8 KWIETNIA W HISTORII

8 kwietnia w Polsce:

• W 1408 r. ur. się Jadwiga Jagiellonka, królewna.
• W 1421 r. w Krakowie (woj. małopolskie) zawarty został antykrzyżacki sojusz zaczepno-obronny między królem Władysławem II Jagiełłą a margrabią Brandenburgii Fryderykiem I.
• W 1525 r. król Zygmunt I Stary i wielki mistrz Albrecht Hohenzollern podpisali tzw. traktat krakowski, który kończył formalnie wojnę pruską oraz ustanawiał sekularyzację pruskiej gałęzi zakonu i powołanie lennego księstwa Prus Książęcych.

• W 1706 r. ur. się Dymitr Hipolit Jabłonowski, szlachcic, generał, polityk.
• W 1769 r. Konfederaci barscy pokonali Rosjan w bitwie pod Iwlą (woj. podkarpackie).
• W 1786 r. przywilejem Stanisława Augusta Poniatowskiego lokowany został Nowy Tomyśl (woj. wielkopolskie).
• W 1794 r. podczas Insurekcji Kościuszkowskiej, Tadeusz Kościuszko mianował Bartosza Głowackiego chorążym regimentu grenadierów krakowskich w nagrodę za bohaterstwo wykazane w bitwie pod Racławicami (woj. małopolskie).
• W 1807 r. ur. się Karol Libelt, filozz mesjanistyczny, działacz polityczny i społeczny, prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, publicysta.
• W 1815 r. ur. się Dominik Zoner, pierwsz fotograf w Łodzi (woj. łódzkie).
• W 1829 r. ur. się Władysława Izdebska, pisarka, publicystka.
• W 1858 r. ur. się Jan Styka, artysta, malarz, ilustrator, autor największego oprawionego w ramy obrazu na świecie.
• W 1860 r. ur. się Józef Weyssenhzf, powieściopisarz, poeta, krytyk literacki, wydawca. 
• W 1861 r. ok. 100 osób zginęło, a kilkaset zostało rannych na Placu Zamkowym w Warszawie (woj. mazowieckie) podczas rozpędzania przez wojsko rosyjskie demonstracji przeciwko rozwiązaniu Delegacji Miejskiej i Towarzystwa Rolniczego.
• W 1884 r. ur. się Kazimierz Gostyński, duchowny, błogosławiony Kościoła katolickiego, pedagog, opiekun harcerstwa, założyciel III Liceum Ogólnokształcącego im. Unii lubelskiej w Lublinie (woj. lubelskie), II Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Hetmana Zamoyskiego w Lublinie (woj. lubelskie), męczennik. Zamordowany przez Niemców w niemieckim obozie KL Dachau w 1942 r.
• W 1886 r. ur. się Jan Rutkowski, przesor historii, publicysta.

• W 1899 r. ur. się Iza Norska, właśc. Izabela Balbina Bialer, aktorka filmowa. Zmarła w Wielkiej Brytanii w 1984 r.
• W 1895 r. ur. się Józef Alfred Potocki herbu Pilawa, hrabia, dyplomata II RP. Zmarł w Szwajcarii w 1968 r.
• W 1907 r. ur. się Jerzy Tyczyński, aktor filmowy i telewizyjny.
• W 1908 r. ur. się Tadeusz Kondrat, aktor teatralny i filmowy, ojciec aktora Marka Kondrata. 
• W 1910 r. ur. się Stanisław Przespolewski, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, artysta, malarz. Zmarł w Holandii w 1989 r.
• W 1915 r. ur. się Józef Ptaszyński ps. „Jurek”, harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski, zastępca dowódcy I plutonu Władysława Cieplaka w szeregach 3. kompanii „Giewont” batalionu „Zośka” AK. Zginał w Powstaniu.
• W 1915 r. ur. się Tadeusz Westfal ps. „Ostroga”, pilot Wojska Polskiego II RP, żołnierz ZWZ i Armii Krajowej, referent organizacyjno-personalny Obwodu AK Wysokie mazowieckie. Zginął w potyczce z Niemcami w 1944 r.
• W 1916 r. do Warszawy (woj. mazowieckie) zostały przyłączone dzielnice Mokotów, Ochota, Praga-Południe, Targówek, Wola i Żoliborz.
• W 1917 r. ur. się Tadeusz Pietrzykowski ps. „Teddy”, żołnierz Wojska Polskiego II RP, bokser, trener, nauczyciel. Był jednym z pierwszych więźniów niemieckiego obozu KL Auschwitz.
• W 1919 r. założona została Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie (woj. małopolskie).
• W 1922 r. ur. się Andrzej Zawadowski ps. „Gruby”, podharcmistrz, sierżant podchorąży Armii Krajowej, komendant hufca „Południe” warszawskich Grup Szturmowych. Zginął w potyczce z Niemcami w 1943 r.
• W 1922 r. otwarty został Stadion Miejski w Krakowie (woj. małopolskie).

• W 1922 r. założony został klub piłkarski Bug Wyszków (woj. mazowieckie).
• W 1923 r. ur. się Jerzy Passendorfer, reżyser filmowy, autor m.in. serialu telewizyjnego Janosik, komunista, członek PZPR, w III RP polityk, poseł.
• W 1925 r. ur. się Józef Nowak, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1927 r. ur. się Jerzy Przeździecki, prozaik, autor sztuk scenicznych, scenarzysta filmowy.
• W 1929 r. ur. się Bolesław Sulik, reżyser, dziennikarz.
• W 1931 r. ur. się Zdzisław Grudzień, aktor teatralny i telewizyjny.
• W 1931 r. ur. się Elżbieta Bocian-Wagner, lekkoatletka, mistrzyni Polski, olimpijka.
• W 1933 r. ur. się Teresa Iżewska, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1936 r. ur. się Barbara Klimkiewicz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1941 r. podczas II w.ś. Władysław Bartoszewski został zwolniony z niemieckiego obozu KL Auschwitz.
• W 1943 r. podczas II w.ś. 130 Polaków zostało zamordowanych przez urkaińską UPA i ludność ukraińską w osadzie Brzezina w powiecie sarneńskim (Kresy Wschodnie).
• W 1945 r. podczas II w.ś. na Oksywiu w Gdyni (woj. pomorskie) podniesiona została bandera na ORP „Korsarz”, pierwszej jednostce MW w LWP.
• W 1945 r. podczas II w.ś. w Gdyni (woj. pomorskie) odbyły się zaślubiny Polski z morzem żołnierzy 1. Brygady Pancernej LWP im. Bohaterów Westerplatte.
• W 1950 r. ur. się Elżbieta Góralczyk-Kodrnja, aktorka filmowa i telewizyjna. Zmarła w Austrii w 2008 r.
• W 1950 r. ur. się Grzegorz Lato, piłkarz, reprezentant Polski, olimpijczyk, trener, polityk, senator III RP, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej.
• W 1951 r. ur. się Andrzej Czulda, scenarzysta i reżyser film.

• W 1953 r. ur. się Sławomira Łozińska, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
• W 1957 r. ur. się Jerzy Kopański, zapaśnik, medalista mistrzostw Europy i świata, olimpijczyk.
• W 1958 r. odbyła się premiera filmu dla dzieci pt. Król Maciuś I w reżyserii Wandy Jakubowskiej.
• W 1959 r. 9 górników zginęło w wyniku wybuchu metanu w kopalni KWK „Moszczenica” w Jastrzębiu-Zdroju (woj. śląskie).
• W 1961 r. ur. się Maciej Sosnowski, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1963 r. rozpoczął działalność Zakład Karny Jastrzębie-Zdrój (woj. śląskie).
• W 1966 r. ur. się Barbara Kotowska, pięcioboistka, dwukrotna mistrzyni świata.
• W 1968 r. ur. się Jan Benedek, muzyk, gitarzysta, kompozytor, wokalista, producent muzyczny.
• W 1968 r. ur. się Izabela Szczypiórkowska, po mężu Bal, siatkarka, reprezentantka Polski i Francji, mistrzyni Francji.
• W 1968 r. ur. się Grzegorz Zgliński, reżyser, scenarzysta, producent, muzyk, gitarzysta, kompozytor.
• W 1970 r. ur. się Bogusława Knapczyk, kajakarka, mistrzyni Polski, olimpijka.
• W 1972 r. ur. się Piotr Świerczewski, piłkarz, zawodnik MMA, reprezentant Polski, trener.
• W 1973 r. ur. się Cezary Kosiński, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
• W 1973 r. ur. się Marzena Kot, z d. Kocot, piłkarka ręczna, medalistka mistrzostw Polski, reprezentantka Polski.
• W 1976 r. szablista Jerzy Pawłowski został skazany na 25 lat pozbawienia wolności za szpiegostwo.
• W 1976 r. polscy hokeiści pokonali ZSRR 6:4 w inauguracyjnym meczu Mistrzostw Świata Grupy A w Katowicach (woj. śląskie).
• W 1979 r. ur. się Marzena Sowa, autorka komiksów.
• W 1979 r. Edward Bernard Raczyński objął funkcję prezydenta RP na uchodźstwie.
• W 1989 r. weszła w życie tzw. nowela kwietniowa.

• W 1991 r. po 46 letniej okupacji rozpoczęło się wyczywanie wojsk sowieckich z Polski.
• W 1991 r. weszła w życie umowa o ruchu bezwizowym między Polską a Niemcami, Francją, Włochami i krajami Beneluksu.
• W 1993 r. założone zostało Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie (woj. podkarpackie).
• W 1994 r. Polska złożyła wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej.
• W 2005 r. otwarta została stacja metra Plac Wilsona w Warszawie (woj. mazowieckie).
• W 2017 r. 6 osób zginęło, a 4 zostały ranne w wybuchu gazu w kamienicy w Świebodzicach (woj. dolnośląskie).
• W 2018 r. Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP jako pierwszy podjął uchwałę o dopuszczeniu do użytku liturgicznego tzw. Biblię Ekumeniczną.
• W 2019 r. rozpoczął się ogólnopolski strajk nauczycieli.

8 kwietnia na świecie: 

• W 217 r. cesarz rzymski Karakalla został zamordowany przez prefekta pretorianów Makrynusa.
• W 632 r. Chilperyk został królem Akwitanii.
• W 1093 r. konsekrowana została katedra w Winchesterze (Wielka Brytania).
• W 1195 r. cesarz bizantyński Izaak II Angelos został pozbawiony władzy i oślepiony przez swojego młodszego brata Aleksego.
• W 1250 r. ur. się Jan Tristan, hrabia Nevers i Valois.
• W 1271 r. Joannici poddali muzułmanom zamek Krak des Chevaliers (Syria).
• W 1320 r. ur. się Piotr I Sprawiedliwy, król Portugalii.
• W 1341 r. poeta Francesco Petrarca został uhonorowany na Kapitolu w Rzymie (Włochy) wieńcem laurowym, najwyższym odznaczeniem przyznawanym twórcom.

• W 1364 r. Karol V Mądry został królem Francji.
• W 1378 r. abp Bartolomeo Prignano został wybrany papieżem i przybrał imię Urban VI.
• W 1455 r. kardynał Alfonso de Borja został wybrany papieżem i przybrał imię Kalikst III.
• W 1500 r. podczas II wojny włoskiej, Francuzi pokonali wojska Księstwa Mediolanu, dowodzone przez księcia Ludwika Sforzę w bitwie pod Novarą (Włochy).
• W 1546 r. na IV sesji soboru trydenckiego uchwalony został dekret, na mocy którego łacińska Wulgata stała się jedynym autentycznym tekstem Pisma Świętego w Kościele rzymskokatolickim.
• W 1580 r. ur. się Augusta Oldenburg, księżniczka duńska i norweska, księżna Holsztynu-Gottorp.
• W 1596 r. ur. się Juan van der Hamen, hiszpański artysta, malarz.
• W 1605 r. ur. się Filip IV Habsburg, król Hiszpanii i Portugalii.
• W 1605 r. ur. się Lodewijk de Vadder, flamandzki artysta, malarz, grafik, rysownik, projektant gobelinów.
• W 1631 r. ur. się Cornelis de Heem, holenderski artysta, malarz.
• W 1692 r. ur. się Giuseppe Tartini, włoski muzyk, skrzypek, kompozytor.
• W 1708 r. w Rzymie (Włochy) odbyło się premierowe wykonanie oratorium pt. La Resurrezione autorstwa Georga Friedricha Händla do libretta Carla Sigismonda Capecego.
• W 1725 r. w Lipsku (Niemcy) odbyło się premierowe wykonanie kantaty pt. Am Abend aber desselbigen Sabbats autorstwa Johann Sebatiana Bacha.
• W 1795 r. przyszły król Wielkiej Brytanii Jerzy IV Hanowerski poślubił Karolinę Brunszwicką.
• W 1801 r. ur. się Maria Karolina Habsburg, arcyksiężniczka Austrii, księżniczka Czech i Węgier, księżniczka Saksonii.
• W 1801 r. 128 Żydów zamordowanych zostało w pogromie w Bukareszcie (Rumunia).

• W 1802 r. Napoleon Bonaparte zicjalnie przywrócił prawo do wyznawania protestantyzmu we Francji.
• W 1802 r. na wysokości Wyspy Kangura u południowego wybrzeża Australii przypadkowo spotkały się ekspedycje dowodzone przez Anglika Matthew Flindersa i Francuza Nicolasa Baudina.
• W 1808 r. papież Pius VII utworzył w USA diecezje Bardstown, Boston, Filadelfia i Nowy Jork.
• W 1818 r. ur. się Chrystian IX, król Danii.
• W 1820 r. na wyspie Milos (Grecja) odnaleziony został posąg Wenus z Milo.
• W 1824 r. ur. się Zzia Holenderska, księżniczka holenderska, wielka księżna Saksonii-Weimar-Eisenach.
• W 1837 r. ur. się Piotr Aumaitre, francuski duchowny katolicki, misjonarz, męczennik, święty.
• W 1861 r. powstał bułgarski Kościół katolicki.
• W 1864 r. podczas wojny secesyjnej w USA, zwycięstwo odnieśli Konfederaci w bitwie pod Mansfield.
• W 1865 r. podczas wojny secesyjnej w USA, zwycięstwo odniosły wojska Unii w bitwie pod Appomattox Station.
• W 1873 r. Julius Vogel został premierem Nowej Zelandii.
• W 1875 r. ur. się Albert I Koburg, król Belgów.
• W 1876 r. w teatrze La Scala w Mediolanie (Włochy) odbyła się premiera opery pt. Gioconda autorstwa Amilcare Ponchielliego.
• W 1888 r. ur. się Victor Schertzinger, amerykański producent filmowy, scenarzysta, reżyser, muzyk, kompozytor muzyki filmowej.
• W 1892 r. ur. się Mary Pickford, kanadyjska aktorka.

• W 1898 r. podczas Powstania Mahdiego w Sudanie, zwycięstwo odniosły wojska brytyjsko-egipskie w bitwie nad Atbarą.
• W 1899 r. w USA wykonana została kara śmierci na Marcie M. Place, pierwszej kobiecie straconej na krześle elektrycznym.
• W 1904 r. Francja i Wielka Brytania zawarły tzw. Entente cordiale.
• W 1906 r. w Królestwie Węgier utworzony został drugi rząd Sándora Wekerle.
• W 1911 r. holenderski fizyk Heike Kamerlingh-Onnes odkrył zjawisko nadprzewodnictwa.
• W 1911 r. 128 górników zginęło w eksplozji w kopalni węgla kamiennego w Littleton w stanie Alabama (USA).
• W 1913 r. weszła w życie 17. poprawka do Konstytucji USA stanowiąca, że senatorzy pochodzić będą z wyborów bezpośrednich.
• W 1916 r. w wypadku na torze wyścigowym w Coronie w Kalifornii (USA) zginął amerykański kierowca Bob Burman i 3 widzów, a 5 zostało ciężko rannych.
• W 1920 r. gwatemalski Kongres wydał oświadczenie, że prezydent Manuel Estrada Cabrera nie jest w pełni władz umysłowych, a jego obowiązki przekazał Carlosowi Herrerze.
• W 1921 r. Dimitrios Gunaris został premierem Grecji.
• W 1921 r. odbyła się premiera japońskiego niemego filmu pt. Dusze na drodze w reżyserii Minoru Muraty.
• W 1927 r. Gustavs Zemgals został prezydentem Łotwy.
• W 1940 r. podczas II w.ś. niemieckie Naczelne Dowództwo Sił Zbrojnych, na mocy decyzji Adolfa Hitlera, wydało rozporządzenie nakazujące zdymisjonowanie wszystkich półkrwi Żydów, oraz żołnierzy ożenionych z Żydówkami i półkrwi Żydówkami.

• W 1940 r. podczas II w.ś. polski okręt podwodny ORP „Orzeł” zatopił niemiecki statek z transportem wojska „Rio de Janeiro” u wybrzeży Norwegii. Zginęło ok. 200 osób, ok. 180 zostało uratowanych.
• W 1944 r. podczas II w.ś. sowiecka Armia Czerwona weszła na Krym (obecnie okupowana Ukraina).
• W 1944 r. podczas II w.ś. polsko-sowiecka obrona przeciwlotnicza odparła niemiecki atak na stację kolejową Darnica koło Kijowa (Ukraina).
• W 1949 r. francuska strefa okupacyjna w Niemczech została przyłączona do brytyjsko-amerykańskiej Bizonii z którą utworzyła Trizonię.
• W 1949 r. w Chorwacji utworzony został Park Narodowy Jezior Plitwickich.
• W 1950 r. sowieckie myśliwce Ła-11 zestrzeliły amerykański bombowiec patrolowy Consolidated PB4Y-2 Privateer w rejonie Lipawy (Łotwa).
• W 1951 r. w dniach 1-8 kwietnia przeprowadzona została tzw. operacja „Północ”, w której Sowieci deportowali na Syberię 9973 rosyjskich Świadków Jehowy i ich dzieci.
• W 1953 r. późniejszy pierwszy prezydent niepodległej Kenii Jomo Kenyatta został skazany na 7 lat ciężkich robót pod zarzutem kierowania antybrytyjskim powstaniem Mau Mau.
• W 1954 r. 21 osób na pokładzie zginęło w katastrzie samolotu de Havilland Comet należącego do South African Airways u wybrzeży Włoch.
• W 1954 r. 36 osób zginęło w zderzeniu samolotu pasażerskiego Canadair C-4 z awionetką nad miastem Moose Jaw w prowincji Saskatchewan (Kanada).
• W 1959 r. założony został Międzyamerykański Bank Rozwoju z siedzibą w Waszyngtonie (USA).
• W 1960 r. Holandia i Niemcy Zachodnie zawarły w Hadze (Holandia) układ o wypłacie reparacji wojennych.
• W 1960 r. ukazał się album pt. Elvis Is Back! amerykańskiego króla rock-n-rolla Elvisa Presleya.

• W 1961 r. 238 osób zginęło, a 565 zostało uratowanych po eksplozji na pokładzie, w której zatonął statek pasażerski „Dara” na wodach Zatoki Perskiej.
• W 1963 r. w USA odbyła się 35. ceremonia wręczenia Oscarów.
• W 1965 r. zawarty został tzw. traktat fuzyjny łączący instytucje trzech Wspólnot europejskich. Powołano wspólną Komisję i Radę Ministrów.
• W 1967 r. w Wiedniu (Austria) odbył się 12. Konkurs Piosenki Eurowizji.
• W 1968 r. ur. się Patricia Arquette, amerykańska aktorka.
• W 1968 r. Oldřich Černík został premierem Czechosłowacji.
• W 1968 r. krótko po starcie z londyńskiego lotniska Heathrow (Wielka Brytania) w rejs do Sydney (Australia) eksplodował silnik w Boeingu 707 brytyjskich linii BOAC ze 127 osobami na pokładzie. W wyniku pożaru po nieudanym awaryjnym lądowaniu zginęło 5 osób, a 38 zostało rannych.
• W 1970 r. 79 osób zginęło, a ponad 400 zostało rannych w wybuchu gazu ziemnego w metrze w Osace (Japonia).
• W 1970 r. izraelskie samoloty Douglas F-4 Phantom II zbombardowały miejscowość Bahr el-Baqar (Egipt), zabijając w tamtejszej szkole 46 dzieci i raniąc ponad 50.
• W 1970 r. w dwóch przedziałach sowieckiego atomowego okrętu podwodnego K-8 wybuchł groźny pożar, co wymusiło wyłączenie dwóch reaktorów. 12 kwietnia, w czasie holowania, okręt zatonął wraz z 52 członkami załogi na Zatoce Biskajskiej.
• W 1975 r. w USA odbyła się 47. ceremonia wręczenia Oscarów.
• W 1975 r. utworzony został Park Narodowy Voyageurs w stanie Minnesota (USA).
• W 1977 r. ukazał się debiutancki album brytyjskiej grupy The Clash pt. The Clash.
• W 1985 r. Indie wytoczyły proces amerykańskiej kompanii Union Carbide, odpowiedzialnej za katastrzę przemysłową w Bhopalu (Indie), w której zginęło ponad 3 tys. osób.

• W 1986 r. 11 osób zginęło, a 110 zostało rannych w wybuchu samochodu-pułapki w porcie Dżunija (Liban).
• W 1990 r. król Birendra zniósł obowiązujący od 30 lat zakaz działalności partii politycznych w Nepalu.
• W 1992 r. amerykański czarnoskóry tenisista Arthur Ashe poinformował, że jest chory na AIDS.
• W 1993 r. Macedonia Północna została członkiem ONZ.
• W 1994 r. otwarty został Most przyjaźni tajsko-laotańskiej na Mekongu.
• W 1998 r. odbyła się premiera francuskiej komedii sensacyjnej pt. Taxi w reżyserii Gerarda Piresa.
• W 1999 r. odbyła się premiera hiszpańsko-francuskiego filmu pt. Wszystko o mojej matce w reżyserii Pedro Almodóvara.
• W 2001 r. w I turze wyborów prezydenckich w Peru zwyciężył Alejandro Toledo przed Alanem Pérezem.
• W 2002 r. rozpoczęła się amerykańska misja STS-110 wahadłowca Atlantis.
• W 2003 r. podczas II wojny w Zatoce Perskiej, amerykański czołg ostrzelał hotel „Palestyna” w Bagdadzie (Irak), gdzie byli zakwaterowani zagraniczni korespondenci. Zginął dziennikarz agencji Reutera Taras Prociuk, a 4 innych zostało rannych.
• W 2005 r. w Watykanie odbył się pogrzeb papieża Jana Pawła II.
• W 2008 r. Rosjanie wystrzelili statek kosmiczny Sojuz TMA-12 z pierwszą kosmonautką z Korei Południowej Yi So-yeon.
• W 2008 r. uchwalona została konstytucja Kosowa.
• W 2008 r. w bliźniaczych wieżach Bahrain World Trade Center w Manamie (Bahrajn) uruchomione zostały 3 turbiny wiatrowe wytwarzające 11-15% energii elektrycznej na potrzeby budynków. Jest to pierwsza tego typu konstrukcja na świecie.

• W 2008 r. w Nowym Delhi (Indie) rozpoczął się pierwszy szczyt Indie-Afryka.
• W 2009 r. podczas wspinaczki na himalajski ośmiotysięcznik Manaslu, zginął polski himalaista Piotr Morawski.
• W 2011 r. urzędujący prezydent Dżibuti Ismail Omar Guelleh został wybrany na trzecią kadencję.
• W 2012 r. po 10 latach pracy Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) utraciła łączność z satelitą Envisat.
• W 2014 r. amerykański Microszt zakończył wsparcie dla systemu operacyjnego Windows XP.