Kolaboranci z niemieckich Trawnikimänner spoglądają na zabitych Żydów przy ul. Zamenhza 42. (fot. domena publiczna)

80 lat temu w warszawskim getcie wybuchło Powstanie. Był to bunt Żydów skierowany przeciwko Niemcom organizującym ostateczne wywozy resztki Żydów z getta do obozów zagłady na Majdanku i Treblinki.

W kwietniu 1943 r. w warszawskim getcie znajdowało się około 60 tys. Żydów. W dużej mierze byli to młodzi Żydzi, którzy byli wykorzystywani do pracy w niemieckich zakładach na terenie getta. Większość młodych Żydów należała do żydowskiego podziemia, które działało w getcie.

W warszawskim getcie funkcjonowały dwie organizacje ruchu oporu, lewicowa Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB) oraz druga wywodząca się z młodzieżowego syjonistycznego ruchu rewizjonistycznego „Betar”, która działała jako Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW).

Powstanie wybuchło 19 kwietnia 1943 r. gdy obydwie grupy odmówiły poddania się komendantowi niemieckiej SS Brigadeführerowi Jürgenowi Stroop. W efekcie Stroop rozkazał spalić całe getto.

Żydowski ruch oporu nie miał żadnych szans jednak dzielnie walczyli z Niemcami, aż do 16 maja kiedy to Postanie dobiegło końca.

Komenda Główna Armii Krajowej zgłosiła swoją pomoc Żydom podczas Powstania. KG AK zazerowała pomoc z zaopatrzeniem broni i amunicji oraz w skoordynowaniu wspólnych działań na zewnątrz getta. Do getta została przemycona broń oraz granaty.

Powstanie w warszawskim getcie było największą rewoltą Żydów podczas II wojny światowej. W Powstaniu zginęło około 13 tys. Żydów, z których większość się spaliła lub udusiła dymem. Po niemieckiej stronie zginęło około 150 Niemców.

Podczas Powstania niemiecki aparat propagandy próbował zgonić odpowiedzialność za Powstanie na Polaków. W radiu Niemcy nadawali kłamliwe komunikaty o tym, że ludność Warszawy oburzona Zbrodnią Katyńską przeprowadziła likwidację getta warszawskiego. Tym samym 23 kwietnia w Berlinie ukazał się dodatek nadzwyczajny z tą samą propagandą.

Raport szefa Ref. Żydowskiego w BIP KG AK i członka Żegoty Henryka Wolińskiego ps. Wacław w sprawie propagandy niemieckiej oskarżającej ludność Warszawy (fot. Archiwum Akt Nowych).

Marek Wróblewski

COPYRIGHT © 2020-2023 TerazHistoria.pl. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie i powielanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody autora zabronione!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *