 r. premier Łotwy Valdis Dombrovskis podał się do dymisji w związku z katastrzą budowlaną w Rydze (Łotwa), w której 21 listopada zginęły 54 osoby, a 38 zostało rannych.
• W 2019 r. otwarta została autostrada Moskwa-Petersburg (Rosja).