7 WRZEŚNIA W HISTORII

7 września w Polsce:

• W 1633 r. podczas tzw. wojny smoleńskiej, rozpoczęła się bitwa pod Smoleńskiem (Kresy Wschodnie, obecnie Rosja), której celem było przerwanie oblężenia miasta przez Rosjan.
• W 1757 r. podczas wojny siedmioletniej, zwycięstwo odniosły wojska austriackie nad pruskimi w bitwie pod Moys (obecnie Zgorzelec, woj. dolnośląskie).
• W 1764 r. Stanisław August Poniatowski został wybrany na króla Polski.
• W 1789  r. Sejm Czteroletni wyłonił Deputację do Formy Rządu kierowaną przez biskupa kamienieckiego Adama Stanisława Krasińskiego, do zadań której należało opracowanie projektu zmiany ustroju Rzeczypospolitej.

• W 1802 r. Stanisław Pilat, pisarz.
• W 1805 r. ur się Jan Józef Baranowski, szlachcic, finansista, ekonomista, językoznawca, inżynier, wynalazca.
• W 1813 r. ur. się Emil Korytko, etnograf, działacz niepodległościowy, Powstaniec Listopadowy.
• W W 1832 r. ur. się Władysław Kozłowski, filozz, socjolog, psycholog, literat, Powstaniec Styczniowy.
• W 1853 r. ur. się Antoni Adam Piotrowski, artysta, malarz, rysownik, ilustrator.
• W 1896 r. odbył się pierwszy w historii Wrocławia (woj. dolnośląskie) pokaz filmowy.
• W 1897 r. ur. się Lucjana Bracka, aktorka filmowa i teatralna, żołnierz Armii Krajowej, więźniarka obozu Ravensbrück, zmarła w 1966 r.
• W 1904 r. ur. się Marian Jurek, konstruktor broni palnej, zmarł w 1982 r.
• W 1905 r. ur. się Brunon Zembol, franciszkanin, męczennik, błogosławiony, zabity w niemieckim obozie KL Dachau w 1942 r.
• W 1910 r. ur. się Jan Pawłowicz, entomolog, żołnierz Wojska Polskiego, poległ w obronie Warszawy w 1939 r.
• W 1919 r. ur. się Agnieszka Dowbor-Muśnicka, córka gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego, działaczka konspiracyjna, rozstrzelana przez Niemców w Palmirach.
• W 1927 r. ur. się Juliusz Englert, fotografik, edytor, żołnierz 2 Korpusu gen. Anders PSZ na Zachodzie, Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski.
• W 1928 r. rozpoczął się 1. Tour de Pologne.
• W 1929 r. terroryści z Ukraińskiej Organizacji Wojskowej wysadzili w powietrze budynek dyrekcji Targów Wschodnich we Lwowie (Kresy Wschodnie).

• W 1931 r. ur. się Stanisław Ziemiański, duchowny katolicki, jezuita, filozz, autor piosenek religijnych.
• W 1939 r. skapitulowały wojska polskie na Westerplatte (woj. pomorskie).
• W 1939 r. rozpoczęła się obrona Wizny i bitwa pod Łomżą (woj. podlaskie).
• W 1939 r. w nocy z 6 na 7 września Warszawę (woj. mazowieckie) opuścili członkowie rządu, prezydent II RP i Naczelny Wódz wraz ze sztabem.
• W 1939 r. niemieckie wojska zajęły Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Wieliczkę (woj. małopolskie) i Zgierz (woj. łódzkie).
• W 1942 r. Niemcy schwytali w obławie około 150 osób w wieku od 14 do 40 lat w Zdziłowicach (woj. lubelskie) i wywieźli do obozu koncentracyjnego na Majdanku (woj. lubelskie). Na miejscu rozstrzelanych zostało 72 Żydów.
• W 1943 r. żołnierze Armii Krajowej dokonali udanego zamachu w Warszawie (woj. mazowieckie) na zastępcą komendanta więzienia na Pawiaku Franza Bürkla. Niemiecki funkcjonariusz SS był znany z wybitnego sadyzmu.
• W 1944 r. w 38. dniu Powstania Warszawskiego upadło Powiśle. Trwały rozmowy przedstawicieli Zarządu PCK w sprawie ewakuacji osób cywilnych poza teren miasta.
• W 1951 r. utworzona została prawosławna diecezja białostocko-gdańska.
• W 1956 r. ur. się Tadeusz Isakowicz-Zaleski, duchowny kościoła ormiańskiego, poeta, publicysta, działacz opozycyjny w PRL.
• W 1956 r. ur. się Ryszard Riedel, wokalista, autor tekstów, członek zespołu Dżem, zmarł w 1994 r.
• W 1963 r. odbyła się premiera filmu psychologicznego pt. Milczenie w reżyserii Kazimierza Kutza.
• W 1965 r. ur. się Joanna Trzepiecińska, aktorka filmowa i teatralna, wokalistka.
• W 1967 r. na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Katowicach i Chorzowie (woj. śląskie) uruchomiona została kolejka linowa Elka.

• W 1969 r. Polska pokonała Holandię 2:1 w rozegranym na Stadionie Śląskim w Chorzowie (woj. śląskie) meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Meksyku.
• W 1979 r. odbyła się premiera filmu psychologicznego pt. Lekcja martwego języka w reżyserii Janusza Majewskiego.
• W 1979 r. 9 osób zginęło, a 7 zostało rannych gdy pociąg pospieszny wjechał na towarowy w Strażowie (woj. podkarpackie).
• W 1989 r. rozwiązane zostały Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej (ZOMO).
• W 1990 r. Rada Miasta Krakowa (woj. małopolskie) przyjęła uchwałę o przywróceniu dawnych nazw ulic i placów.
• W 1991 r. Dariusz Baranowski wygrał 48. Tour de Pologne.
• W 1991 r. Sejm RP przyjął ustawę o systemie oświaty.
• W 1998 r. rozpoczęłą się akcja oznaczania tzw. czarnymi punktami szczególnie niebezpieczne miejsca na polskich drogach.
• W 2005 r. rada Nadzorcza PLL LOT zdecydowała o zakupie nowych amerykańskich samolotów Boeing 787.
• W 2009 r. rozpoczęły się rozgrywane po raz drugi w Polsce 36. Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn

7 września na świecie:

• W 878 r. Ludwik II Jąkała został koronowany w Troyes (Francja) na króla zachodnizrankijskiego przez papieża Jan VIII.
• W 1101 r. król Jerozolimy Baldwin I z Boulogne pokonał w bitwie pod Ramlą (Palestyna) armię egipską.

• w 1158 r. podczas II wojny włoskiej Fryderyka Barbarossy, nastąpiła kapitulacja Mediolanu (Włochy).
• W 1159 r. kardynał Rolando Bandinelli został wybrany papieżem i przyjął imię Aleksander III.
• W 1191 r. podczas III wyprawy krzyżowej, zwycięstwo odnieśli krzyżowcy nad wojskami Saladyna w bitwie pod Arsuf (Ziemia Święta, obecnie Izrael).
• W 1303 r. wysłannik króla Francji Filipa IV Pięknego prawnik Guillaume de Nogaret napadł w zamku Anagni (Włochy) na papieża Bonifacego VIII, porwał go i zażądał złożenia urzędu.
• W 1388 r. ur. się Giovanni Maria Visconti, książę Mediolanu.
• W 1438 r. ur. się Ludwik II Szczery, książę Dolnej Hesji.
• W 1464 r. Ernest Wettyn został księciem elektorem Saksonii.
• W 1533 r. ur się Elżbieta I Tudor, królowa Anglii.
• W 1543 r. podczas VI wojny włoskiej, wojska francusko-osmańskie zakończyły nieudane oblężenie Nicei (Włochy).
• W 1641 r. ur. się Ietsuna Tokugawa, japoński siogun.
• W 1652 r. na Tajwanie wybuchło powstanie antyholenderskie.
• W 1677 r. podczas I wojny rosyjsko-tureckiej, zwycięstwo odniosły wojska moskiewsko-kozackie w bitwie pod Bużynem (Ukraina).
• W 1683 r. ur. się Maria Anna Habsburg, królowa Portugalii.
• W 1701 r. Anglia i Holandia zawarły w Hadze (Holandia) przymierze antyfrancuskie z cesarzem niemieckim Leopoldem I Habsburgiem.
• W 1706 r. podczas wojny o sukcesję hiszpańską, decydujące zwycięstwo odniosła armia sprzymierzonych dowodzonych przez księcia Eugeniusza Sabaudzkiego i księcia Sabaudii Wiktora Amadeusza II nad wojskami francuskimi w bitwie pod Turynem (Włochy).

• W 1714 r. zawarty został tzw. pokój w Baden między cesarzem a książętami Rzeszy, którzy występowali przeciw niemu w hiszpańskiej wojnie sukcesyjnej.
• W 1776 r. podczas wojny o niepodległość USA, amerykański miniaturowy okręt podwodny „Turtle” bez powodzenia zaatakował fregatę HMS „Eagle”, operującą na rzece Hudson koło Manhattanu (Nowy Jork, USA). Była to pierwsza próba bojowego wykorzystania okrętu podwodnego w historii.
• W 1778 r. podczas wojny o niepodległość USA, Francuzi dokonali inwazji na brytyjską Dominikę.
• W 1797 r. zwodowana została amerykańska fregata USS „Constellation”.
• W 1807 r. ur. się Henry Sewell, nowozelandzki polityk, pierwszy premier Nowej Zelandii.
• W 1809 r. Rama II został królem Tajlandii.
• W 1811 r. ur. się Karl Anton von Hohenzollern-Sigmaringen, niemiecki książę, polityk, premier Prus.
• W 1812 r. podczas inwazji na Rosję przez Napoleona Bonaparte, zwycięstwem wojsk napoleońskich zakończyła się bitwa pod Borodino (Rosja).
• W 1817 r. ur. się Luiza Hessen-Kassel, królowa Danii.
• W 1818 r. odbyła się norweska koronacja króla Szwecji i Norwegii Karola XIV Jana.
• W 1819 r. wszedł do służby amerykański okręt liniowy USS „Columbus”.
• W 1820 r. gen. José de San Martín wylądował w porcie Paracas (Peru) rozpoczynając marsz w celu wyzwolenia Peru.
• W 1820 r. zwodowany został amerykański okręt liniowy USS „North Carolina”.
• W 1822 r. Brazylia proklamowała niepodległość od Portugalii.
• W 1835 r. w Paryżu (Francja) ur. się Maria Gorecka, polska tłumacza, pamiętnikarka, filantropka, córka Adama Mickiewicza.
• W 1836 r. cesarz Austrii Ferdynand I Habsburg został koronowany w Pradze (Czechy) na króla Czech.

• W 1842 r. Avram Petronijević został po raz drugi premierem Serbii.
• W 1848 r. w cesarstwie Austriackim zniesione zostało poddaństwo.
• W 1854 r. podczas wojny krymskiej, zakończyło się nieudane brytyjsko-francuskie oblężenie Pietropawłowska (Rosja).
• W 1873 r. Emilio Castelar został prezydentem Hiszpanii.
• W 1882 r. odkryta została Wielka Kometa Wrześniowa.
• W 1893 r. założony został włoski klub sportowy Genoa CFC.
• W 1894 r. ur. się Gala Dalí, Rosjanka, żona i muza Salvadora Dalí.
• W 1895 r. w Belo Horizonte (Brazylia) wyjechały na trasę pierwsze tramwaje parowe.
• W 1895 r. założone zostało Muzeum Paulistowskie przy Uniwersytecie w São Paulo (Brazylia).
• W 1901 r. podpisany został traktat pekiński kończący tzw. powstanie bokserów.
• W 1907 r. brytyjski transatlantyk „Lusitania” wypłynął w swój dziewiczy rejs z Liverpoolu (Wielka Brytania) do Nowego Jorku (USA).
• W 1909 r. założony został hiszpański klub piłkarski Real Sociedad.
• W 1911 r. francuski poeta Guillaume Apollinaire został zatrzymany pod bezpodstawnym zarzutem kradzieży obrazu Mona Lisa z Luwru w Paryżu (Francja).
• W 1916 r. podczas I w.ś. zwycięstwo odniosły wojska bułgarskie nad rumuńsko-rosyjskimi w bitwie pod Dobriczem (Rumunia).
• W 1918 r. ur. się Maurillio Sacchi, włoski franciszkanin, Kustosz Ziemi Świętej.
• W 1918 r. powstała Rosyjska Agencja Telegraficzna.
• W 1921 r. w Dublinie (Irlandia) założony został Legion Maryi.
• W 1922 r. decyzją Sejmu powołany został Bank Łotwy.

• W 1929 r. fiński parowiec „Kuru” zatonął na jeziorze Näsijärvi koło Tampere (Finlandia), zginęło 136 osób.
• W 1930 r. ur. się Baldwin I Koburg, król Belgów.
• W 1933 r. odbyła się premiera komedii filmowej pt. Arystokracja podziemi w reżyserii Franka Capry.
• W 1936 r. ostatni znany osobnik wilka workowatego padł w 1936 r. w zoo w Hobart (Australia).
• W 1937 r. podczas hiszpańskiej wojny domowej, taktycznym zwycięstwem wojsk republikańskich zakończyła się bitwa pod Belchite.
• W 1939 r. wojska francuskie rozpoczęły zensywę w Saarze (Niemcy).
• W 1939 r. radio BBC nadało pierwszą audycję w języku polskim.
• W 1939 r. Niemcy rozwiązali Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech.
• W 1940 r. Niemcy zbombardowali Londyn (Wielka Brytania) używając do tego tysiąc samolotów, zginęło 450 osób, a 1600 zostało rannych.
• W 1940 r. Higinio Morínigo został prezydentem Paragwaju.
• W 1940 r. na mocy rumuńsko-bułgarskiego układu w Krajowej południowa Dobrudża została przyłączona do Bułgarii.
• W 1943 r. 55 osób zginęło, a 30 zostało rannych w pożarze hotelu Gulf w Houston w Teksasie (USA).
• W 1944 r. japoński statek „Shinyo Maru” przewożący alianckich jeńców wojennych (bez należytych oznaczeń) zatopiony został przez amerykański okręt podwodny USS „Paddle”, zginęło 668 jeńców, przeżyło 82.
• W 1949 r. na wyspie Honsiu (Japonia) założony został Park Narodowy Jōshin’etsu Kōgen.
• W 1950 r. Berlinie Wschodnim (Niemcy) rozpoczęła się rozbiórka uszkodzonego w czasie II w.ś zamku królewskiego.

• W 1951 r. ustanowiony został Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
• W 1953 r. Garfield Todd został premierem Rodezji.
• W 1953 r. komunista Nikita Chruszczow objął stanowisko pierwszego sekretarza sowieckiej KC KPZR.
• W 1955 r. Sowieci dokonali oblotu samolotu myśliwsko-bombowego Su-7.
• W 1955 r. ok. 15 osób zginęło w Turcji w pogromach skierowanych przeciwko ludności chrześcijańskiej (szczególnie greckiej i ormiańskiej) oraz żydowskiej.
• W 1956 r. 16-letni brazyliczyk Pelé zadebiutował w barwach Santos FC, strzelając jedną z bramek w meczu z Corinthians Santo André (7:1).
• W 1957 r. ur. się John McInerney, brytyjski wokalista, członek zespołu Bad Boys Blue.
• W 1957 r. po 10 dniach od wypłynięcia z Łeby (woj. pomorskie) do wyspy Lilla Karlsö (Szwecja) przybiła „Tratwa Nord” dowodzona przez kapitana Andrzeja Urbańczyka.
• W 1957 r. w Sewilli (Hiszpania)otwarty został Stadion Ramóna Sáncheza Pizjuána.
• W 1961 r. João Goulart został prezydentem Brazylii.
• W 1966 r. odbyła się premiera francuskiej komedii filmowej pt. Sławna restauracja w reżyserii Jacques’a Besnarda.
• W 1969 r. powstała Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Weksylologicznych.
• W 1970 r. rozpoczęła nadawanie Telewizja Wietnamska.
• W 1970 r. w wypadku autokaru pod Grenoble (Francja) zginęło 5 niewidomych francuskich pielgrzymów wracających z sanktuarium w La Salette (Francja).
• W 1977 r. USA zobowiązała się przekazać Panamie Kanał Panamski co nastąpiło w 1999 r.
• W 1978 r. agent bułgarskiego wywiadu przeprowadził śmiertelny w skutkach zamach (otrucie rycyną) na bułgarskiego pisarza i dysydenta Georgija Markowa w w Londynie (Wielka Brytania).

• W 1979 r. rozpoczęła nadawanie amerykańska telewizja sportowa ESPN.
• W 1986 r. prezydent Chile Augusto Pinochet został lekko ranny po ostrzelaniu jego limuzyny przez grupę komunistycznych zamachowców pod Santiago (Brazylia). W zamachu zginęło 5 ochroniarzy, a 11 zostało rannych.
• W 1987 r. Erich Honecker jako pierwszy w historii przywódca niemieckiej NRD przybył z zicjalną wizytą do niemieckiej RFN.
• W 1989 r. George Cadle Price został po raz drugi premierem Belize.
• W 1995 r. rozpoczęła się amerykańska misja STS-69 wahadłowca Endeavour.
• W 1996 r. raper Tupac Shakur został postrzelony pięciokrotnie przez nieznanego sprawcę w Las Vegas (USA). Zmarł w szpitalu 13 września.
• W 1999 r. indonezyjski rząd wprowadził stan wojenny na Timorze Wschodnim.
• W 1999 r. trzęsienie ziemi o sile 5,9 stopnia w skali Richtera zabiło w Grecji 143 osoby, raniło ponad 500, a ponad 50 tysięcy pozbawiło dachu nad głową.
• W 2001 r. w mieście Jos (Nigeria) wybuchły trzydniowe walki między chrześcijanami a muzułmanami, w których zginęło ok. 915 osób.
• W 2004 r. Huragan Ivan zabił na Grenadzie 39 osób.
• W 2005 r. w Egipcie odbyło się pierwsze referendum zatwierdzające wybór przez Zgromadzenie Ludowe prezydenta Husniego Mubaraka na kolejną 6-letnią kadencję.
• W 2007 r. papież Benedykt XVI rozpoczął wizytę w Austrii.
• W 2009 r. między Belgią a Holandią uruchomiona została szybka linia kolejowa HSL Zuid o długości 125 km.
• W 2009 r. na Samoa wprowadzony został ruch lewostronny.

• W 2009 r. premier Tajwanu Liu Chao-shiuan podał się do dymisji w związku z krytyką działań rządu po przejściu tajfunu Morakot.
• W 2009 r. prezydent Grecji Karolos Papulias rozwiązał parlament.
• W 2010 r. 18 osób zginęło, a 56 zostało rannych w wyniku wybuchu samochodu-pułapki przed kwaterą policji w mieście Kohat (Pakistan).
• W 2011 r. krótko po starcie w Jarosławiu (Rosja) rozbił się samolot Jak-42D, którym na mecz do Mińska leciała miejscowa drużyna hokejowa Łokomotiw. Zginęły 44 osoby, a 1 została ciężko ranna.
• W 2012 r. 81 osób zginęło, a 820 zostało rannych w wyniku trzęsienia ziemi w prowincji Junnan (Chiny).
• W 2013 r. 18 osób zginęło, a 20 zostało rannych w podwójnym zamachu bombowym w stolicy Somalii, Mogadiszu.
• W 2013 r. podczas sesji MKOl w Buenos Aires (Argentyna) wybrany został Tokio (Japonia) na gospodarza XXXII Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2020 roku.
• W 2013 r. wystrzelona została amerykańska sonda księżycowa LADEE.
• W 2017 r. 98 osób zginęło, a ponad 300 zostało rannych w trzęsieniu ziemi w stanach Chiapas, Oaxaca i Tabasco (Meksyk).