(fot. Muzeum Kedywu)
Była łączniczka i sanitariuszką Armii Krajowej w Stalowej Woli (woj. podkarpackie), następnie łączniką IV Oddz. Kwatermistrzowskiego Komendy Głównej Armii Krajowej w Warszawie (woj. mazowieckie). Walczyła w Powstaniu Warszawskim w zgrupowaniu „Leśnik” podczas Powstania Warszawskiego. Zginęła między 22-24 września podczas Powstania forsując Wisłę na Starym Mieście.
Krystyna Bełżyńska urodziła się 1 września 1916 r. w Poznaniu (woj. wielkopolskie). Była córką Zzii i Seweryna Krzyżaniaków. W Poznaniu uzyskała maturę i podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Poznańskim. W trakcie studiów wyszła za mąż za Stanisława Bełżyńskiego, późniejszego dowódcy Kedywu Armii Krajowej Obwodu Nisko-Stalowa Wola. Nie ukończyła studiów z powodu wybuchu wojny. W grudniu 1939 roku została wysiedlona z Poznania wraz z mężem Stanisławem i dwoma córkami roczną Magdalena i zaledwie kilkudniową Edytą. Po wysiedleniu przez Niemców na wschód, zamieszkali w Nisku koło Stalowej Woli (woj. podkarpackie) w domu Jana Gazdy, zarządcy majątku niemieckiego przedsiębiorcy Gerharda Francke.
18 maja 1940 roku mąż Stanisław został aresztowany i wywieziony pierwszym transportem do niemieckiego obozu KL Auschwitz, z którego został w 1941 r. zwolniony, dzięki staraniom jego matki. Po powrocie Stanisława z obozu przeprowadzili się z Niska do Stalowej Woli, gdzie obydwoje przystąpili do działalności konspiracyjnej. Po powołaniu Armii Krajowej oboje działali w stalowowolskich strukturach AK. W 1942 r. Stanisław objął stanowisko zicera dywersji w obwodzie Nisko-Stalowa Wola i został dowódcą Kedywu obwodu.
18 maja 1944 roku Niemcy natrafili na trop wiodący do bazy Kedywu w Rozwadowie (osiedle Stw. Woli i dzisiejsze powstające Muzeum Kedywu), którego wówczas kierował mąż Krystyny. Żołnierze Kedywu w czasie obławy podjęli walkę z Niemcami, w której zginęło dwóch żołnierzy, jednym z nich był mąż Krystyny Stanisław, który prawdopodobnie zginął chcąc odwrócić uwagę Niemców by jego żołnierze mogli wydostać się z oblężonej bazy Kedywu.
Czytaj więcej: Stanisław Bełżyński ps. „Kret”
Po rozbiciu Kedywu zagrożona dekonspiracją i aresztowaniem uciekła z córkami do Warszawy do swojej matki. W Warszawie natychmiast nawiązała kontakt z Komendą Główną Armii Krajowej i przystąpiła od razu do pracy konspiracyjnej. Wkrótce skierowana została do zgrupowania „Leśnik” AK, z którym walczyła w Powstaniu Warszawskim.
Po prawie dwumiesięcznej walce w Powstaniu, około 22-24 września 1944 roku Krystyna Bełżyńska zginęła podczas forsowania Wisły na starym mieście. Jej ciało nigdy nie zostało odnalezione. Osieroconym córeczką udało się przeżyć wojnę u Babci – mamy Krystyny. Do dziś mieszkają w Warszawie, gdzie założyły rodziny.
Krystyna Bełżyńska została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Wraz z mężem Stanisławem zostali symbolicznie upamiętnieni na rodzinnym grobowcu na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.
Marek Wróblewski
Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Edyta Bełżyńska-Solińska, Powstańcze biogramy Muzeum Powstania Warszawskiego.
© COPYRIGHT 2020-2022 TerazHistoria.pl. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody TerazHistoria.pl zabronione!