6 WRZEŚNIA W HISTORII

6 września w Polsce:

• W 1345 r. podczas wojny polsko-czeskiej, w Pyzdrach (woj. wielkopolskie) zawarty został rozejm między królem Czech Janem Luksemburskim a królem Polski Kazimierzem III Wielkim i księciem świdnickim Bolkiem II Małym.
• W 1704 r. w trakcie wojny domowej wspierające Stanisława Leszczyńskiego wojska szwedzkie dowodzone przez króla Karola XII zajęły Lwów (Kresy Wschodnie). Miasto wykupiło się za 130 tys. talarów kontrybucji.

• W 1771 r. Konfederaci barscy odnieśli sukces w bitwie pod Antopolem na Polesiu (Kresy Wschodnie).
• W 1788 r. w Starej Pomarańczarni w Łazienkach Królewskich w Warszawie (woj. mazowieckie) otwarty został Teatr Stanisławowski.
• W 1790 r. Sejm Czteroletni przyjął uchwałę o niepodzielności ziem Rzeczypospolitej.
• W 1794 r. podczas Insurekcji kościuszkowskiej, zakończyło się nieudane rosyjsko-pruskie pierwsze oblężenie Warszawy (woj. mazowieckie).
• W 1831 r. podczas Powstania listopadowego, rozpoczął się rosyjski szturm na Warszawę (woj. mazowieckie).
• W 1842 r. ur. się Edmund Radziwiłł, książę, duchowny katolicki, polityk, publicysta.
• W 1847 r. ur. się Wiktor II Amadeusz von Ratibor, książę raciborski i Corvey.
• W 1863 r. podczas Powstania styczniowego, porażką powstańców zakończyła się bitwa na Sowiej Górze (woj. lubelskie).
• W 1914 r. ur się Hieronim Łagoda, żołnierz Wojska Polskiego II RP, kapitan Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny.
• W 1926 r. Michał Grażyński został wybrany wojewodą śląskim.
• W 1933 r. założony został Okocimski Klub Sportowy Brzesko (woj. małopolskie).
• W 1939 r. wojska niemieckie weszły do Starachowic (woj. świętokrzyskie).
• W 1939 r. rozpoczęło się formowanie Robotniczej Brygady Obrony Warszawy.
• W 1939 r. wojska niemieckie zajęły Kraków (woj. małopolskie).
• W 1939 r. Wojsko Polskie uległo Niemcom w bitwie pod Borową i pod Tomaszowem Mazowieckim (woj. łódzkie).

• W 1941 r. Niemcy utworzyli getto żydowskie w Wilnie (Kresy Wschodnie).
• W 1943 r. oddział por. Kazimierza Filipowicza ps. „Korda” z 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK odniósł zwycięstwo nad 150 osobowym oddziałem ukraińskiej UPA w bitwie we wsi Przyrzecze (Kresy Wschodnie).
• W 1944 r. w 37. dniu Powstania Warszawskiego stoczone zostały ciężkie walki na Powiślu.
• W 1944 r. sowiecka Armia Czerwona zajęła Ostrołękę (woj. mazowieckie).
• W 1944 r. komunistyczny PKWN wydał dekret o reformie rolnej, nacjonalizujący majątki większe niż 50 ha.
• W 1959 r. odbyła się premiera filmu pt. Pociąg w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.
• W 1967 r. prezydent Francji Charles de Gaulle rozpoczął tygodniową wizytę w PRL.
• W 1968 r. odbyła się premiera filmu pt. Hrabina Cosel w reżyserii Jerzego Antczaka.
• W 1973 r. Warszawskie Zakłady Telewizyjne wyprodukowały pierwsze polskie telewizory kolorowe marki Jowisz.
• W 1976 r. odbyła się premiera filmu pt. Smuga cienia w reżyserii Andrzeja Wajdy.
• W 1980 r. Stanisław Kania został I sekretarzem komunistycznej KC PZPR.
• W 1992 r. Dariusz Baranowski wygrał 49. Tour de Pologne.
• W 2001 r. Sejm III RP przyjął ustawę powołującą Inspekcję Transportu Drogowego.
• W 2006 r. na lotnisku Okęcie w Warszawie (woj. mazowieckie) zatrzymany został opozycyjny kirgiski polityk Ömürbek Tekebajew, w którego bagażu odkryta została heroina.
• W 2012 r. prezydent III RP Bronisław Komorowski ratyfikował tzw. Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych.

• W 2015 r. odbyło się referendum ogólnokrajowe, dotyczące wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu, stosunku do dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa oraz interpretacji zasad prawa podatkowego w razie wątpliwości na korzyść podatnika. Z powodu frekwencji nieprzekraczającej 50% wynik referendum nie był wiążący.

6 września na świecie:

• W 775 p.n.e. r. chińscy astronomowie odnotowali najstarsze w historii zaćmienie Słońca.
• W 394 r. w bitwie nad rzeką Frigidus (Słowenia) Teodozjusz I Wielki pokonał wojska uzurpatora Eugeniusza, po raz ostatni jednocząc Cesarstwo rzymskie.
• W 1450 r. podczas wojny polsko-mołdawskiej, polskie pospolite ruszenie poniosło klęskę w bitwie z wojskami mołdawskiego hospodara Bogdana II pod Krasną (Mołdawia).
• W 1522 r. do portu San Lucar (Hiszpania) wpłynął okręt „Victoria”, jedyny z ekspedycji Ferdynanda Magellana i jednocześnie pierwszy w historii, który opłynął Ziemię.
• W 1581 r. podczas wojny inflanckiej, wojska szwedzkie zdobyły Narwę (Estonia) i dokonały mordu jej rosyjskich obrońców i mieszkańców.
• W 1610 r. ur. się Franciszek I d’Este, książę Modeny i Reggio.
• W 1622 r. należący do tzw. Srebrnej Floty hiszpański galeon „Nuestra Señora de Atocha” zatonął w czasie huraganu u wybrzeży Florydy (USA) wraz ze znacznym ładunkiem srebra i innych kosztowności.
• W 1634 r. podczas wojny trzydziestoletniej, zwycięstwo odniosły wojska cesarsko-habsburskie nad szwedzkimi i ich protestanckimi sojusznikami z Niemiec w I bitwie pod Nördlingen (Niemcy).

• W 1647 r. podczas angielskiej wojny domowej, Oliver Cromwell po raz pierwszy zajął Londyn (Wielka Brytania).
• W 1652 r. podczas I wojny angielsko-holenderskiej, zwycięstwo odniosła flota holenderska w bitwie morskiej pod Elbą (Włochy).
• W 1666 r. ur. się Iwan V Romanow, car Rosji.
• W 1688 r. wojska austriackie po 167 latach tureckiej okupacji wyzwoliły Belgrad (Serbia).
• W 1724 r. Filip V został po raz drugi królem Hiszpanii.
• W 1746 r. podczas wojny o sukcesję austriacką, wojska austriackie zdobyły Genuę (Włochy).
• W 1761 r. konsekrowany został kościół św. Krzyża w czeskim Libercu (Czechy).
• W 1776 r. ponad 6 tys. osób zginęło po przejściu huraganu nad Gwadelupą (departament zamorski Francji).
• W 1785 r. na mocy dekretu księcia Herkulesa III d’Este zniesiona została inkwizycja w Księstwie Modeny i Reggio.
• W 1791 r. święty cesarz rzymski Leopold II Habsburg został koronowany w Pradze (Czechy) na króla Czech.
• W 1791 r. w Teatrze Stanowym w Pradze (Czechy) odbyła się premiera opery pt. Łaskawość Tytusa autorstwa Wolfganga Amadeusa Mozarta.
• W 1795 r. ur. się Achille Baraguey d’Hilliers, francuski generał, marszałek Francji.
• W 1804 r. ur. się Maria Fryderyka z Hesji-Kassel elektorówna Hesji, księżna Saksonii-Meiningen i Hildburghausen.
• W 1808 r. ur. się Abd al-Kadir, emir Algierii.
• W 1813 r. podczas VI kolaicji antyfrancuskiej, Królewska Armia Pruska pokonała armię francuską i sprzymierzonych z nią Sasów w bitwie pod Dennewitz (Niemcy).

• W 1815 r. Simón Bolívar napisał tzw. List z Jamajki, w którym zaproponował utworzenie federacji lub konfederacji krajów Ameryki Łacińskiej.
• W 1836 r. Louis-Mathieu Molé został premierem Francji.
• W 1849 r. podczas Powstania węgierskiego, wojska austriackie zdobyły po oblężeniu twierdzę Petrovaradin (Serbia).
• W 1867 r. kanadyjski astronom James Craig Watson odkrył planetoidę (94) Aurora.
• W 1885 r. turecka prowincja Rumelia Wschodnia została zajęta przez wojska bułgarskie., po czym nastąpiło zjednoczenie Bułgarii.
• W 1890 r. w Dublinie (Irlandia) założony został klub piłkarski Bohemian F.C.
• W 1901 r. prezydent USA William McKinley postrzelony został na Wystawie Panamerykańskiej w Buffalo (USA) przez anarchistę polskiego pochodzenia Leona Czołgosza, wskutek czego 8 dni później zmarł w szpitalu.
• W 1901 r. uruchomiona została komunikacja tramwajowa w Lublanie (Słowenia).
• W 1902 r. założony został argentyński klub piłkarski Estudiantil Porteño Ciudadela.
• W 1913 r. w Londynie (Wielka Brytania) otwarty został Arsenal Stadium.
• W 1916 r. podczas I w.ś zwycięstwo odniosły wojska bułgarskie nad rumuńskimi w bitwie pod Turtucaią (Rumunia).
• W 1917 r. ukazało się pierwsze wydanie litewskiego dziennika „Lietuvos aidas”.
• W 1923 r. ur. się Piotr II Karadziordziewić, król Jugosławii.
• W 1926 r. ur. się Claus von Amsberg, książę Holandii.
• W 1928 r. uformował się huragan Okeechobee, który w następnych dniach zabił ponad 4 tys. osób na Karaibach i wschodnim wybrzeżu USA.

• W 1930 r. generał José Félix Benito Uriburu obalił prezydenta Argentyny Hipólito Yrigoyena i zajął jego miejsce.
• W 1932 r. w Hiszpanii zniesiona została kara śmierci i dożywotnie pozbawienie wolności.
• W 1936 r. w Rambouillet (Francja) podpisany został układ o udzieleniu pożyczki francuskiej na uzbrojenie polskiej armii.
• W 1939 r. Związek Południowej Afryki wypowiedział wojnę niemieckiej III Rzeszy.
• W 1940 r. król Rumunii Karol II abdykował na rzecz swego syna Michała I.
• W 1941 r. w Paryżu (Francja) powstała Polska Organizacja Walki o Niepodległość.
• W 1943 r. ur. się Roger Waters, brytyjski muzyk, wokalista, kompozytor, członek zespołu Pink Floyd.
• W 1944 r. Bułgaria wypowiedziała wojnę niemieckiej III Rzeszy.
• W 1945 r. zbrodniarz nazistowski i były dowódca niemieckiej Einsatzgruppe IV i szef SD oraz Sipo w Warszawie (woj. mazowieckie) Josef Meisinger aresztowany został w Tokio (Japonia) przez Amerykanów i następnie wydany Polsce.
• W 1946 r. ur. się Jacek Zieliński, muzyk, wokalista, kompozytor, członek zespołu Skaldowie.
• W 1946 r. sowiecka ekspedycja zdobyła Szczyt Karola Marxa (6726 m n.p.m.) w paśmie Pamiru (Tadżykistan).
• W 1947 r. z pokładu amerykańskiego lotniskowca USS „Midway” została wystrzelona zdobyczna niemiecka rakieta V-2, co było także pierwszym w historii startem pocisku balistycznego z platformy mobilnej.
• W 1949 r. Juliana została królową Holandii.
• W 1950 r. ur. się Paweł Berger, muzyk, basista, kompozytor, członek zespołu Dżem. Zginął w wypadku w 2005 r.

• W 1951 r. w Lizbonie (Portugalia) podpisane zostało portugalsko-amerykańskie porozumienie o udostępnieniu wojskom NATO baz lotniczych i morskich na Azorach.
• W 1954 r. odbyła się premiera filmu pt. La strada w reżyserii Federico Felliniego.
• W 1955 r. Szukri al-Kuwatli został po raz drugi prezydentem Syrii.
• W 1955 r. w Stambule (Turcja) wybuchły dwudniowe zamieszki skierowane przeciw 100-tysięcznej mniejszości greckiej, w których zginęło kilkanaście osób i zniszczonych zostało 4 tysiące greckich sklepów i tysiąc domów.
• W 1960 r. Léopold Sédar Senghor został prezydentem Senegalu.
• W 1960 r. Józef Szmidt zdobył złoty medal w trójskoku podczas XVII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie (Włochy).
• W 1961 r. Afganistan i Pakistan zerwały stosunki dyplomatyczne w związku ze sporem o Pasztunistan.
• W 1961 r. w Belgradzie (Serbia) zakończyła się pierwsza konferencja Ruchu Państw Niezaangażowanych.
• W 1965 r. podczas wojny indyjsko-pakistańskiej, Armia indyjska dokonała inwazji na Pakistan w odwecie za pakistańskie operacje w Kaszmirze.
• W 1965 r. w Hagen (Niemcy) rozpoczął się proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze.
• W 1966 r. premier RPA Hendrik Frensch Verwoerd został zasztyletowany w budynku parlamentu w Kapsztadzie (Południowa Afryka).
• W 1967 r. ur. się William DuVall, amerykański muzyk, wokalista, członek zespołu Alice in Chains.
• W 1967 r. ur. się Macy Gray, amerykańska piosenkarka.
• W 1968 r. Suazi uzyskało niepodległość od Wielkiej Brytanii.

• W 1970 r. na wyspie Fehmarn (Niemcy) odbył się ostatni koncert amerykańskiego artysty Jimiego Hendriksa.
• W 1970 r. palestyńscy terroryści z Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny porwali trzy samoloty lecące z Nowego Jorku (USA) do Brukseli (Belgia), Frankfurtu nad Menem (Niemcy) i Zurychu (Szwajcaria). Wszystkie maszyny zostały następnie wysadzone na lotniskach w Egipcie i Jordanii.
• W 1971 r. 22 osoby zginęły, a 99 zostało rannych w wyniku awaryjnego lądowania samolotu BAC One-Eleven, na autostradzie A-7, pod Hamburgiem (Niemcy).
• W 1972 r. krótko po północy, podczas nieudanej policyjnej próby odbicia zakładników, palestyńscy terroryści zabili 9 uprowadzonych członków izraelskiej ekipy olimpijskiej (4 zawodników, 3 trenerów i 2 sędziów) znajdujących się w 2 helikopterach, którymi przywieziono ich na lotnisko wojskowe w Fürstenfeldbruck (Niemcy). W strzelaninie zginął też jeden z funkcjonariuszy oraz 5 terrorystów, a pozostali 3 zostali ujęci.
• W 1974 r. Bill Rowling został premierem Nowej Zelandii.
• W 1975 r. 2385 osób zginęło w zniszczonym przez trzęsienie ziemi mieście Lice w prowincji Diyarbakır (Turcja).
• W 1976 r. starszy porucznik Wiktor Bielenko uciekł myśliwcem MiG-25 z sowieckiej ZSRR do Japonii.
• W 1978 r. Park Narodowy Mesa Verde w Kolorado (USA) został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
• W 1982 r. grupa uzbrojonych Polaków zajęła ambasadę PRL w stolicy Szwajcarii Bernie, biorąc personel jako zakładników.
• W 1983 r. sowiecka ZSRR przyznała się do zestrzelenia południowokoreańskiego samolotu z 269 osobami na pokładzie.

• W 1984 r. odbyła się premiera filmu pt. Amadeusz w reżyserii Miloša Formana.
• W 1986 r. dwaj palestyńscy terroryści wdarli się do synagogi Neve Shalom w Stambule (Turcja) otwierając ogień z broni maszynowej do modlących się Żydów, zginęły 22 osoby, a 3 zostały ranne.
• W 1991 r. Donald Kalpokas został premierem Vanuatu.
• W 1991 r. Leningrad (ZSRR) został przemianowany na Petersburg.
• W 1991 r. ok. 100 osób zginęło w wyniku zderzenia pociągów w Kongo.
• W 1991 r. Rada Państwa ZSRR uznała niepodległość Litwy, Łotwy i Estonii.
• W 1993 r. w Rosji przeprowadzony został strajk ostrzegawczy górników ze 119 kopalń.
• W 1996 r. królowa Holandii Beatrycze dokonała otwarcia mostu Erasmusbrug w Rotterdamie (Holandia).
• W 1997 r. odbył się pogrzeb brytyjskiej księżnej Diany.
• W 1998 r. Edward Fenech Adami został po raz drugi premierem Malty.
• W 2006 r. w japońskiej rodzinie cesarskiej urodził się pierwszy od ponad 40 lat chłopiec, książę Hisahito.
• W 2007 r. izraelskie lotnictwo zniszczyło instalacje nuklearne w Dajr az-Zaur (Syria).
• W 2007 r. padła „inteligentna” amerykańska papuga żako Alex.
• W 2008 r. w Glasgow (Szkocja) odbył się finał 2. Konkursu Tańca Eurowizji, który wygrali polscy reprezentanci Edyta Herbuś i Marcin Morczek.
• W 2008 r. 119 osób zginęło w wyniku osunięcia skał i runięcia 50 budynków, w tym 6-piętrowego domu mieszkalnego w Kairze (Egipt).
• W 2008 r. Asif Ali Zardari został wybrany przez Kolegium Elekcyjne na urząd prezydenta Pakistanu.
• W 2008 r. co najmniej 35 osób zginęło w zamachu na posterunek policji w Peszawarze (Pakistan).

• W 2008 r. prezydent Turcji Abdullah Gül, przy okazji meczu piłkarskiego między reprezentacjami obu krajów, złożył pierwszą w historii wizytę na tym szczeblu w Armenii.
• W 2009 r. 6 Koreańczyków z południa utonęło w wyniku nagłego spuszczenia wody z zapory na rzece Imjin (Korea) przez stronę północnokoreańską.
• W 2010 r. 19 osób zginęło, a 34 zostały ranne w samobójczym zamachu bombowym w mieście Lakki Marwat (Pakistan).
• W 2012 r. podczas sudańskiego konfliktu granicznego, w bitwie w regionie Dżabal Marra w Darfurze Północnym zginęło 77 rebeliantów Sudańskiego Frontu Rewolucyjnego i 85 sudańskich żołnierzy rządowych.
• W 2013 r. prezydent Epeli Nailatikau promulgował nową konstytucję Fidżi.
• W 2017 r. papież Franciszek rozpoczął podróż apostolską do Kolumbii.
• W 2018 r. 44 osoby zginęły, a 660 zostało rannych w trzęsieniu ziemi na wyspie Hokkaido (Japonia).
• W 2019 r. wysłany przez Indyjską Organizację Badań Kosmicznych w ramach misji Chandrayaan-2 lądownik Vikram z łazikiem Pragyan na pokładzie rozbił się o powierzchnię Księżyca.