6 STYCZNIA W HISTORII

6 stycznia w Polsce: obchodzimy uroczystość Objawienia Pańskiego, dzień zwany jest też Świętem Trzech Króli.

• W 1233 r. książę kujawski i łęczycki Kazimierz I wyraził zgodę na przejęcie ziemi chełmińskiej przez zakon krzyżacki.
• W 1285 r. arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka zwołał synod w Łęczycy (woj. łódzkie), na którym wydane zostały ustawy nakazujące wygłaszanie kazań w języku polskim.
• W 1293 r. podczas zjazdu w Kaliszu (woj. wielkopolskie) książęta Władysław Łokietek, Przemysł II i Kazimierz II zawarli porozumienie o współpracy przy odbiciu zajętego przez Czechów Krakowa (woj. małopolskie).

• W 1341 r. (lub 1 stycznia) Lębork (woj. pomorskie) został lokowany na prawie chełmińskim.
• W 1420 r. król niemiecki Zygmunt rozstrzygnął na rzecz zakonu krzyżackiego spór polsko-krzyżacki we Wrocławiu (woj. dolnośląskie).
• W 1429 r. na zamku w Łucku (woj. wołyńskie, Kresy Wschodnie) rozpoczął się zjazd monarchów europejskich.
• W 1520 r. podczas wojny pruskiej, wojska polskie zdobyły Ostródę (woj. warmińsko-mazurskie) i przystąpiły do oblężenia zamku krzyżackiego.
• W 1573 r. po śmierci króla Zygmunta II Augusta, w Warszawie (woj. mazowieckie) zebrał się po raz pierwszy poprzedzający wolną elekcję Sejm konwokacyjny.
• W 1601 r. podczas wojny polsko-szwedzkiej o Inflanty, wojska szwedzkie zdobyły Dorpat (obecnie Tartu, Estonia).
• W 1615 r. w Gdańsku (woj. pomorskie) zawiązana została Konfederacja Gdańska, Elbląga i Torunia.
• W 1666 r. nad Zatoką Gdańską (woj. pomorskie), a następnie na jej wodach została stoczona, obserwowana przez rybaków, brutalna walka dwóch orłów. Od tego zdarzenia prawdopodobnie wzięło swą nazwę Orłowo, obecna dzielnica Gdyni (woj. pomorskie).
• W 1749 r. ur. się Marceli Poniński, szlachcic, polityk.
• W 1753 r. ur. się Helena Radziwiłłowa, szlachcianka, wojewoda wileńska.
• W 1800 r. ur. się Teodor Baltazar Stachowicz, artysta, malarz.
• W 1801 r. ur. się Ewelina Hańska, szlachcianka, żona Honoré de Balzaca.
• W 1813 r. ur. się Hipolit Cegielski, filolog, przemysłowiec, działacz społeczny, dziennikarz, publicysta, polityk.

• W 1816 r. Karol Fryderyk Woyda został prezydentem Warszawy (woj. mazowieckie).
• W 1850 r. ur. się Theophil Franz Xaver Scharwenka, polsko-niemiecki muzyk, pianista i kompozytor. Fundator konserwatoriów muzycznych w Berlinie (Niemcy) i Nowym Jorku (USA).
• W 1869 r. ur. się Antoni Rewera, duchowny katolicki, prałat, męczennik, błogosławiony, zginął w niemieckim obozie KL dachau w 1942 r.
• W 1879 r. zainaugurował działalność dzisiejszy Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach (woj. świętokrzyskie).
• W 1884 r. ukazało się pierwsze wydanie „Dziennika łódzkiego”.
• W 1891 r. ur. się Stanisław Gruszczyński, artysta, tenor, aktor filmowy.
• W 1907 r. ur. się Stefania Górska, właśc. Stefania Górska-Zadrozińska, znana jako Stefcia Górska, aktorka, piosenkarka, kompozytorka, tancerka.
• W 1910 r. ur. się Józef Kurzawa, duchowny katolicki, błogosławiony Kościoła katolickiego, zamordowany przez Niemców w 1940 r.
• W 1911 r. ur. się Jan Karol Wasiewicz , piłkarz, reprezentant Polski, olimpijczyk, żołnierz Wojska Polskiego II RP, podporucznik Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
• W 1911 r. ur. się Kazimierz Rudzki, aktor teatralny i filmowy, reżyser, konferansjer i pedagog.
• W 1913 r. ur. się Edward Gierek, komunistyczny działacz, I sekretarz KC PZPR, zbrodniarz komunistyczny nigdy nie rozliczony w wolnej Polsce.
• W 1913 r. odbyła się premiera filmu niemego pt. Wykolejeni w reżyserii Kazimierza Kamińskiego.
• W 1914 r. ur. się Stanisław Konczyński ps. „Stary”, żołnierz AK i ZWZ, zamordowany przez komunistów w 1950 r.

• W 1914 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) otwarty został Most Poniatowskiego.
• W 1919 r. podczas Powstania wielkopolskiego, Powstańcy wielkopolscy odnieśli zwycięstwo w bitwie o Ławicę (woj. wielkopolskie), zdobywając największy łup wojenny w historii polskiego oręża.
• W 1921 r. ur. się Zygmunt Kiszkurno, strzelec sportowy, olimpijczyk, lekarz.
• W 1924 r. w Warszawie (woj. mazowieckie) ukazał się pierwszy numer „Wiadomości Literackich”.
• W 1927 r. ur. się Józef Mika ps. „Szarotka”, żołnierz Armii Krajowej i dowódca oddziału Narodowych Sił Zbrojnych, zabity przez komunistów w 1951 r.
• W 1933 r. ur. się Leszek Melchior Drogosz, bokser, trzykrotny mistrz Europy, olimpijczyk, wielokrotny medalista mistrzostw Polski.
• W 1933 r. ur. się Helena Kowalska, aktorka.
• W 1940 r. podczas II w.ś. Niemcy rozstrzelali 96 osób na tzw. Szwedzkich Górach (obecnie część dzielnicy Bemowo w Warszawie, woj. mazowieckie).
• W 1940 r. podczas II w.ś. Niemcy rozstrzelali ok. 50 osób w dzielnicy Lemszczyzna w Lublinie (woj. lubelskie).
• W 1946 r. ur. się Eulalia Rolińska, strzelczyni sportowa, mistrzyni Polski, olimpijczyk.
• W 1948 r. ur. się Piotr Skarga, aktor teatralny i filmowy.
• W 1953 r. ur. się Aleksander Białous, muzyk, kompozytor, aranżer, współpracujący z piosenkarką Eleni.
• W 1957 r. powołane zostało Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie.
• W 1957 r. w Krakowie (woj. małopolskie) ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Wieści”.
• W 1961 r. ur. się Eugeniusz Bedeniczuk, lekkoatleta, trójskoczek, olimpijczyk.

• W 1963 r. ur. się Bożena Książek, kajakarka olimpijczyk.
• W 1965 r. odbyła się premiera filmu pt. Drewniany różaniec w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.
• W 1970 r. ur. się Janusz Borzucki, muzyk, członek zespołów Gang Olsena i Dżem.
• W 1971 r. ur. się Andrzej Piaseczny, piosenkarz, autor tekstów, aktor.
• W 1972 r. w Dąbrowie Górniczej (woj. śląskie) aresztowany został seryjny morderca Zdzisław Marchwicki tzw. „Wampir z Zagłębia”.
• W 1982 r. podczas stanu wojennego, władze PRL rozwiązały Niezależne Zrzeszenie Studentów.
• W 1985 r. w Wejherowie (woj. pomorskie) zainaugurował działalność chór mieszany Cantores Veiherovienses.
• W 1993 r. odbyła się premiera komedii sensacyjnej pt. Wielka wsypa w reżyserii Jana Łomnickiego.
• W 2000 r. Sejm III RP przyjął ustawę powołującą urząd Rzecznika Praw Dziecka.
• W 2005 r. Sejm III RP przyjął ustawę o mniejszościach narodowych, etnicznych i języku regionalnym oraz powołał komisję śledczą ds. prywatyzacji PZU.

6 stycznia na świecie:

• W 754 r. król Franków Pepin Krótki przyjął na audiencji papieża Stefana II, który w stroju pokutnym padł mu do stóp i poprosił o ochronę przed Longobardami.
• W 1066 r. Harold II został koronowany na króla Anglii.
• W 1099 r. Henryk V Salicki został koronowany na króla Niemiec.
• W 1205 r. Filip Szwabski został koronowany na króla Niemiec.
• W 1256 r. ur. się Gertruda z Helfty, niemiecka benedyktynka, święta.

• W 1286 r. Filip IV Piękny został koronowany na króla Francji.
• W 1311 r. Henryk VII został królem Włoch.
• W 1322 r. Stefan Urosz III został koronowany na króla Serbii.
• W 1355 r. Karol IV Luksemburski został koronowany żelazną koroną na króla Lombardii w Mediolanie (Włochy).
• W 1367 r. ur. się Ryszard II, król Anglii.
• W 1389 r. zainaugurował działalność Uniwersytet w Kolonii (Niemcy).
• W 1412 r. ur. się Joanna d’Arc, francuska patriotka, bohaterka narodowa, święta.
• W 1422 r. podczas wojny husyckiej, husyci pokonali wojska węgierskie w bitwie pod Nebovidami (Czechy).
• W 1449 r. Konstantyn XI Paleolog został wybrany w Mistrze (Grecja) na ostatniego cesarza bizantyjskiego.
• W 1494 r. ojciec Bernardo Boyle odprawił na wyspie Hispaniola (Haiti) pierwszą mszę św. w Nowym Świecie.
• W 1535 r. konkwistador Francisco Pizarro założył Limę (Peru).
• W 1540 r. król Anglii Henryk VIII Tudor ożenił się ze swoją czwartą żoną Anną z Kleve.
• W 1542 r. konkwistador Francisco de Montejo założył miasto Mérida na Jukatanie (Meksyk).
• W 1579 r. południowe prowincje Niderlandów podpisały traktat arraski.
• W 1587 r. ur. się Gaspar de Guzmán, hiszpański hrabia, polityk.
• W 1601 r. podczas wojny polsko-szwedzkiej o Inflanty, wojska szwedzkie zdobyły Dorpat (Tartu, Estonia).

• W 1612 r. Axel Oxenstierna został kanclerzem Szwecji.
• W 1637 r. podczas wojny trzydziestoletniej, w czasie szwedzkiego oblężenia spłonął zamek Moritzburg w Halle (Niemcy).
• W 1641 r. hiszpanie i Indianie Mapuche zawarli tzw. traktat z Quilín ustanawiający granicę wpływów hiszpańskich w Ameryce Południowej na rzece Biobío.
• W 1653 r. ur. się Chrystian, współksiążę Saksonii-Gotha-Altenburg, książę Saksonii-Eisenberg.
• W 1731 r. ur. się Ludwik Eugeniusz Wirtemberski, książę Wirtembergii.
• W 1781 r. zwycięstwo odniosły wojska brytyjskie nad francuskimi w bitwie o Jersey (teren zamorski Wielkiej Brytanii).
• W 1786 r. ur. się Kasper del Bufalo, włoski duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Misjonarzy Krwi Chrystusa, święty.
• W 1787 r. ur. się Gaspard-Théodore-Ignace de la Fontaine, luksemburski prawnik, polityk, pierwszy premier Luksemburga.
• W 1808 r. cesarz Austrii Franciszek II Habsburg poślubił swoją trzecią żonę Marię Ludwikę Habsburg-Este.
• W 1810 r. w Paryżu (Francja) podpisany został francusko-szwedzki traktat pokojowy.
• W 1838 r. Samuel Morse i Alfred Vail zaprezentowali po raz pierwszy działanie telegrafu elektrycznego w Morristown w stanie New Jersey (USA).
• W 1842 r. podczas I wojny brytyjsko-afgańskiej, armia brytyjska rozpoczęła odwrót z Kabulu (Afganistan).
• W 1848 r. Hiszpania zaanektowała Wyspy Chafarinas na Morzu Śródziemnym.

• W 1852 r. papież Pius IX powołał Papieską Komisję Archeologii Sakralnej.
• W 1854 r. podczas wojny krymskiej, zakończyła się nierozstrzygnięta turecko-rosyjska bitwa pod Cetate (obecnie Rumunia).
• W 1857 r. Marthinus Wessel Pretorius został pierwszym prezydentem Transwalu.
• W 1868 r. James Spriggs-Payne został prezydentem Liberii.
• W 1877 r. Alois Schicklgruber (przyszły ojciec Adolfa Hitlera) dokonał urzędowej zmiany nazwiska na Hitler.
• W 1880 r. włoscy emigranci założyli miasto Criciúma (Brazylia).
• W 1884 r. niemiecki wynalazca Paul Nipkow otrzymał patent na tzw. tarczę Nipkowa, która w ogromnym stopniu przyczyniła się do rozwoju telewizji.
• W 1900 r. ur. się Maria Hohenzollern-Sigmaringen, królowa Jugosławii.
• W 1903 r. 15-letni Francesco Forgione (późniejszy ojciec Pio z Pietrelciny) rozpoczął nowicjat w zakonie kapucynów w Morcone (Włochy).
• W 1903 r. niemiecki fizyk Albert Einstein poślubił Milevę Marić w Berno (Szwajcaria).
• W 1912 r. niemiecki gezizyk Alfred Wegener przedstawił teorię wędrówki kontynentów.
• W 1912 r. Nowy Meksyk jako 47. stan dołączył do Unii (USA).
• W 1913 r. ur. się Loretta Young, amerykańska aktorka, nagrodzona Oscarem.
• W 1916 r. podczas I w.ś. rozpoczęła się bitwa pod Mojkovacem (Czarnogóra) między wojskami czarnogórskimi a austro-węgierskimi.
• W 1917 r. w Czechach ur. się Stanisław Janusz Sosabowski ps. „Stasinek”, żołnierz Wojska Polskiego II RP, Tajnej Organizacji Wojskowej, zicer Kedywu Armii Krajowej okręgu warszawskiego, Powstaniec Warszawski, lekarz.

• W 1919 r. w Niemczech rozpoczęło się formowanie tzw. Freikorps.
• W 1921 r. podczas wojny grecko-tureckiej, rozpoczęła się pierwsza bitwa pod İnönü (Turcja).
• W 1924 r. powstała Niemiecka Nadwołżańska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka.
• W 1926 r. założone zostały niemieckie linie lotnicze Lufthansa.
• W 1928 r. papież Pius XI ogłosił encyklikę pt. Mortalium animos.
• W 1929 r. 19-letnia albańska siostra Maria Teresa (późniejsza Matka Teresa) przybyła do Kalkuty (Indie), gdzie podjęła pracę w katolickiej szkole dla dziewcząt.
• W 1929 r. nazista Heinrich Himmler został szefem niemieckiej Schutzstaffel (SS).
• W 1929 r. król Aleksander I Karadziordziewić rozwiązał parlament i wprowadził dyktaturę w Królestwie Serbów, Chorwatów i Słoweńców.
• W 1931 r. dwa dni przed śmiercią Thomas Alva Edison opatentował swój ostatni wynalazek z pośród swoich 1093 patentów.
• W 1932 r. Joseph Lyons został premierem Australii.
• W 1939 r amerykański gangster Al Capone został przeniesiony z Alcatraz (San Francisco, USA) do więzienia o złagodzonym rygorze.
• W 1939 r. niemiecki fizykochemik Otto Hahn podał do publicznej wiadomości odkrycie zjawiska rozszczepienia jądra atomowego.
• W 1939 r. w Paryżu (Francja) założony został kaukaski emigracyjny pt. Klub kultury „Prometeusz”.
• W 1940 r. podczas tzw. wojny zimowej, fiński pilot myśliwski Jorma Sarvanto zestrzelił podczas jednego lotu bojowego 6 sowieckich bombowców.

• W 1941 r. podczas II w.ś. prezydent USA Franklin Delano Roosevelt w przemówieniu do Kongresu zdefiniował „4 wolności” mające stanowić podstawę ładu światowego, do którego będą dążyć Stany Zjednoczone: wolność słowa, wolność wyznania, wolność od biedy i wolność od strachu.
• W 1942 r. podczas II w.ś. na Pacyfiku, Japończycy wysadzili desant w Brunei na wyspie Borneo.
• W 1945 r. przyszły wiceprezydent i prezydent USA George H.W. Bush poślubił Barbarę Pierce w Rye w stanie Nowy Jork (USA).
• W 1946 r. ur. się Syd Barrett, brytyjski gitarzysta, członek zespołu Pink Floyd, malarz.
• W 1948 r. podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, w nocy z 5 na 6 stycznia członkowie żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana zdetonowali bombę podłożoną w Hotelu Semiramis w osiedlu Katamon w Jerozolimie (Izrael), zginęło ok. 26 osób.
• W 1950 r. Radio Watykańskie rozpoczęło regularne nadawanie w języku białoruskim.
• W 1950 r. Joannis Theotokis został premierem Grecji.
• W 1950 r. Wielka Brytania jako pierwsze państwo zachodnioeuropejskie uznała komunistyczny rząd Chin.
• W 1951 r. powstała lewicowa partia polityczna Mebyon Kernow (Synowie Kornwalii).
• W 1953 r. ur. się Malcolm Young, australijski muzyk, gitarzysta pochodzenia szkockiego, członek zespołu AC/DC. Zmarł w 2017 r.
• W 1960 r. 34 osoby zginęły w katastrzie samolotu Douglas DC-6 w Wilmington w Karolinie Północnej (USA).
• W 1961 r. w przemówieniu w Wyższej Szkole Partyjnej w Moskwie (ZSRR) Nikita Chruszczow ogłosił poparcie dla antykolonialnych rewolucji w Azji i Afryce jako punktu zwrotnego w zimnej wojnie.

• W 1964 r. zakończyła się 1. podróż apostolska papieża Pawła VI do Izraela i Jordanii.
• W 1964 r. zlikwidowana została komunikacja tramwajowa w Lozannie (Szwajcaria).
• W 1972 r. watykańska Kongregacja ds. Kultu Bożego ustanowiła nowe tzw. Obrzędy Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych.
• W 1975 r. na antenie amerykańskiej stacji NBC wyemitowane zostało premierowe wydanie teleturnieju pt. Koło Fortuny.
• W 1975 r. podczas wojny wietnamskiej, decydujące zwycięstwo odniosły wojska Wietnamu Północnego w bitwie o Phước Bình (obecnie Bình Phước, Wietnam).
• W 1978 r. amerykańska delegacja rządowa pod przewodnictwem sekretarza stanu Cyrusa Vance’a zwróciła Węgrom koronę Świętego Stefana przechowywaną w USA od 1945 r.
• W 1980 r. rozpoczęło się odmierzanie czasu według globalnej sieci GPS.
• W 1984 r. rząd Tunezji wprowadził stan wyjątkowy.
• W 1986 r. jedna osoba zginęła, a 100 zostało napromieniowanych, gdy w elektrowni atomowej w Oklahomie (USA) przypadkowo ogrzany został cylinder zawierający materiały promieniotwórcze. Z terenów wokół elektrowni ewakuowanych zostało ponad 130 tys. ludzi.
• W 1989 r. kapitan polskiego trawlera „Kantar” nie wpłynął do portu w Bostonie (USA), aby uniemożliwić członkom załogi planowaną ucieczkę. Mimo tego 12 marynarzy uciekło skacząc na pokład amerykańskiej barki paliwowej.
• W 1992 r. prezydent Gruzji Zwiad Gamsachurdia został obalony w puczu przeprowadzonym przez paramilitarną organizację Mchedrioni.

• W 1994 r. amerykańska łyżwiarka figurowa Nancy Kerrigan została zraniona metalowym prętem w kolano w Detroit (USA) przez osobnika wynajętego przez rywalkę z reprezentacji olimpijskiej Tonyę Harding.
• W 1994 r. w Nowym Orleanie (USA) zaginęła bez śladu 23-letnia prezenterka telewizyjna Ylenia Carrisi, córka włoskich piosenkarzy Rominy Power i Al Bano Carrisiego.
• W 1995 r. w katastrzie lotniczej zginął dowódca sił lotniczych Iranu Mansour Sattari i 12 innych zicerów.
• W 1995 r. w stolicy Filipin Manili, w pożarze mieszkania zajmowanego przez terrorystów odkryto i udaremniono spisek na życie papieża Jana Pawła II oraz operację „Bojinka”, przewidującą wysadzenie 11 samolotów pasażerskich nad Pacyfikiem.
• W 1998 r. wandale odcięli głowę posągowi Małej Syrenki w porcie w Kopenhadze (Dania).
• W 2001 r. Adam Małysz jako pierwszy Polak wygrał 49. Turniej Czterech Skoczni.
• W 2004 r. prezydent Syrii Baszszar al-Asad jako pierwszy przywódca syryjski złożył wizytę w sąsiedniej Turcji.
• W 2004 r. wiejący z prędkością przekraczającą 300 km/h huragan Heta całkowicie zdewastował wyspę Niue w Polinezji (terytorium stowarzyszone Nowej Zelandii).
• W 2004 r. 16 osób zginęło, w tym 8 dzieci, w podwójnym zamachu bombowym w Kandaharze (Afganistan).
• W 2005 r. 7 żołnierzy amerykańskich jadących pojazdem opancerzonym zginęło w wybuchu przydrożnej bomby w Bagdadzie (Irak).
• W 2005 r. o godz. 12:02 w szpitalu w Pekinie (Chiny) urodził się 1,3-miliardowy obywatel Chin.

• W 2006 r. przyjęty został nowy hymn Kazachstanu.
• W 2007 r. 10 osób zginęło, a 47 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym na autobus w mieście Meetiyagoda (Sri Lanka).
• W 2007 r. ok. 55 osób, w większości emigrantów, zginęło w serii ataków separatystów w stanie Assam (Indie).
• W 2009 r. podczas tzw. operacji Płynny Ołów, ok. 30 cywilów zginęło w wyniku izraelskiego ostrzału szkoły prowadzonej przez UNRWA w obozie dla uchodźców w Strefie Gazy.
• W 2009 r. rosyjski Gazprom odciął dostawy gazu do Chorwacji, Grecji, Bułgarii, Turcji i Macedonii oraz znacznie ograniczył do Austrii, Węgier i Rumunii.
• W 2009 r. Wenezuela wydaliła ambasadora Izraela w proteście przeciw operacji militarnej w Strefie Gazy.
• W 2010 r. 7 funkcjonariuszy milicji zginęło w samobójczym zamachu bombowym na komendzie w stolicy Dagestanu Machaczkale.
• W 2012 r. francuski trimaran „Banque Populaire V” pod dowództwem Loïcka Peyrona zakończył rejs wokółziemski w rekordowym czasie 45 dni, 13 godzin, 42 minut i 53 sekund.
• W 2012 r.  25 osób zginęło, a 46 zostało rannych w zamachu bombowym na autobus przewożący policjantów w Damaszku (Syria).
• W 2016 r. Korea Północna przeprowadziła podziemną próbę jądrową.
• W 2017 r. Kamil Stoch zwyciężył, a Piotr Żyła zajął drugie miejsce w 65. Turnieju Czterech Skoczni.
• W 2018 r. Kamil Stoch wygrał 66. Turniej Czterech Skoczni.
• W 2019 r. Patriarcha konstantynopolitański Bartłomiej I wręczył metropolicie Epifaniuszowi tomos o statusie autokefalii Kościoła Prawosławnego Ukrainy w soborze św. Jerzego w Stambule (Turcja).
• W 2020 r. Dawid Kubacki wygrał 68. Turniej Czterech Skoczni.
• W 2021 r. Kamil Stoch wygrał 69. Turniej Czterech Skoczni.
• W 2021 r. zwolennicy ustępującego prezydenta Donalda Trumpa przeprowadzili atak na Kapitol Stanów Zjednoczonych przed zatwierdzeniem przez Kongres zwycięstwa Joe Bidena w wyborach prezydenckich.